Poles and the threat of a new global conflict after 1945. Attitudes towards the Korean war, the Berlin and Cuban crises, and the intervention in Czechoslovakia

Authors

DOI:

https://doi.org/10.18778/0208-6050.111.19

Keywords:

public mood, nuclear war, Poland after World War II, war in Korea of 1950, Berlin crisis of 1961, Cuban crisis of 1962, intervention in Czechoslovakia of 1968

Abstract

Poles in their history many times pinned their hopes on war – for instance after losing the independence at the end of 18th century. Similar public mood occurred after World War II. It was expressed by widespread rumors about approaching a new global armed conflict. It was intensified during great international crises. Especially the war in Korea from 1950 influenced people’s imagination. Similar reactions occurred during the Berlin crisis in 1961, Cuban crisis in 1962 and in the first phase of armed intervention in Czechoslovakia in 1968. The absence of Poland’s sovereignty brought this kind of Polish society reactions. It conduced imagination about new armed conflict, which was considered as the beginning of deep political changes in Poland and in the world. Rumors about the upcoming war described Polish psychosocial status after 1945. At the same time the ineffectiveness of party-state propaganda in a sphere of creating the so-called moral and political social unity was proved. The world powers realized the necessity of conducting peace policy after the end of the 60s of 20th century. Consequently, rumors about the new war became uncommon in Poland.

Downloads

Download data is not yet available.

Author Biography

Krzysztof Lesiakowski, Uniwersytet Łódzki / University of Lodz

Dr hab. prof. UŁ Krzysztof Lesiakowski – historyk, zatrudniony w Katedrze Historii Polski i Świata po 1945 r. w Instytucie Historii Uniwersytetu Łódzkiego. Zainteresowania naukowe: biografistyka polska w XX w., relacje między władzą a społeczeństwem w powojennej Polsce, polityka komunistycznego państwa wobec młodego pokolenia oraz dzieje regionu łódzkiego.

References

Archiwum Akt Nowych w Warszawie [AAN], Komenda Główna Powszechnej Organizacji „Służba Polsce” [KG PO „SP”], 508, 519, 998a
Google Scholar

Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej Oddział w Łodzi [AIPN Łd], Ld Pf 10/197, 10/738, 10/739
Google Scholar

Archiwum Państwowe w Łodzi [APŁ], Komitet Łódzki Polskiej Partii Robotniczej [KŁ PPR] 10
Google Scholar

Archiwum Państwowe w Łodzi [APŁ], Komitet Wojewódzki Polskiej Partii Robotniczej [KW PPR] 9
Google Scholar

Archiwum Państwowe w Łodzi [APŁ], Komitet Łódzki Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej 2
Google Scholar

Centralne Archiwum Wojskowe Wojskowego Biura Historycznego, Główny Zarząd Polityczno-Wychowawczy IV.502.1.796; IV.502.1.813
Google Scholar

Biuletyny dzienne Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego 1949–1950, wybór, oprac. Ł. Kamiński, Warszawa 2004.
Google Scholar

Biuletyny Komitetu do Spraw Bezpieczeństwa Publicznego, grudzień 1954 – listopad 1956, oprac. W. Chudzik, M. Filipiak, J. Gołębiewski, Warszawa 2009.
Google Scholar

Churchill W. S., Druga wojna światowa, t. I, ks. 1, przekł. K. F. Rudolf, Gdańsk 1994.
Google Scholar

Clausewitz C., O wojnie, ks. 1–8, przekł. A. Cichowicz, L. Koc, F. Schoener, Lublin 1995.
Google Scholar

Gomułka i inni. Dokumenty z archiwum KC 1948–1982, oprac. J. Andrzejewski [A. Paczkowski], Londyn 1987.
Google Scholar

Księga listów PRL-u, część druga 1956–1970, oprac. G. Sołtysiak, Warszawa 2007. Operacja „Podhale”. Służba Bezpieczeństwa wobec wydarzeń w Czechosłowacji 1968–1970, oprac. Ł. Kamiński, G. Majchrzak, Warszawa 2008.
Google Scholar

