Diagnozowanie rezyliencji miejskiej w podejściu ewolucyjnym

Abstrakt

Miasta, choć są określane jako siła napędowa gospodarek, funkcjonują w zmiennych uwarunkowaniach, w tym kryzysogennych. Oprócz wykazywanego szerokiego zakresu rodzajowego przemian, ważny jest też niejednokrotnie ich symultaniczny przebieg. Część ośrodków miejskich charakteryzuje potencjał dostosowawczy, inne podlegają szeroko rozumianej degradacji. Tak więc konieczne staje się permanentne przystosowywanie ich struktur w kontekście osiągania (w tym utrzymywania) rozwoju lokalnego. W konsekwencji istotne jest zwiększanie dorobku naukowego na temat reagowania systemów miast na zaburzenia (co nieraz wymaga podejścia o charakterze jednostkowym).

Problematyka artykułu dotyczy diagnozowania rezyliencji miejskiej z zaakcentowaniem podejścia ewolucyjnego. Główny cel badawczy nawiązuje do identyfikacji ram koncepcyjnych rezyliencji miejskiej, a także do przykładowych sposobów jej diagnozowania, w tym w podejściu ewolucyjnym. Został on zdekomponowany na pięć celów cząstkowych:

– zdefiniowanie rezyliencji miejskiej wraz z przeglądem podejść badawczych występujących w ramach koncepcji rezyliencji miejskiej;

– uszczegółowienie perspektyw badawczych w zakresie podejścia ewolucyjnego, odnoszących się do koncepcji rezyliencji miejskiej z zaakcentowaniem modelu cyklu adaptacyjnego;

– zarys kontekstu badawczego i jednocześnie sposobów diagnozowania rezyliencji miejskiej z wyróżnieniem poszczególnych podejść badawczych;

– przeanalizowanie ustrukturyzowanych przykładów diagnozowania rezyliencji miejskiej w podejściu ewolucyjnym;

– zaproponowanie nowej w polskich warunkach metodyki, służącej określaniu rezyliencji miejskiej według podejścia ewolucyjnego w ramach modelu cyklu adaptacyjnego (w wymiarze ekonomiczno‑technologicznym).

Możliwe stało się więc określenie standardów w obszarze dotychczasowych badań rezyliencji miejskiej, jak również na rzecz przyszłych publikacji naukowych oraz opracowań na potrzeby praktyki gospodarczej. Ponadto na ich podstawie została zaproponowana nowa w polskich warunkach metodyka, służąca określaniu rezyliencji miejskiej. Stanowi ona próbę adaptacji elementów badań zagranicznych, wzbogacając badania krajowe.

Warstwa metodyczna badania obejmuje kwerendę bibliograficzną w zakresie literatury dotyczącej koncepcji rezyliencji miejskiej. Dotyczy ona publikacji zarówno polskich, jak i zagranicznych ośrodków badawczych.

Na podstawie przeprowadzonych badań stwierdzono, iż metody zorientowane na diagnozowanie rezyliencji miejskiej charakteryzuje brak jednolitości. W związku z tym zastosowanie tej koncepcji w stosunku do licznych aspektów dotyczących rozwoju miast jest różnorodne. Dążąc do uporządkowania przedmiotowych kwestii, zaproponowano metodykę wspomagającą diagnozowanie rezyliencji miejskiej w wymiarze ekonomiczno-technologicznym. Została ona oparta na ustrukturyzowanych metodach badawczych wykorzystanych w kilku przywołanych pozycjach literaturowych. Dodatkowo jest ona użyteczna do podejmowania dalszych, bardziej zaawansowanych badań nad rezyliencją miejską, tj. ukierunkowanych na konkretny kontekst. Docelowo zostaną przeprowadzone badania w odniesieniu do wpływu projektów biznesowych realizowanych na terenach poprzemysłowych w miastach na rezyliencję miejską. Tym samym artykuł przedstawia badania, których część można uznać za pilotażowe, stanowią bowiem punkt wyjścia do przeprowadzenia dalszych badań nad rezyliencją miejską, w tym nad jej opomiarowywaniem.