Lokalne determinanty starzenia się populacji w Polsce
DOI:
https://doi.org/10.18778/0208-6018.329.07Słowa kluczowe:
starzenie się populacji, różnice regionalne, migracje, analiza przestrzennaAbstrakt
Polskie społeczeństwo starzeje się i konsekwencje tego procesu już mają wpływ na nasze codzienne życie. Celem tego artykułu jest identyfikacja i określenie kierunku działania czynników, które pozwolą wyjaśnić, dlaczego niektóre gminy starzeją się szybciej od pozostałych. Używając miary autokorelacji przestrzennej (I Morana), a także regresji przestrzennej na danych panelowych, analizujemy charakterystyki polskich gmin w latach 2003–2013. Zmienną zależną w badaniu jest udział w populacji gminy osób starszych (w wieku 70 lat i więcej). Wyniki wskazują na silną autokorelację przestrzenną, co znaczy, że starzenie się populacji w danej gminie jest silnie powiązane z tempem starzenia się w gminach z nią sąsiadujących. W wyjaśnieniu analizowanego zjawiska ważne okazuje się również wiele charakterystyk społeczno‑gospodarczych gminy, w tym sieć transportowa (autostrady i drogi ekspresowe) łącząca gminę z innymi ośrodkami.
Pobrania
Bibliografia
Anselin L., Florax R., Rey S. (2004), Advances in Spatial Econometrics, Springer‑Verlag, Berlin.
Google Scholar
Anselin L., Le Gallo J., Jayet J. (2008), Spatial Panel Econometrics, [w:] L. Matyas, P. Sevestre (eds.), The Econometrics of Panel Data, Fundamentals and Recent Developments in Theory and Practice, 3rd ed., Kluwer, Dordrecht.
Google Scholar
Elhorst J.P. (2003), Specification and estimation of spatial panel data models, „International Regional Science Review”, no. 26(3), s. 244–268.
Google Scholar
Elhorst J.P. (2010), Spatial panel data models, [w:] M.M. Fischer, A. Getis (eds.), Handbook of applied spatial analysis, Springer, Berlin–Heidelberg–New York.
Google Scholar
Elhorst J.P. (2011), Spatial panel models, referat na seminarium w University of York, grudzieńhttps://www.york.ac.uk/media/economics/documents/seminars/2011–12/Elhorst_November2011.pdf.
Google Scholar
European Commission (2015), The 2015 Ageing Report, „European Economy”, no. 3, http://ec.europa.eu/economy_finance/publications/european_economy/2015/pdf/ee3_en.pdf [dostęp: 1.06.2017].
Google Scholar
Fihel A. (2015), Wpływ czasowych migracji zagranicznych na perspektywy demograficzne Polski, „Wiadomości Statystyczne”, nr 7, s. 74–89.
Google Scholar
GUS (2015), Rocznik demograficzny 2015, Warszawa.
Google Scholar
GUS (2016a), Produkt krajowy brutto – Rachunki regionalne w 2014 roku, Katowice.
Google Scholar
GUS (2016b), Informacja o rozmiarach i kierunkach czasowej emigracji z Polski w latach 2004– 2015, Warszawa.
Google Scholar
Kałuża‑Kopias D. (2014), Specyfikacja przemieszczeń wewnętrznych osób starszych w Polsce, „Studia Demograficzne”, nr 2(166), s. 97–120.
Google Scholar
Kołodziejczyk D. (2011), Ocena potencjału demograficznego w gminach, „Wiadomości Statystyczne”, nr 4, s. 23–30.
Google Scholar
Kopczewska K. (2006), Ekonometria i statystyka przestrzenna, CeDeWu, Warszawa.
Google Scholar
Kurek S. (2008), Typologia starzenia się ludności Polski w ujęciu przestrzennym, Wydawnictwo Naukowe Akademii Pedagogicznej, Kraków.
Google Scholar
Lesage J.P., Fischer M.M. (2008), Spatial Growth Regressions: Model Specification, Estimation and Interpretation, „Spatial Economic Analysis”, no. 3(3), s. 275–304.
Google Scholar
Matusik S., Pietrzak M.B., Wilk J. (2012), Ekonomiczno‑społeczne uwarunkowania migracji wewnętrznych w Polsce w świetle metody drzew klasyfikacyjnych, „Studia Demograficzne”, nr 2(162), s. 3–28.
Google Scholar
Millo G., Piras G. (2012), splm: Spatial Panel Data Models, „R. Journal of Statistical Software”, no. 47(1), s. 1–38, http://www.jstatsoft.org/v47/i01/ [dostęp: 1.06.2017].
Google Scholar
Okólski M. (2005), Demografia. Podstawowe pojęcia, procesy i teorie w encyklopedycznym zarysie, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa.
Google Scholar
Olberek‑Żyła M. (2013), Zmiany demograficzne w aglomeracji Bielska‑Białej, „Wiadomości Statystyczne”, nr 11, s. 52–71.
Google Scholar
Podogrodzka M. (2012), Starzenie się ludności Warszawy, „Wiadomości Statystyczne”, nr 9, s. 68–83.
Google Scholar
Podogrodzka M. (2013), Demografia małych miast polski – wybrane zagadnienia, „Studia Ekonomiczne”, nr 144, s. 147–164.
Google Scholar
R Core Team (2016), R: A language and environment for statistical computing, R Foundation for Statistical Computing, Vienna, https://www.R-project.org/ [dostęp: 1.06.2017].
Google Scholar
Suchecka J. (red.) (2014), Statystyka przestrzenna. Metody analizy struktur przestrzennych, Wydawnictwo C.H. Beck Sp. z o.o., Warszawa.
Google Scholar
Suchecki B. (red.) (2010), Ekonometria przestrzenna. Metody i modele analizy danych przestrzennych, Wydawnictwo C.H. Beck Sp. z o.o., Warszawa.
Google Scholar
Szukalski P. (2010), Starzenie się ludności Łodzi na tle największych polskich miast od początku XX wieku, „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Sociologica”, nr 35, s. 103–125.
Google Scholar
Szukalski P. (2012), Wpływ kryzysów na zachowania demograficzne, „Wiadomości Statystyczne”, nr 4, s. 17–30.
Google Scholar
Wilk J. (2014), Application of Classification Trees in the Analysis of the Population Ageing Process, „Archives of Data Science (Online First), Kit Scientific Publishing”, vol. 1, no. 1, s. 57–76.
Google Scholar