Strajki i manifestacje robotnicze w Sanoku w latach 1919–1933

Robert Lipelt

doi:10.18778/2080-8313.27.03

Autor

Robert Lipelt Uczelnia Państwowa im. Jana Grodka w Sanoku https://orcid.org/0000-0002-1997-4935

DOI:

https://doi.org/10.18778/2080-8313.27.03

Słowa kluczowe:

wielki kryzys gospodarczy, Podkarpacie, protesty robotnicze, Sanok, II Rzeczpospolita

Abstrakt

W opracowaniu przedstawiono niektóre aspekty charakteru i przebiegu protestów robotniczych w największym zakładzie przemysłowym Sanoka, jakim była Fabryka Wagonów, w latach 1919–1933. Wskazano na główne przyczyny strajków i protestów robotniczych. Najważniejsze z nich wynikały z trudności ekonomicznych, ale także z podziałów politycznych, społecznych, czasami etnicznych wśród protestujących robotników i bezrobotnych. Zwrócono uwagę na skutki kryzysu w sferze obniżenia produkcji, masowych redukcji pracowników i pogorszenia się ich stopy życiowej. Omówiono działania władz lokalnych na rzecz przezwyciężania konfliktów między dyrekcją a pracownikami fabryki. Oceniono, jako niewystarczające działania interwencyjne państwa w kwestii poprawy warunków funkcjonowania przedsiębiorstwa. Fabryka Sanocka w prezentowanym okresie stała się ważnym ośrodkiem ruchu robotniczego i działalności związkowej.

Biogram autora

Robert Lipelt - Uczelnia Państwowa im. Jana Grodka w Sanoku

Dr hab. Robert Lipelt – prof. Uczelni Państwowej im. Jana Grodka w Sanoku, zatrudniony w Zakładzie Bezpieczeństwa Wewnętrznego Instytutu Nauk Społecznych Uczelni Państwowej im. Jana Grodka w Sanoku.

Zainteresowania naukowe: historia społeczna i gospodarcza Galicji i krajów koronnych Austrii w XVIII–XX w., a przede wszystkim problematyka z zakresu rolnictwa, leśnictwa, historii medycyny i kultury uzdrowiskowej.

Bibliografia

Archiwum Państwowe w Przemyślu, Starostwo Powiatowe Sanockie, sygn. 7, 10, 53.
Google Scholar

Archiwum Państwowe w Rzeszowie, Oddział w Sanoku, Zjednoczone Fabryki Maszyn, Kotłów i Wagonów – L. Zieleniewski i Fitzner-Gamper S.A. Fabryka Sanocka, sygn. 6, 7, 8, 9, 10, 21, 22, 23, 42, 43, 44, 47, 48, 49, 50, 51.
Google Scholar

Archiwum Państwowe w Rzeszowie, Oddział w Sanoku, Sanocka Fabryka Autobusów „Autosan” w Sanoku, sygn. 3098.
Google Scholar

„Czas”, nr 55, 9 III 1930.
Google Scholar

„Gazeta Narodowa”, nr 214, 19 IX 1893.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1055/s-0029-1205454

„Kurjer Lwowski”, nr 287, 16 X 1894; nr 273, 2 X 1897; nr 15, 15 I 1902; nr 62, 3 III 1903; nr 452, 2 X 1913.
Google Scholar

„Kurjer Warszawski”, nr 104, 17 IV 1931.
Google Scholar

„Robotnik”, nr 317, 10 XI 1928; nr 246, 23 VIII 1930; nr 217, 18 VI 1931; nr 156, 8 V 1932.
Google Scholar

Dobrowolski S., Fabryka wagonów w Sanoku, Rzeszów 2020.
Google Scholar

Filipczak B., Ze wspomnień (opr. W. Sołtys), „Rocznik Sanocki” 1963, s. 199–218.
Google Scholar

Katalog Powszechnej Wystawy Krajowej we Lwowie w roku 1894 pod protektoratem najmiłościwszego cesarza i króla Franciszka Józefa I, Lwów 1894.
Google Scholar

Osenkowski Z., Od kotłów po pojazdy szynowe Fabryki Sanockiej, „Rocznik Sanocki” 1995, s. 85–164.
Google Scholar

Sanok. Dzieje miasta, red. F. Kiryk, Kraków 1995.
Google Scholar

Saryusz-Zaleski W., Dzieje przemysłu w b. Galicji 1804–1929, ze szczególnym uwzględnieniem historii rozwoju S.A. L. Zieleniewski i Fitzner-Gamper, Kraków 1930.
Google Scholar

Sołtys W., Życie gospodarcze, społeczne i polityczne, [w:] Sanok. Dzieje miasta, red. F. Kiryk, Kraków 1995, s. 501–566.
Google Scholar

Sołtys W., Zając E., Przyczynek do dziejów ruchu robotniczego w Sanoku i okolicy w okresie międzywojennym, „Rocznik Sanocki” 1963, s. 257–285.
Google Scholar

Zając E., Przemysł. (okres autonomii), [w:] Życie gospodarcze Ziemi Sanockiej od XVI do XX wieku, red. R. Lipelt, Sanok 2004, s. 159–164.
Google Scholar

Życie gospodarcze Ziemi Sanockiej od XVI do XX wieku, red. R. Lipelt, Sanok 2004.
Google Scholar