Listy księdza Jana Piotrowskiego, „przyjaciela z Dworu”, o wojsku w obozie pod Pskowem w 1581 roku

Aleksander Bołdyrew

doi:10.18778/0208-6050.102.04

Autor

Aleksander Bołdyrew Uniwersytet Łódzki, Wydział Filozoficzno-Historyczny, Instytut Historii, Katedra Historii Średniowiecznej

DOI:

https://doi.org/10.18778/0208-6050.102.04

Słowa kluczowe:

historia wojskowości wczesnonowożytnej, oblężenie Pskowa (1581–1582), sztuka wojenna, życie codzienne, Królestwo Polskie, Wielkie Księstwo Litewskie, Wielkie Księstwo Moskiewskie

Abstrakt

Problematyka życia codziennego w obozie wojskowym w epoce wczesnonowożytnej nie była, jak dotąd (poza nielicznymi wyjątkami), przedmiotem osobnego studium. Szczególnie interesujące wydaje się skupienie na tej kwestii w odniesieniu do wypraw inflanckich Stefana I Batorego, zwłaszcza ostatniej z nich (Psków – 1581 r.). Prócz oficjalnej dokumentacji o charakterze politycznych oraz stosunkowo nieźle zachowanych źródeł natury wojskowo-skarbowej, dysponujemy bowiem dziennikiem Jana Piotrowskiego, uczestnika tych wydarzeń. W formie obszernych listów informował on o przebiegu działań zbrojnych, ale również o nastrojach wśród żołnierzy. Niejednokrotnie pisał także o warunkach codziennego bytowania wojska w obozie (w marszu i podczas oblężeń), sposobach i okolicznościach zdobywania żywności, warunkach pomieszkiwania w obozie wojskowym, kwestiach sanitarnych i zdrowotnych. Jego zapiski doskonale uzupełniają diariusze Łukasza Działyńskiego i Jana Zborowskiego.

Pobrania

Brak dostępnych danych do wyświetlenia.

Bibliografia

Działyński Ł., Dyaryusz oblężenia i zdobycia Wieliża, Wielkich Łuk i Zawołocia od dnia 1 Sierpnia do 25 Listopada 1580 r. pisany przez […] starostę Kowalskiego i Brodnickiego, [w:] Sprawy wojenne króla Stefana Batorego. Dyaryjusze, relacyje, listy i akta z lat 1576–1586, wyd. I. Polkowski, Kraków 1887.
Google Scholar

Piotrowski J., Dziennik wyprawy Stefana Batorego pod Psków, wyd. A. Czuczyński, Kraków 1894.
Google Scholar

Tarnowski J., Consilium rationis bellicae, wstęp napisał J. Sikorski, tekst dzieła do druku przygotował oraz notą wydawniczą, komentarzem i słownikiem opatrzył T.M. Nowak, Warszawa 1987.
Google Scholar

Zborowski J., Dyaryusz zdobycia zamków: Wieliża, Uświaty, Wielkich Łuk, w liście […] kasztelana gnieźnieńskiego do Piotra Zborowskiego Wojewody Krakowskiego, [w:] Sprawy wojenne króla Stefana Batorego. Dyaryjusze, relacyje, listy i akta z lat 1576–1586, wyd. I. Polkowski, Kraków 1887.
Google Scholar

Bołdyrew A., Porządek obozowania w wojskowych pismach normatywnych za ostatnich Jagiellonów, [w:] Studia nad staropolską sztuką wojenną, t. V, red. Z. Hundert, K. Żojdź, J.J. Sowa, Oświęcim 2017, s. 12–20.
Google Scholar

Bołdyrew A., Węgrzy w armii Stefana Batorego 1576–1586, [w:] Barbarzyńcy u bram, red. M. Franz, Z. Pilarczyk, Toruń 2012, s. 400–418.
Google Scholar

Dworzaczek W., Piotrowski Jan, [w:] Polski słownik biograficzny, t. XXVI, Wrocław 1981, s. 474–476.
Google Scholar

Kotarski H., Wojsko polsko-litewskie podczas wojny inflanckiej 1576–1582. Sprawy organizacyjne. Część V, „Studia i Materiały do Historii Wojskowości” 1972, t. XVIII, cz. 2, s. 44–104.
Google Scholar

Kupisz D., Psków 1581–1582, Warszawa 2015.
Google Scholar

Kutrzeba S., Polskie ustawy i artykuły wojskowe od XV do XVIII wieku, Kraków 1937.
Google Scholar

Leśniewski S., Jan Zamoyski. Hetman i polityk, Warszawa 2008.
Google Scholar

Lipoński W., Zapomniany wielkopolanin – ksiądz Jan Piotrowski – sekretarz kancelarii królewskiej. Pasek XVI wieku, „Pamiętnik Biblioteki Kórnickiej” 2009, z. 29, s. 141–171.
Google Scholar

Olejnik K., Stefan Batory 1533–1586, Warszawa 1988.
Google Scholar

Szymański J., Nauki pomocnicze historii, wyd. nowe, przejrzane i zmienione, Warszawa 2001.
Google Scholar