Czynniki edukacyjne a przestrzenne rozmieszczenie kapitału ludzkiego na obszarach wiejskich w Polsce

Maria Klonowska-Matynia

doi:10.18778/0208-6018.327.07

Autor

Maria Klonowska-Matynia Politechnika Koszalińska, Wydział Nauk Ekonomicznych, Katedra Ekonomii

DOI:

https://doi.org/10.18778/0208-6018.327.07

Słowa kluczowe:

obszary wiejskie, kapitał ludzki, edukacja, zróżnicowanie obszarów wiejskich

Abstrakt

Celem artykułu jest określenie i ocena przestrzennego rozmieszczenia kapitału ludzkiego na obszarach wiejskich w Polsce i dokonanie klasyfikacji badanych gmin pod względem zasobów kapitału ludzkiego. Podjęto również próbę zbadania kierunków i zidentyfikowania głównego czynnika odpowiedzialnego za to zróżnicowanie. Analizę oparto na wybranych cechach opisujących jakość systemu edukacji. W badaniu wykorzystano wybrane metody hierarchizacji i klasyfikacji obiektów wielocechowych. W celu określenia osiągniętego poziomu zasobów KL obszarów wiejskich zastosowano porządkowanie liniowe w oparciu o metodę sum standaryzowanych wartości. W efekcie przyporządkowano każdemu z krajów względny wskaźnik zasobów KL. Badania potwierdzają, że: poziom kapitału ludzkiego na obszarach wiejskich jest ogólnie niski, zdywersyfikowanie przestrzeni wiejskiej jest silne, polaryzacja ma charakter dualny w układzie centrum – peryferia, wysoka jakość sfery edukacyjnej i jej dostępność dominuje nadal w ośrodkach wzrostu, a promień dyfuzji nie wykracza w zasadzie poza pierścień strefy podmiejskiej. Głównym źródłem danych były: GUS BDL, OKE, NSP.

Pobrania

Brak dostępnych danych do wyświetlenia.

Bibliografia

Amsden A. (1992), Asia’s Next Giant: South Korea and Late Industrialization, Oxford University Press, New York.
Google Scholar

Bański J. (2009), Typy obszarów funkcjonalnych w Polsce, Ekspertyza dla MRR, IGiPZ PAN, Warszawa.
Google Scholar

Bański J., Stola W. (2002), Przemiany struktury przestrzennej i funkcjonalnej obszarów wiejskich w Polsce, „Studia Obszarów Wiejskich”, t. 3, IGiPZ PAN, PTG, Warszawa.
Google Scholar

Beach M.J. (2009), A Critique of Human Capital Formation in the U.S. and the Economic Returns to Sub-Baccalaureate Credentials. Educational Studies, „A Journal of the American Educational Studies”, vol. 45(1), s. 24–38.
Google Scholar

Becker G.S. (1975), Human Capital, New York.
Google Scholar

Becker G.S. (1993), Human capital. A theoretical and empirical analysis, with special reference to education, 3rd ed., Chicago University Press, Chicago–London.
Google Scholar

Carnoy M., Castells M. (2001), Globalisation, the Knowledge Society and the Network State: Poulantzas at the Millennium, „Global Networks”, vol. 1(1), s. 1–18.
Google Scholar

Cuhna F., Heckman J.J., Lochner L., Masterov D.V. (2005), Interpreting the evidence on life cycle skill formation, Discussion Paper Series IZA DP No. 1675, Forschungsinstitut zur Zukunft der Arbeit, Institute for the Study of Labor, Bonn.
Google Scholar

Czapiewski K. (2011), Czy struktura funkcjonalna warunkuje zaistnienie sukcesu na obszarach wiejskich, [w:] W. Kamińska, K. Heffner (red.), Dychotomiczny rozwój obszarów wiejskich, Studia KPZK PAN, t. CXXXVIII, Warszawa.
Google Scholar

Domański R. (2007), Gospodarka przestrzenna. Problemy teoretyczne, PWN, Warszawa 2007.
Google Scholar

Fuente A. de la, Ciccone A. (2003), Human capital in the global and knowledge‑based economy. Final Report, Employment and European Social Found, Luxemburg.
Google Scholar

Friedmann J. (1972), A general theory of polarized development, [w:] N.M. Hansen (ed.), Growth Centres in Regional Economic Development, Free Press, New York.
Google Scholar

Gaczek W.M., Komorowski J. (2005), Kapitał ludzki i społeczny regionu jako element rozwoju gospodarki opartej na wiedzy, [w:] W. M. Gaczek (red.), Innowacje w rozwoju regionu, „Zeszyty Naukowe Akademii Ekonomicznej w Poznaniu”, z. 57, Wydawnictwo AE w Poznaniu, Poznań, s. 54–55.
Google Scholar

Green A. (1997), Education, Globalization and the Nation State, MacMillan, Basingstoke.
Google Scholar

Hanushek E.A., Woessmann L. (2008), The role of cognitive skills in economic development, „Journal of Economic Literature”, vol. XLVI, 46:3, s. 607–668.
Google Scholar

Hanushek E.A., Woessmann L. (2011), The Economics of International Differences in Educational Achievement, [in:] E. Hanushek, S. Machin, L. Woessman (eds.), Handbook of the Economics of Education, vol. 3, North Holland, Amsterdam, s. 89–200.
Google Scholar

