Maria Medycejska – swarliwa kobieta, nieznośna żona?
DOI:
https://doi.org/10.18778/0208-6050.116.05Słowa kluczowe:
Maria Medycejska, Henryk IV, małżeństwo, nieporozumienia małżeńskie, intrygiAbstrakt
Maria Medycejska była drugą żoną Henryka IV i wydała na świat następcę tronu, a potem jeszcze kilkoro zdrowych dzieci, w tym dwóch synów. Wydawało się zatem, że jej pozycja jako królowej jest niepodważalna. Jednak pożycie pary królewskiej nie układało się dobrze. Powodów do sporów wskazywano wiele. Zarzucano Marii niskie pochodzenie, gdyż wywodziła się z rodu bankierów wyniesionych na książęcy tron. Wskazywano różnice w kulturze i obyczajowości włoskiej i francuskiej oraz trudności Marii z przystosowaniem się do życia na dworze męża. Uważano, że sytuację pogarszali otaczający ją Włosi. Jednym z elementów nieprozumień miały być zdrady Henryka IV, który otaczał się kobietami, a legalne i uznane dzieci kazał – zgodnie z obyczajem dworu francuskiego – wychowywać wspólnie, wywołując tym niezadowolenie małżonki. Pretensje Marii miała powodować jej zazdrość o męża lub przykre doświadczenie z dzieciństwa, gdy to jej matka cierpiała z powodu niewierności małżonka, który utrzymywał stałą relację z faworytą. Artykuł wskazuje jednak, że przyczyny napięcia i konfliktów pomiędzy parą królewską były daleko poważniejsze, a kłótliwość Marii nie wynikała jedynie z jej charakteru i osobistych doświadczeń.
Pobrania
Bibliografia
Comment et en quel temps la reine accoucha de Monsieur le Dauphin a present Louis XIII; de cérémonies qui y furent conserves; l’ordre y tenu; les discours intervenes entre le Roy et la Reyne, et sur plusiers autres ocurrences, par Louise Bourgeois, dite Boursier, sage-femmede la Reine, [w:] Nouvelle collection des mémoires pour servir à l’histoire de France: depuis le XIIIe siècle jusqu’à la fin du XVIIIe, t. XI, pub. par MM. Michaud et Poujoulat, Paris 1838, s. 515–520.
Google Scholar
Le Journal de Jean Héroard, médecin du dauphin, puis roi de France, Louis XIII, eds. E. Soulié, É. de Barthélemy, t. I, Paris 1868.
Google Scholar
Saint Simon, Parallèle des trois premiers rois Bourbons, pub. par M. P. Faugère, Paris 1880.
Google Scholar
Aumale M. le duc d’, Histoire des princes de Condé pendant les XVIe et XVIIe siècles, t. II, Paris 1889.
Google Scholar
Baszkiewicz J., Henryk IV Wielki, Warszawa 1995.
Google Scholar
Bayrou F., Henri IV. Le roi libre, Paris 1995.
Google Scholar
Bellonci M., Sekrety rodu Gonzagów, przekł. B. Sieroszewska, Warszawa 1960.
Google Scholar
Bitsch C., Vie et carrière d’Henri II Bourbon, prince de Condé (1588–1646). Exemple de comportement et d’idées politiques au début du XVIIe siècle, Paris 2008.
Google Scholar
Bouyer C., Louis XIII, Paris 2006.
Google Scholar
Carmona M., Marie de Médicis, Paris 1981.
Google Scholar
Castelot A., Henri IV le passionné, Paris 1986.
Google Scholar
Cazaux Y., Henri IV ou la grande victoir, Paris 1977.
Google Scholar
Cloulas I., Życie codzienne w zamkach nad Loarą w czasach renesansu, przekł. B. i M. Pi-reccy, Poznań 1999.
Google Scholar
Cosandey F., La reine de France. Symbole et pouvoir, Paris 2000.
Google Scholar
Cosandey F., Puissance maternelle et pouvoir politique. La régence des reines mères, „Clio. Histoire‚ femmes et sociétés” 2005, t. XXI, s. 69–90. https://doi.org/10.4000/clio.1447
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.4000/clio.1447
Cosandey F., Reines et Mères. Famille et politique dans la France d’ancien regime, Paris 2022.
Google Scholar
Delorme P., Maria de Médicis, Paris 1998.
Google Scholar
Desormeaux J., Histoire de la maison de Bourbon, t. V, Paris 1788.
Google Scholar
Harness K., Echoes of Women’s Voices: Music, Art, and Female Patronage in Early Modern Florence, Chicago 2006.
Google Scholar
Henrard P., Henri IV et la princesse de Condé 1609–1610, d’après documents inédit, Bruxelles–Paris 1855.