Rakowski M. F., Dzienniki polityczne 1958–1962, Warszawa 1998.
Google Scholar

Rakowski M. F., Dzienniki polityczne 1967–1968, Warszawa 1999.
Google Scholar

Raporty Informacyjne Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego 1947, t. I, red. nauk. B. Gronek, I. Marczak, konsultant A. Paczkowski, Warszawa 1993.
Google Scholar

Raporty Informacyjne Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego 1948, t. II, red. nauk. B. Gronek, I. Marczak, M. Olkuśnik, konsultant A. Paczkowski, Warszawa 1995.
Google Scholar

The Intimate Papers of Colonel House, Vol. II (From Neutrality to War 1915–1917), arranged by C. Seymour, Boston–New York 1926.
Google Scholar

Zabłocki J., Dzienniki 1956–1965, Warszawa 2008.
Google Scholar

Zabłocki J., Dzienniki, t. II (1966–1975), Warszawa 2011.
Google Scholar

Mickiewicz A. Księgi narodu polskiego i pielgrzymstwa polskiego, Warszawa 2008.
Google Scholar

Mickiewicz A., Pan Tadeusz czyli ostatni zajazd na Litwie, Kraków 1999.
Google Scholar

Prus B., Lalka, t. I, Wrocław–Warszawa–Kraków 1998
Google Scholar

Tyrmand L., Cywilizacja komunizmu, Londyn 1992.
Google Scholar

Bednarski W. W., Bednarski M. D., Powszechna Organizacja „Służba Polsce na Ziemi Tomaszowskiej 1948–1955, Tomaszów Lubelski 2006.
Google Scholar

Brzostek B., Robotnicy Warszawy. Konflikty codzienne (1950–1954), Warszawa 2002.
Google Scholar

Czop E., „Co, znowu się mają odbyć wybory, czy te co były w lecie się nie udały?” Wybory parlamentarne 1947 r. w świetle plotek i pogłosek, „UR Journal of Humanities and Social Sciences” 2020, nr 1, s. 128–147.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.15584/johass.2020.1.7

Drucka N., Wspomnienia o Zofii Nałkowskiej, [w:] Wspomnienia o Zofii Nałkowskiej, red. W. Barcikowski et al., Warszawa 1965, s. 124–142.
Google Scholar

Dziuba A., Czy jutro wybuchnie wojna? Władze i społeczeństwo w czasie kryzysów berlińskiego i kubańskiego z lat 1961–1962 (na przykładzie województwa katowickiego), „Polska 1944/45–1989. Studia i Materiały” 2019, t. XVII, s. 161–193.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.12775/Polska.2019.05

Historia Polski w liczbach. Ludność, terytorium, Warszawa 1994.
Google Scholar

Historia wojen, przekł. A. Dolińska, J. Kłossowicz, A. Zasieczny, Warszawa 2004.
Google Scholar

Jarosz D., Pasztor M., W krzywym zwierciadle. Polityka władz komunistycznych w Polsce w świetle plotek i pogłosek z lat 1949–1956, Warszawa 1995.
Google Scholar

Judt T., Powojnie. Historia Europy od roku 1945, przekł. R. Bartołd, Poznań 2008.
Google Scholar

Kamiński Ł., Reakcje społeczeństwa Dolnego Śląska na interwencję wojsk Układu Warszawskiego w Czechosłowacji, [w:] Opozycja i opór społeczny w Polsce po 1956 roku, red. T. Kozłowski, J. Olaszek, Warszawa 2011, s. 195–196.
Google Scholar

Keeagan J., Historia wojen, przekł. G. Woźniak, Warszawa 1999.
Google Scholar

Kersten K., Między wyzwoleniem a zniewoleniem. Polska 1944–1956, Londyn 1993.
Google Scholar

Kieć K., Dyplomacja PRL wobec kryzysu karaibskiego w 1962 roku, „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica” 2020, z. 106, s. 157–189.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.18778/0208-6050.106.11

Kochanowicz J., ZMP w terenie. Stalinowska próba modernizacji opornej rzeczywistości, Warszawa 2000.
Google Scholar

Kostecki W., Zaczniemy wojnę w poniedziałek. Kubański kryzys rakietowy 1962, Warszawa 2012.
Google Scholar

Kubowski J., Stany Zjednoczone w obliczu zagłady atomowej. Kryzys kubański – trzynaście dni, które wstrząsnęły Ameryką, Brzezia Łąka 2016.
Google Scholar

