Towns war wagons from lands of Łęczyca and Sieradz in the army of Polish Kingdom in the 16th–17th centuries
DOI:
https://doi.org/10.18778/0208-6050.99.07Keywords:
war wagon, escort, royal towns, war duties, records of treasury wagons, royal lustrationAbstract
The army’s accompanying tabors, which consisted of war wagons, provided transportation support to the army. The war wagons most often had specific equipment: food, technical equipment, escort, service, and horses. The war wagons were provided by private individuals as well as by urban centers. The obligation to send war vehicles through towns and royal towns is one of the longest-lasting war duties. Difficult situations of the city, wars, fires or other difficulties could lead to the release, temporary suspension, or replacement of the duty of war wagon, to another. The most common source terms for the war wagons were: currus, vehiculum and plaustrum. In the former Poland, these wagons were called skarbnymi and sometimes picznymi when the vast majority of the load was fodder and food. In modern literature, the most commonly used term is „wóz wojenny” – „war wagon”. War wagons underwent a numerous of transformations, and in time they gained a special reinforced skeleton and sides, and they were also used to fight in tabor formations and as protection of the camp. Many detailed information on this issue are provided by the records of treasury wagons and royal lustration. The wagons from the Sieradz and Łęczyca lands constituted a significant contribution to the total number of wagons from the royal cities of Poland.
Downloads
References
Kodeks dyplomatyczny Wielkiej Polski, wyd. E. Raczyński, Poznań 1840.
Google Scholar
Lustracja województw wielkopolskich i kujawskich, 1564–1565, cz. 1, wyd. A. Tomczak, C. Ohryzko-Włodarska, J. Włodarczyk, Bydgoszcz 1963.
Google Scholar
Lustracja województw wielkopolskich i kujawskich, 1564–1565, cz. 2, wyd. A. Tomczak, Bydgoszcz 1963.
Google Scholar
Lustracja województw wielkopolskich i kujawskich, 1616–1620, cz. 2, wyd. Z. Górski, R. Kabaciński, J. Pakulski, Wrocław–Warszawa–Kraków 1994.
Google Scholar
Lustracja województw wielkopolskich i kujawskich, 1628–1632, cz. 1–3, wyd. Z. Guldon, Wrocław 1967.
Google Scholar
Lustracja województw wielkopolskich i kujawskich, 1659–1665, cz. 1, wyd. C. Ohryzko-Włodarska, Wrocław 1978, cz. 2, wyd. Z. Górski, Wrocław 1996.
Google Scholar
Lustracja województw wielkopolskich i kujawskich, 1789, cz. 2, wyd. R. Kabaciński, K. Mikulski, J. Pakulski, Toruń 2007.
Google Scholar
Oelsnitz A.L., O bagażach wojska w polu będącego, wyd. K. Łopatecki, Oświęcim 2014.
Google Scholar
Polskie ustawy i artykuły wojskowe od XV do XVIII wieku, wyd. S. Kutrzeba, Kraków 1937.
Google Scholar
Rejestr wozów skarbnych od miast i miasteczek Rzeczypospolitej koronnych na wyprawę wojenną roku 1521 dostarczonych, wyd. C. Bernacki, „Archiwum Komisji Historycznej” 1886, t. III, s. 473–496.
Google Scholar
Tarnowski J., Consilium rationis bellicae, [w:] Jan Tarnowski. Hetman i mąż stanu, red. E. Jaśko, Tarnów 2009, s. 157–192.
Google Scholar
Adamczyk W., Ceny w Warszawie w XVI i XVII wieku, Lwów 1938.
Google Scholar
Bołdyrew A., Equus Polonus. Koń w wojsku polskim w XVI wieku, Piotrków Trybunalski 2016.
Google Scholar
Biskup M., Wojny polski z zakonem krzyżackim 1308–1521, Oświęcim 2014.
Google Scholar
Dudziński R., Wozy taborowe i organizacja przemarszów wojsk polskich w drugiej połowie XV wieku, „Acta Universitatis Lodziensis”, Folia Historica 72, 2001, s. 83–93.
Google Scholar
Gloger Z., Encyklopedia staropolska, t. IV, Warszawa 1903.
