ANALIZA KONWERGENCJI POZIOMU ŻYCIA W POLSCE

Abstrakt

Badania omówione w artykule dotyczyły poziomu życia społeczeństwa w Polsce. Weryfikowano hipotezę o zachodzeniu konwergencji społecznej, rozumianej jako upodabnianie się województw pod względem poziomu życia mieszkańców. W przeciwieństwie do wcześniejszego podejścia opartego wyłącznie na jednym wskaźniku, zdecydowano się skonstruować zmienną syntetyczną, odzwierciedlającą różne jego aspekty, zarówno materialne jak i niematerialne. Rozważono dwa zestawy zmiennych diagnostycznych. W pierwszym uwzględniono potrzeby podstawowe w postaci wskaźnika „udział wydatków gospodarstw domowych na żywność w wydatkach ogółem”, natomiast w drugim zestawie ta grupa potrzeb została pominięta.

Ponadto, aby analiza była jak najpełniejsza rozważono trzy różne konstrukcje zmiennych syntetycznych – mierników rozwoju wg M. Cieślak, B. Strahl i W. Pluty. Analizowano zmiany zróżnicowania przestrzennego tych mierników oraz badano konwergencje różnego typu. Dla obu zestawów zmiennych i wszystkich rozważanych mierników udało się potwierdzić najpopularniejszy rodzaj konwergencji społecznej – konwergencję typu beta. Wskazano również województwa, które mają pozytywny bądź negatywny wpływ na szybkość tego procesu. Pozostałych rodzajów konwergencji nie stwierdzono. Główna hipoteza pracy o przeciętnym upodabnianiu się poziomu życia w Polsce nie została więc jednoznacznie potwierdzona. Jednak realne wyniki β-konwergencji wydają się świadczyć o tym, że zachodzą procesy wyrównujące między regionami przeciętny poziom życia, ale być może zbyt krótki okres badania uniemożliwił ich weryfikację w oparciu o konwergencję typu sigma i gamma.