Lesiakowski K., Nastroje mieszkańców Łodzi i województwa łódzkiego w latach 1945–1948, „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica” 2001, z. 71, s. 119–137.
Google Scholar

Levine A. J., Stalin’s Last War. Korea and the Approach to World War III, Jefferson 2005.
Google Scholar

Majchrzak G., Nie tylko Siwiec. Polskie protesty przeciwko interwencji w Czechosłowacji, [w:] Opozycja i opór społeczny w Polsce po 1956 r., red. T. Kozłowski, J. Olaszek, Warszawa 2014, s. 97–111.
Google Scholar

Pazderka J., Ocaliliśmy świat przed III wojną światową. Rozmowa z generałem Pawłem Kosienką, [w:] Inwazja na Czechosłowację 1968. Perspektywa rosyjska, red. J. Pazderka, Warszawa 2015, s. 31–47.
Google Scholar

Pisarek W., Goban-Klas T., Mikułowski-Pomorski J., Nęcki Z., Rola prasy, radia i telewizji w formowaniu nastrojów społecznych, „Zeszyty Prasoznawcze” 1980, nr 2, s. 130–169.
Google Scholar

Rembacka K., „Wykupywanie towarów spożywczych trwa”, czyli rzecz o reakcjach społeczeństwa polskiego na kryzys kubański na przykładzie województwa szczecińskiego, „Przegląd Zachodniopomorski” 2016, z. 2, s. 133–144.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.18276/pz.2016.2-07

Rojek W., Historia nowoczesnych stosunków międzynarodowych, Warszawa 2010.
Google Scholar

Scott Berg A., Wilson, przekł. M. Młynarz, Oświęcim 2017.
Google Scholar

Soroka P., Atomowa apokalipsa była tuż, tuż, [w:] Dwie ukryte tragedie w cieniu atomowej apokalipsy, red. P. Soroka, Warszawa 2016, s. 157–170.
Google Scholar

Stasiak Z., Studencki październik ’56 w relacjach uczestników. Czy wiesz, o co nam chodziło?, Łódź 2010.
Google Scholar

Stępka S., Kryzys berliński w ocenie Władysława Gomułki, „Dzieje Najnowsze” 2002, nr 3, s. 189–204.
Google Scholar

Stępka S., Nastroje społeczeństwa polskiego w okresie kryzysu berlińskiego 1961 roku, „Przegląd Humanistyczny” 2007, nr 2, s. 131–141.
Google Scholar

Szyc S., Północnokoreańscy studenci w Polsce w latach 1952–1962, [w:] Środowisko studenckie w krajach bloku sowieckiego 1945–1990, red. K. Dworaczek, K. Łagojda, Wrocław–Warszawa 2020, s. 571–588.
Google Scholar

Świda-Ziemba H., Urwany lot. Pokolenie inteligenckiej młodzieży powojennej w świetle listów i pamiętników z lat 1945–1948, Kraków 2003.
Google Scholar

Topitsch E., Wojna Stalina. Długofalowa strategia radziecka wobec Zachodu jako racjonalna polityka siły, przekł. D. Aleksandrowicz, Wrocław–Warszawa–Kraków 1996.
Google Scholar

Tym J. S., Konflikty lokalne podczas zimnej wojny jako wyraz konfrontacji zbrojnej mocarstw bez wypowiedzenia wojny, „Studia Maritima” 2016, t. XXIX, s. 235–252.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.18276/sm.2016.29-13

Wojtasik L., Psychologia propagandy politycznej, Warszawa 1986.
Google Scholar

Zaremba M., Wielka trwoga. Polska 1944–1947. Ludowa reakcja na kryzys, Kraków 2012.
Google Scholar

Zielińska M., Wojna, trauma, kultura, „Teksty Drugie” 2018, nr 4, s. 7–11.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.18318/td.2018.4.1

Published

2022-12-30

How to Cite

Lesiakowski, K. (2022). Poles and the threat of a new global conflict after 1945. Attitudes towards the Korean war, the Berlin and Cuban crises, and the intervention in Czechoslovakia. Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica, (111), 395–417. https://doi.org/10.18778/0208-6050.111.19