Przedstawiciele Kościoła w obliczu śmierci Jana III Sobieskiego

Aleksandra Skrzypietz

doi:10.18778/0208-6050.112.07

Authors

Aleksandra Skrzypietz University of Silesia https://orcid.org/0000-0003-1504-9950

DOI:

https://doi.org/10.18778/0208-6050.112.07

Keywords:

bishop, court, king, death, dispute, interregnum

Abstract

The aim of the article is to study the clergy who were present at the court in the last moments of King John III’s life and those who came to the capital immediately after his death. It seems that despite the monarch’s long illness, his death occured suddenly, to the surprise of those gathered at the court. The actions taken by the clergy in these difficult times were related not only to their clerical functions, but also to the new political situation and the tension that prevailed within the royal family. Primate Michał Radziejowski took over the leading role, which was an obvious action, but it soon turned out that he was hindered in his activities by the Bishop of Kuyavia, Stanisław Dąmbski, who would consistently attempt to play a significant political role throughout the interregnum and during the election. Another aim of the article is to show the efforts of the clergy, fulfilling the duties traditionally assigned to them, but also trying to expand their influence and gain a stronger political position.

Downloads

Download data is not yet available.

Author Biography

Aleksandra Skrzypietz, University of Silesia

Prof. dr hab. Aleksandra Skrzypietz – pracownik Uniwersytetu Śląskiego, członek Państwowej Akademii Nauk (PAN) oraz Zespołu do Badań nad Dworami i Elitami Władzy Instytutu Historii PAN. Zainteresowania naukowe: funkcjonowanie dworu królewskiego w epoce nowożytnej, stosunki polsko-francuskie, dzieje i znaczenie polityczne rodu Sobieskich, rola kobiet w przemianach społeczno-politycznych w epoce nowożytnej.

References

Archiwum Główne Akt Dawnych w Warszawie [AGAD], Archiwum Radziwiłłów, dział II [AR II], rkps 35
Google Scholar

Archiwum Główne Akt Dawnych w Warszawie [AGAD], Archiwum Radziwiłłów, dział V [AR V], rkps 13939
Google Scholar

Biblioteka Książąt Czartoryskich w Krakowie [BCz], rkps 44, 441, 569
Google Scholar

Biblioteka Narodowa w Warszawie, rkps 6645
Google Scholar

Biblioteka Naukowa PAU i PAN w Krakowie [BPAU], rkps 44, 944, 8443
Google Scholar

Biblioteka Polskiej Akademii Nauk w Kórniku [BKór.], rkps 1200, 1322
Google Scholar

Biblioteka Uniwersytetu Warszawskiego [BUW], rkps 76, t. I
Google Scholar

Narodowe Archiwum Historyczne Białorusi w Mińsku (Nacjanalny Gistaryczny Archiu Biełarusi) [NGAB], fond 694, opis 12, rkps 399
Google Scholar

Dyaryusz prawdziwy, bo bez imienia autora wszystkich rzeczy i dziejów, które się w Polsce działy po śmierci Jana III króla polskiego aż do obrania Augusta II. (Z rękopisu spółczesnego), [w:] L. Rogalski, Dzieje Jana III Sobieskiego, Warszawa 1847, s. 412–535.
Google Scholar

Niemcewicz J. U., Zbiór pamiętników historycznych o dawnej Polszcze z rękopismów, tudzież dzieł w różnych językach o Polszcze wydanych wraz z listami oryginalnymi królów i znakomitych ludzi w kraju naszym, t. IV, Lipsk 1839.
Google Scholar

Sarnecki K., Pamiętniki z czasów Jana Sobieskiego. Diariusz i relacje z lat 1691–1696, wyd. J. Woliński, Wrocław 1958.
Google Scholar

Sobiesciana z Archiwum Przeździeckich w Warszawie, oprac. J. Leniek, Kraków 1883.
Google Scholar

Załuski A. C., Epistolarum historico-familiarum, t. II, Brunsbergae 1711.
Google Scholar

Forst de Battaglia O., Jan Sobieski król Polski, Warszawa 1983.
Google Scholar

Gath I., Deformowanie prawdy medyczno-historycznej o chorobie i śmierci króla Polski Jana III Sobieskiego, „Archiwum Historii Medycyny i Filozofii” 2017, t. LXXX, s. 65–82.
Google Scholar

Kawecki R., Kardynał Michał Stefan Radziejowski (1645–1705), Opole 2005.
Google Scholar

Komaszyński M., Maria Kazimiera d’Arquien Sobieska, królowa Polski (1641–1716), Kraków 1983.
Google Scholar

Komaszyński M., Piękna królowa Maria Kazimiera d’Arquien Sobieska, Kraków 1995.
Google Scholar

Malicka W., Twórczość Jana Stanisława Jabłonowskiego w zbiorach bibliotek polskich, „Bibliotheca Nostra. Śląski Kwartalnik Naukowy” 2015, z. 3(41), s. 82–97.
Google Scholar

Myśliński M., Klejnoty Rzeczypospolitej. Zawartość skarbca koronnego na Wawelu w świetle inwentarzy z lat 1475–1792, Warszawa 2007.
Google Scholar

Skrzypietz A., Francuskie zabiegi o koronę polską po śmierci Jana III Sobieskiego, Katowice 2009.
Google Scholar

Skrzypietz A., Jakub Sobieski, Poznań 2015.
Google Scholar

Skrzypietz A., Kontrowersje wokół obecności królewicza Jakuba Sobieskiego przy śmierci ojca i początku jego sporu z matką [w druku, Warszawa].
Google Scholar

Skrzypietz A., Królewscy synowie – Jakub, Aleksander i Konstanty Sobiescy, Katowice 2011.
Google Scholar

Skrzypietz A., „Trzecie małżeństwo” królowej Marii Kazimiery – u źródeł legendy, [w:] Maria Kazimiera Sobieska (1641–1716). W kręgu rodziny, polityki i kultury, red. A. Kalinowska, P. Tyszka, „Studia i Materiały” [Warszawa] 2017, t. VI, s. 113–135.
Google Scholar

Sternal T., O autorze „Dyaryusza” z lat 1696–1697, „Przewodnik Naukowy i Literacki. Dodatek do Gazety Lwowskiej” 1891, z. 3–4, s. 261–276, 353–364.
Google Scholar

Szpilczyński S., Najprawdopodobniejsza przyczyna zgonu Jana III Sobieskiego, „Śląski Kwartalnik Historyczny Sobotka” 1980, R. XXXV, nr 2, s. 329–336.
Google Scholar

Tomkiewicz W., Dwie lustracje zamku warszawskiego, nadbitka z „Biuletynu Historii Sztuki” 1954, t. XVI, nr 3, s. 259–314.
Google Scholar

Wójcik Z., Jan Sobieski (1629–1696), Warszawa 1998.
Google Scholar

Ziembicki W., Zdrowie i niezdrowie Jana Sobieskiego. Studium Historyczno-Lekarskie, Poznań 1931.
Google Scholar