Maria Medycejska – swarliwa kobieta, nieznośna żona?

Autor

DOI:

https://doi.org/10.18778/0208-6050.116.05

Słowa kluczowe:

Maria Medycejska, Henryk IV, małżeństwo, nieporozumienia małżeńskie, intrygi

Abstrakt

Maria Medycejska była drugą żoną Henryka IV i wydała na świat następcę tronu, a potem jeszcze kilkoro zdrowych dzieci, w tym dwóch synów. Wydawało się zatem, że jej pozycja jako królowej jest niepodważalna. Jednak pożycie pary królewskiej nie układało się dobrze. Powodów do sporów wskazywano wiele. Zarzucano Marii niskie pochodzenie, gdyż wywodziła się z rodu bankierów wyniesionych na książęcy tron. Wskazywano różnice w kulturze i obyczajowości włoskiej i francuskiej oraz trudności Marii z przystosowaniem się do życia na dworze męża. Uważano, że sytuację pogarszali otaczający ją Włosi. Jednym z elementów nieprozumień miały być zdrady Henryka IV, który otaczał się kobietami, a legalne i uznane dzieci kazał – zgodnie z obyczajem dworu francuskiego – wychowywać wspólnie, wywołując tym niezadowolenie małżonki. Pretensje Marii miała powodować jej zazdrość o męża lub przykre doświadczenie z dzieciństwa, gdy to jej matka cierpiała z powodu niewierności małżonka, który utrzymywał stałą relację z faworytą. Artykuł wskazuje jednak, że przyczyny napięcia i konfliktów pomiędzy parą królewską były daleko poważniejsze, a kłótliwość Marii nie wynikała jedynie z jej charakteru i osobistych doświadczeń.

Pobrania

Brak dostępnych danych do wyświetlenia.

Biogram autora

Aleksandra Skrzypietz - Uniwersytet Śląski w Katowicach

Prof. dr hab. Aleksandra Skrzypietz – pracuje w Instytucie Historii Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach. Autorka i redaktorka kilkunastu książek, m.in. Francuskie zabiegi o koronę polską po śmierci Jana III Sobieskiego (Katowice 2009); Jakub Sobieski (Poznań 2015); Królowa Margot. Ostatnia perła Walezjuszów (Warszawa 2016); Franciszek Ludwik, książę de Conti – „Obrany król Polski”: Saga rodu Kondeuszów (Katowice 2019); Maria Klementyna Sobieska, królowa i Służebnica Boża (współautor: S. Jujeczka, Katowice 2022).
Zainteresowania naukowe: stosunki polsko-francuskie w XVII i XVIII w., funkcjonowanie dworów w epoce nowożytnej, a także dzieje i znaczenie polityczne rodu Sobieskich, zarówno za życia Jana III, jak i po jego śmierci.

Bibliografia

Comment et en quel temps la reine accoucha de Monsieur le Dauphin a present Louis XIII; de cérémonies qui y furent conserves; l’ordre y tenu; les discours intervenes entre le Roy et la Reyne, et sur plusiers autres ocurrences, par Louise Bourgeois, dite Boursier, sage-femmede la Reine, [w:] Nouvelle collection des mémoires pour servir à l’histoire de France: depuis le XIIIe siècle jusqu’à la fin du XVIIIe, t. XI, pub. par MM. Michaud et Poujoulat, Paris 1838, s. 515–520.
Google Scholar

Le Journal de Jean Héroard, médecin du dauphin, puis roi de France, Louis XIII, eds. E. Soulié, É. de Barthélemy, t. I, Paris 1868.
Google Scholar

Saint Simon, Parallèle des trois premiers rois Bourbons, pub. par M. P. Faugère, Paris 1880.
Google Scholar

Aumale M. le duc d’, Histoire des princes de Condé pendant les XVIe et XVIIe siècles, t. II, Paris 1889.
Google Scholar

Baszkiewicz J., Henryk IV Wielki, Warszawa 1995.
Google Scholar

Bayrou F., Henri IV. Le roi libre, Paris 1995.
Google Scholar

Bellonci M., Sekrety rodu Gonzagów, przekł. B. Sieroszewska, Warszawa 1960.
Google Scholar

Bitsch C., Vie et carrière d’Henri II Bourbon, prince de Condé (1588–1646). Exemple de comportement et d’idées politiques au début du XVIIe siècle, Paris 2008.
Google Scholar

Bouyer C., Louis XIII, Paris 2006.
Google Scholar

Carmona M., Marie de Médicis, Paris 1981.
Google Scholar

Castelot A., Henri IV le passionné, Paris 1986.
Google Scholar

Cazaux Y., Henri IV ou la grande victoir, Paris 1977.
Google Scholar

Cloulas I., Życie codzienne w zamkach nad Loarą w czasach renesansu, przekł. B. i M. Pi-reccy, Poznań 1999.
Google Scholar

Cosandey F., La reine de France. Symbole et pouvoir, Paris 2000.
Google Scholar

Cosandey F., Puissance maternelle et pouvoir politique. La régence des reines mères, „Clio. Histoire‚ femmes et sociétés” 2005, t. XXI, s. 69–90. https://doi.org/10.4000/clio.1447
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.4000/clio.1447

Cosandey F., Reines et Mères. Famille et politique dans la France d’ancien regime, Paris 2022.
Google Scholar

