Hugo Dionizy Steinhaus – droga do współczesnej teorii prawdopodobieństwa
DOI:
https://doi.org/10.18778/0208-6018.336.04Słowa kluczowe:
historia prawdopodobieństwa, Hugo SteinhausAbstrakt
Hugo Steinhaus (1887–1972) ukończył studia matematyczne i filozoficzne na Uniwersytecie Lwowskim. W latach 1905–1911 przebywał w Getyndze, pracując nad doktoratem pod opieką Davida Hilberta. W 1920 roku został profesorem Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie. Skupione wokół niego i Stefana Banacha grono wybitnych matematyków tworzyło silny ośrodek matematyczny specjalizujący się w analizie funkcjonalnej. Po II wojnie światowej osiedlił się we Wrocławiu, gdzie współtworzył matematyczne środowisko naukowe, a następnie wrocławską szkołę zastosowań matematyki. Jest autorem i współautorem ponad 250 prac naukowych i publikacji popularyzujących matematykę. W 1923 roku H. Steinhaus opublikował w czasopiśmie „Fundamenta Mathematicae” wyniki zawierające aksjomatyczny opis pewnej miary prawdopodobieństwa określonej na podzbiorach przestrzeni nieskończonych ciągów zero‑jedynkowych. Celem niniejszego artykułu jest próba ukazania istotnej roli, jaką wyniki te odegrały w procesie aksjomatyzacji prawdopodobieństwa, zakończonej w 1933 roku publikacją Andrieja Kołmogorowa.
Pobrania
Bibliografia
Borel E. (1905), Remarques sur certaines questions de probabilité, „Bulletin de la Société Mathématique de France”, t. 33, s. 123–128.
Google Scholar
Borel E. (1909), Les probabilités dénombrables et leurs applications arithmétiques, „Rend. Circ. Mat. Palermo”, t. 27, s. 247–270.
Google Scholar
Broggi U. (1907), Die Axiome der Wahrscheinlichkeitsrechnung, Ph.D. thesis, Universität Göttingen, Göttingen.
Google Scholar
Fréchet M. (1938), Exposé et discussion de quelques recherches récentes sur les fondements du calcul des probabilités, „Actualités Scientifiques et Industrielles”, t. 735, s. 23–55.
Google Scholar
Hilbert D. (1902), Mathematical problems, „Bull. Amer. Math. Soc.”, t. 8, s. 437–479.
Google Scholar
Khinchin A. Y., Kolmogorov A. N. (1925), Über Konvergenz von Reihen, deren Glieder durch den Zufall bestimmt werden, „Matematiceskij Sbornik (Sbornik: Mathematics)”, t. 32, s. 668–677.
Google Scholar
Kolmogorov A. N. (1933), Grundbegriffe der Wahrscheinlichkeitsrechnung, Springer, Berlin.
Google Scholar
Kolmogorov A. N. (1956), Foundations of the Theory of Probability, Chelsea Publishing Company, New York.
Google Scholar
Laplace P. S. (1902), A Philosophical Essay on Probabilities, Chapman & Hall, London.
Google Scholar
Łomnicki A. (1923), Nuoveaux fondements de la théorie des probabilités (Définition de la probabilité fondée sur la théorie des ensembles), „Fundamenta Math.”, t. 4, s. 34–71.
Google Scholar
Mazurkiewicz S. (1915), La théorie des probabilités, Warszawa.
Google Scholar
Moivre A. de (1718), The Doctrine of Chances, London.
Google Scholar
Plato J. von (1994), Creating Modern Probability. Its Mathematics, Physics and Philosophy in Historical Perspective, Cambridge University Press, Cambridge.
Google Scholar
Shafer G., Vovk V. (2006), The Sources of Kolmogorov’s Grundbegriffe, „Statistical Science”, t. 21, s. 70–98.
Google Scholar
Sierpiński M. (1919), Sur une définition axiomatique des ensembles measurable, „Bull. del’Acad. des Sci. de Cracovie”, s. 173–178.
Google Scholar
Steinhaus H. (1923), Les probabilités dénombrables et leur rapport à la théorie de la mesure, „Fund. Math.”, t. 4, s. 286–310.
Google Scholar