Google Scholar
Głosek M., Broń drzewcowa i obuchowa, [w:] Uzbrojenie w Polsce średniowiecznej 1450–1500, red. A. Nowakowski, Toruń 1998, s. 40–51.
Google Scholar
Grabarczyk T., Jazda zaciężna Królestwa Polskiego w XV wieku, Łódź 2015.
Google Scholar
Grabarczyk T., Nowak T., Dzieje polityczne Wielunia, [w:] Wieluń. Dzieje miasta do 1792 roku, red. A. Szymczak, Łódź–Wieluń 2011, s. 51–80.
Google Scholar
Grabarczyk T., Nowak T., Rozplanowanie przestrzenne miasta, [w:] Wieluń. Dzieje miasta do 1792 roku, red. A. Szymczak, Łódź–Wieluń 2011, s. 81–137.
Google Scholar
Kobierzycki J., Przyczynki do dziejów ziemi sieradzkiej, cz. 2, Warszawa 1915.
Google Scholar
Matuszewski J., Początki nowożytnego zaprzęgu konnego, [w:] Pisma wybrane, t. I, Łódź 1999, s. 207–273.
Google Scholar
Nowakowski A., Sprzęt taborowy, obozowy i przeprawowy, [w:] Polska technika wojskowa. Do 1500 roku, red A. Nadolski, Warszawa 1994, s. 254–256.
Google Scholar
Samsonowicz H., Dzieje miast i mieszczaństwa w Polsce przedrozbiorowej. Do schyłku XV wieku, [w:] M. Bogucka, H. Samsonowicz, Dzieje miast i mieszczaństwa w Polsce przedrozbiorowej, Wrocław 1986, s. 21–320.
Google Scholar
Słownik polszczyzny XVI wieku, red. M.R. Mayenowa, t. XXIV, Warszawa 1996.
Google Scholar
Szczygielski W., Obowiązki i powinności wojskowe miast i mieszczaństwa w Polsce od XIII do XV wieku, „Studia i Materiały do Historii Wojskowości” 1960, t. V, s. 423–457.
Google Scholar
Szymczak J., Ceny broni, koni i oporządzenia jeździeckiego, [w:] Uzbrojenie w Polsce średniowiecznej 1450–1500, red. A. Nowakowski, Toruń 2003, s. 225–280.
Google Scholar
Szymczak J., „Currus bellicalis”, czyli o wozach wojennych i ich wyposażeniu w średniowiecznej Polsce, [w:] Od najazdów pogańskich dotąd są państwa waszej Królewskiej Mości spokojne…,red. Z. Pilarczyk, M. Franz, Toruń 2008, s. 103–116.
Google Scholar
Szymczak J., Początki broni palnej w Polsce (1383–1533), Łódź 2004.
Google Scholar
Szymczak J., Zbrojna eskorta miejskich wozów wojennych w Polsce w XV–XVI w., [w:] Studia z Dziejów Średniowiecza, nr 20, red. B. Możejko, M. Smoliński, S. Szybkowski, Warszawa 2016, s. 283–305.
Google Scholar
Szymczak J., Żywność na miejskich wozach wojennych w późnym średniowieczu i na początku epoki nowożytnej, „Przegląd Nauk Historycznych” 2007, R. V, nr 1 (9), s. 59–74.
Google Scholar
Świętosławski W., Sprzęt transportowy, przeprawowy i kwatermistrzowski, [w:] Uzbrojenie w Polsce średniowiecznej 1450–1500, red. A. Nowakowski, Toruń 2003, s. 123–128.
Google Scholar
Weymann S., Ze studiów nad zagadnieniem dróg w Wielkopolsce od X do XVIII wieku, „Przegląd Zachodni” 1953, R. IX, t. II, nr 6–8, s. 194–253.
Google Scholar
Żygulski Z. jun., Bitwa pod Orszą – struktura obrazu, [w:] Światła Stambułu, Warszawa 1999, s. 253–290.
Google Scholar
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
![Creative Commons License](http://i.creativecommons.org/l/by-nc-nd/4.0/88x31.png)
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.