Delorme P., Maria de Médicis, Paris 1998.
Google Scholar

Desormeaux J., Histoire de la maison de Bourbon, t. V, Paris 1788.
Google Scholar

Harness K., Echoes of Women’s Voices: Music, Art, and Female Patronage in Early Modern Florence, Chicago 2006.
Google Scholar

Henrard P., Henri IV et la princesse de Condé 1609–1610, d’après documents inédit, Bruxelles–Paris 1855.
Google Scholar

Hibbert C., Medyceusze. Wzlot i upadek, przekł. A. Kominak-Michalska, Łódź 1992.
Google Scholar

Hollingsworth M., Medyceusze. Tajemna historia dynastii, przekł. P. Maksymowicz, Ostrów Mazowiecka 2019.
Google Scholar

Kermina F., Marie de Médicis. Reine, régente et rebelle, Paris 1977.
Google Scholar

Klairmont Lingo A., Connaître le secret des femmes: Louise Bourgeois (1563–1636) sage-femme de la Reine‚ et Jacques Guillemeau (1549–1613) chirurgien du Roi, [w:] Enfanter dans la France d’Ancien Régime, eds. L. Dion, A. Gargam, N. Grande et al., Arras 2017, s. 113–126. https://doi.org/10.4000/books.apu.10966
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.4000/books.apu.10966

Lévis Mirepoix A. de, Henri IV. Roi de France et de Navarre, Paris 1971.
Google Scholar

Mariéjol J.-H., Catherine de Médicis, Paris 2005.
Google Scholar

Méras M., Les chemins de la Renaissance, Florence, Lyon, Paris, [w:] Paris et Catherinede Medicis, dir. M. N. Baudouin-Matuszek, Paris 1992, s. 25–37.
Google Scholar

Micheletti E., Les Medicis a Florence. Portrait de famille, Florence 1980.
Google Scholar

Murat I., Gabrielle d’Estrées, Paris 1992.
Google Scholar

Pardoe J., The Life of Marie de Medicis, Queen of France, Consort of Henri IV, and Regent of the Kingdom under Louis XIII, vol. I, London 1890.
Google Scholar

Petitfils J.-C., L’assasisnat d’Henri IV, Paris 2009.
Google Scholar

Petitfils J.-C., Louis XIII, Paris 2014.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.3917/perri.petit.2015.01

Pevitt C., The Man Who Would Be the King. The Life of Philippe d’Orléans, Regent of France 1674–1723, Frome–London 1997.
Google Scholar

Ragauskienė R., Śmierci nie udało się pokonać. Historia biologiczna książąt Radziwiłłów na Birżach i Dubinkach (koniec XV – XVII wiek), przekł. I. Masojć, R. Naruniec, Kraków 2020. https://doi.org/10.12797/9788381386241
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.12797/9788381386241

Saint Bris G., Henri IV et la France réconciliée, Paris 2009.
Google Scholar

Savine A., La vraie reine Margot: d’apres les documents d’archives et les memoires, Paris 1908.
Google Scholar

Skrzypietz A., Franciszek Ludwik, książę de Conti – „obrany król Polski”. Saga rodu Kondeuszów, Katowice 2019.
Google Scholar

Skrzypietz A., Królowa Margot. Ostatnia perła Walezjuszów, Warszawa 2016.
Google Scholar

Stefanovska M., A Monumental Triptych: Saint-Simon’s Parallele des trois premiers rois Bourbons, „French Historical Studies” 1996, vol. XIX, no. 4, s. 927–942. https://doi.org/10.2307/286658
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.2307/286658

Strong R., Art and Power. Renaissance Festivals 1450–1650, Berkeley–Los Angeles 1984.
Google Scholar

Arba F., Inzitari D., Barnett H.J.M., Lippi D., Stroke in Renaissance Time: The Case of Francesco I de’ Medici, „Cerebrovascular Diseases” 2012, vol. XXXIII, https://karger.com/ced/article-pdf/33/6/589/2350343/000338667.pdf (dostęp: 30 I 2024).
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1159/000338667

Mari F., Polettini A., Lippi D., Bertol E., The Mysterious Death of Francesco I de’ Medici and Bianca Cappello: an Arsenic Murder? BMJ [British Medical Journal], v. 333, 23–30 XII2006, https://www.bmj.com/content/bmj/333/7582/1299.full.pdf (dostęp: 18 XI 2023).
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1136/bmj.38996.682234.AE

Michon C., Dans l’ombre de la duchesse d’Étampes, s. 557–564, https://books.openedition.org/pur/120099 (dostęp: 23 XI 2023).
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.4000/books.pur.120099

Nawrocki F., Le dauphin Henri (1519–1559), s. 591–597, https://books.openedition.org/pur/120117 (dostęp: 23 XI 2023).
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.4000/books.pur.120117

Potter D., Anne de Pisseleu, duchesse d’Ftampes, maitresse et conseillere de françois Ier,s. 535–556, https://books.openedition.org/pur/120093 (dostęp: 23 XI 2023).
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.4000/books.pur.120093

Pobrania

Opublikowane

2024-12-30

Jak cytować

Skrzypietz, A. (2024). Maria Medycejska – swarliwa kobieta, nieznośna żona?. Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica, (116), 75–92. https://doi.org/10.18778/0208-6050.116.05