Heffner K., Rosner A., Stanny M. (2007), Poziom rozwoju społeczno-gospodarczego obszarów wiejskich a dynamika przemian, [w:] A. Rosner (red.), IZróżnicowanie poziomu rozwoju społeczno-gospodarczego obszarów wiejskich a zróżnicowanie dynamiki zmian, RWIR PAN, Warszawa.
Google Scholar

Hirschman A.O. (1958). The Strategy of Economic Development, Yale University Press, New Haven.
Google Scholar

Hughes R. (1991), Examining the Roots of Educational Demand: The Case Supporting Rural Agrarian Development, „World Development”, vol. 19(2/3), s. 213–23.
Google Scholar

Jabłoński Ł. (2011), Kapitał ludzki w wybranych modelach wzrostu gospodarczego, „Gospodarka Narodowa” nr 1–2.
Google Scholar

Jabłoński Ł. (2012), Kapitał ludzki a konwergencja gospodarcza, C.H. Beck, Warszawa.
Google Scholar

Klonowska‑Matynia M., Zdrojewski E.Z. (2008), Wykształcenie jako determinanta rozwoju kapitału ludzkiego na obszarach wiejskich, „Studia i Prace Wydziału Nauk Ekonomicznych i Zarządzania”, nr 8, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, Szczecin, s. 139–144.
Google Scholar

Koncepcja Przestrzennego Zagospodarowania Kraju 2030 (2012), Ministerstwo Rozwoju Regionalnego, Warszawa.
Google Scholar

Kozuń-Cieślak G. (2013), Efektywność inwestycji publicznych w kapitał ludzki, „Ekonomista”, nr 3, s. 321–322.
Google Scholar

Kukuła K. (2000), Metoda unitaryzacji zerowanej, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Google Scholar

Lucas R.E. (1988), On the mechanics of economic development, „Journal of Monetary Economic” vol. 22, Elsevier Science Publishers, North‑Holland, s. 4–5.
Google Scholar

Mazur M., Bański J., Czapiewski K., Śleszyński P. (2015), Wiejskie obszary funkcjonalne – próba metodyczna wyznaczenia ich obszarów i granic, „Studia Obszarów Wiejskich”, t. 37, IGiPZ PAN, PTG, Warszawa. s. 7–36.
Google Scholar

Mincer J. (1962), On‑the‑job Training: Costs, Returns and Some Implications, „Journal of Political Economy”, vol. 70, no. 5, part 2, s. 50–79.
Google Scholar

Nelson R.R., Phelps S. (1966), Investment in humans, technological diffusion and economic growth, „American Economic Review”, t. 56/1–2, s. 69–75.
Google Scholar

Nowak E. (1990), Metody taksonomiczne w klasyfikacji obiektów społeczno-gospodarczych, PWE, Warszawa.
Google Scholar

Obszary wiejskie w Polsce w 2014 roku (2014), Studia i analizy statystyczne, GUS , Warszawa–Olsztyn.
Google Scholar

Oketch M.O. (2003), Affording the Unaffordable: Cost‑Sharing in Higher Education in Sub-Saharan Africa, „Peabody Journal of Education”, vol. 78(3), s. 88–106.
Google Scholar

Oketch M.O. (2004), The Emergence of Private University Education in Kenya: Trends, Prospects and Challenges, „International Journal of Educational Development”, vol. 24, s. 119–136.
Google Scholar

Oketch M.O. (2006), Determinants of Human Capital Formation and Economic Growth of African Countries, „Economics of Education Review”, vol. 25(5), s. 554–564.
Google Scholar

Romer P.M. (1992), Endogenous technological change, „Journal of Political Economy”, t. 98, nr 5, vol. 2, The University of Chicago Press, Chicago.
Google Scholar

Rosner A., Stany M. (2014), Monitoring Rozwoju Obszarów Wiejskich. Etap I , FEFRWP, IRWiR PAN, Warszawa.
Google Scholar

Schultz T.W. (1963), The Economic Value of Education, New York.
Google Scholar

Schultz T.W. (1980), Investment In Entrepreneurial Ability, „Scandinavian Journal of Economics”, vol. 82(4), s. 437–48.
Google Scholar

Stanny M. (2013), Przestrzenne zróżnicowanie rozwoju obszarów wiejskich w Polsce, IRWiR PAN, Warszawa.
Google Scholar

Stanny M., Czarnecki A. (2011), Zrównoważony rozwój obszarów wiejskich Zielonych Płuc Polski. Próba analizy empirycznej, IRWiR PAN, Warszawa.
Google Scholar

Stola W. (1987), Klasyfikacja funkcjonalna obszarów wiejskich Polski. Próba metodyczna, „Prace Habilitacyjne”, IGiPZ PAN, Warszawa.
Google Scholar

Tilak J. (2002), Building Human Capital in East Asia: What Others Can Learn, National Institute of Educational Planning and Administration, New Delhi.
Google Scholar

Tilak J. (2004), Public Subsidies in Education in India, „Economic and Political Weekly of India”, vol. 39, s. 343–359.
Google Scholar

Weisbrodt B.A. (1962), Education and investment in human capital, „Journal of Political Economy”, vol. 70, no. 5, The University of Chicago Press, Chicago, s. 106–123.
Google Scholar