Google Scholar
Hibbert C., Medyceusze. Wzlot i upadek, przekł. A. Kominak-Michalska, Łódź 1992.
Google Scholar
Hollingsworth M., Medyceusze. Tajemna historia dynastii, przekł. P. Maksymowicz, Ostrów Mazowiecka 2019.
Google Scholar
Kermina F., Marie de Médicis. Reine, régente et rebelle, Paris 1977.
Google Scholar
Klairmont Lingo A., Connaître le secret des femmes: Louise Bourgeois (1563–1636) sage-femme de la Reine‚ et Jacques Guillemeau (1549–1613) chirurgien du Roi, [w:] Enfanter dans la France d’Ancien Régime, eds. L. Dion, A. Gargam, N. Grande et al., Arras 2017, s. 113–126. https://doi.org/10.4000/books.apu.10966
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.4000/books.apu.10966
Lévis Mirepoix A. de, Henri IV. Roi de France et de Navarre, Paris 1971.
Google Scholar
Mariéjol J.-H., Catherine de Médicis, Paris 2005.
Google Scholar
Méras M., Les chemins de la Renaissance, Florence, Lyon, Paris, [w:] Paris et Catherinede Medicis, dir. M. N. Baudouin-Matuszek, Paris 1992, s. 25–37.
Google Scholar
Micheletti E., Les Medicis a Florence. Portrait de famille, Florence 1980.
Google Scholar
Murat I., Gabrielle d’Estrées, Paris 1992.
Google Scholar
Pardoe J., The Life of Marie de Medicis, Queen of France, Consort of Henri IV, and Regent of the Kingdom under Louis XIII, vol. I, London 1890.
Google Scholar
Petitfils J.-C., L’assasisnat d’Henri IV, Paris 2009.
Google Scholar
Petitfils J.-C., Louis XIII, Paris 2014.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.3917/perri.petit.2015.01
Pevitt C., The Man Who Would Be the King. The Life of Philippe d’Orléans, Regent of France 1674–1723, Frome–London 1997.
Google Scholar
Ragauskienė R., Śmierci nie udało się pokonać. Historia biologiczna książąt Radziwiłłów na Birżach i Dubinkach (koniec XV – XVII wiek), przekł. I. Masojć, R. Naruniec, Kraków 2020. https://doi.org/10.12797/9788381386241
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.12797/9788381386241
Saint Bris G., Henri IV et la France réconciliée, Paris 2009.
Google Scholar
Savine A., La vraie reine Margot: d’apres les documents d’archives et les memoires, Paris 1908.
Google Scholar
Skrzypietz A., Franciszek Ludwik, książę de Conti – „obrany król Polski”. Saga rodu Kondeuszów, Katowice 2019.
Google Scholar
Skrzypietz A., Królowa Margot. Ostatnia perła Walezjuszów, Warszawa 2016.
Google Scholar
Stefanovska M., A Monumental Triptych: Saint-Simon’s Parallele des trois premiers rois Bourbons, „French Historical Studies” 1996, vol. XIX, no. 4, s. 927–942. https://doi.org/10.2307/286658
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.2307/286658
Strong R., Art and Power. Renaissance Festivals 1450–1650, Berkeley–Los Angeles 1984.
Google Scholar
Arba F., Inzitari D., Barnett H.J.M., Lippi D., Stroke in Renaissance Time: The Case of Francesco I de’ Medici, „Cerebrovascular Diseases” 2012, vol. XXXIII, https://karger.com/ced/article-pdf/33/6/589/2350343/000338667.pdf (dostęp: 30 I 2024).
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1159/000338667
Mari F., Polettini A., Lippi D., Bertol E., The Mysterious Death of Francesco I de’ Medici and Bianca Cappello: an Arsenic Murder? BMJ [British Medical Journal], v. 333, 23–30 XII2006, https://www.bmj.com/content/bmj/333/7582/1299.full.pdf (dostęp: 18 XI 2023).
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1136/bmj.38996.682234.AE
Michon C., Dans l’ombre de la duchesse d’Étampes, s. 557–564, https://books.openedition.org/pur/120099 (dostęp: 23 XI 2023).
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.4000/books.pur.120099
Nawrocki F., Le dauphin Henri (1519–1559), s. 591–597, https://books.openedition.org/pur/120117 (dostęp: 23 XI 2023).
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.4000/books.pur.120117
Potter D., Anne de Pisseleu, duchesse d’Ftampes, maitresse et conseillere de françois Ier,s. 535–556, https://books.openedition.org/pur/120093 (dostęp: 23 XI 2023).
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.4000/books.pur.120093
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.