Bierność zawodowa kobiet a wiek. Analiza sytuacji w Polsce i UE
DOI:
https://doi.org/10.18778/0208-6018.338.04Słowa kluczowe:
rynek pracy, bierność zawodowa kobiet, analiza skupień, metoda k-średnichAbstrakt
Grupa kobiet biernych zawodowo charakteryzuje się znaczną heterogenicznością. Jednym z czynników różnicujących tę grupę są powody pozostawania poza rynkiem pracy. Zależą one między innymi od wieku czy poziomu wykształcenia. Dodatkowo istnieje duża niejednorodność geograficzna przyczyn bierności zawodowej. Stąd nasunęły się dwa pytania: 1) „jak znaczna jest niejednorodność geograficzna powodów pozostawania poza rynkiem pracy na obszarze Unii Europejskiej?”, 2) „czy to zróżnicowanie geograficzne zmienia się w czasie?”. Celem prezentowanej analizy była klasyfikacja państw UE ze względu na przyczyny bierności zawodowej kobiet w różnych grupach wiekowych. Analiza została przeprowadzona z wykorzystaniem metody k‑średnich. Dane wykorzystane w analizie pochodzą z ogólnodostępnych baz danych Eurostatu, z Badania Aktywności Ekonomicznej Ludności (EU‑Labour Force Survey). Ocena tendencji związanych z biernością zawodową w grupach wiekowych została przygotowana na bazie danych obejmujących okres 2000–2016. Z kolei analiza skupień została przeprowadzona dla danych z lat 2006, 2010 i 2014. Uzyskane wyniki potwierdziły znaczne zróżnicowanie państw UE ze względu na przyczyny bierności zawodowej kobiet w różnych grupach wiekowych. Dodatkowo ta różnorodność geograficzna zmienia się w czasie. Największe podobieństwo klasyfikacji między poszczególnymi okresami uzyskano dla grupy wiekowej 50–64 lata, a najmniejsze dla grupy 25–49 lat. Ponadto w analizowanym okresie zauważalne jest znaczne zmniejszanie się zjawiska bierności zawodowej w grupie najstarszych osób. Z kolei w grupie najmłodszej, obejmującej osoby do 25. roku życia, tendencje są odwrotne – udział pozostających poza rynkiem pracy zwiększa się.
Pobrania
Bibliografia
Allmendinger J. (1989), Educational systems and labor market outcomes, “European Sociological Review”, vol. 5(3), pp. 231–250.
Google Scholar
Bardasi E., Gornick J.C. (2000), Women and Part‑Time Employment: Workers’ ‘Choices’ and Wage Penalties in Five Industrialized Countries, Luxembourg Income Study Working Paper, no. 223.
Google Scholar
Blanchard O.J., Diamond P., Hall R.E., Murphy K. (1990), The cyclical behavior of the gross flows of US workers, “Brookings Papers on Economic Activity”, vol. 2, pp. 85–155.
Google Scholar
Brewster K.L., Rindfuss R.R. (2000), Fertility and women’s employment in industrialized nations, “Annual Review of Sociology”, vol. 26(1), pp. 271–296,https://doi.org/10.1146/annurev.soc.26.1.271.
Google Scholar
Chłoń‑Domińczak A., Strawiński P. (2013), Wchodzenie osób młodych na rynek pracy w Polsce, Proceedings of the 9th Congress of Polish Economists, Warsaw 28–29 November, http://www.pte.pl/kongres/do‑pobrania.html [accessed: 30.09.2017].
Google Scholar
Cipollone A., Patacchini E., Vallanti G. (2014), Female labour market participation in Europe: novel evidence on trends and shaping factors, “IZA Journal of European Labor Studies”, vol. 3(18), https://doi.org/10.1186/2193–9012–3–18.
Google Scholar
Dixon S. (2003), Implications of population ageing for the labour market, “Labour Market Trends: Incorporating Employment Gazette”, vol. 111(2), pp. 67–76.
Google Scholar
Drozdowicz‑Bieć M. (2014), Młodzi wykształceni, ale bezrobotni. Fakty i mity, Analiza Forum Rozwoju Obywatelskiego, no. 9.
Google Scholar
Durand J. (1975), The Labor Force in Economic Development: A Comparison of International Census Data 1946–66, Princeton University Press, Princeton.
Google Scholar
Eatock D. (2015), European Union pension systems. Adequate and sustainable?, European Parliamentary Research Service – Briefing.
Google Scholar
Elias P. (1990), Part‑time Work and Part‑time Workers: Keeping Women In or Out?, [in:] S. McRae (ed.), Keeping Women In: Strategies to Facilitate the Continuing Employment of Women in Higher Occupations, Policy Studies Institute, London.
Google Scholar
Fasih T. (2008), Linking education policy to labor market outcomes, World Bank Publications, Washington, https://openknowledge.worldbank.org/handle/10986/6407 [accessed: 30.09.2017].
Google Scholar
Gash V., Cooke L.P. (2010), Wives’ part‑time employment and marital stability in Great Britain, West Germany and the United States, “Sociology”, vol. 4(6), pp. 1091–1108, https://doi.org/10.1177/0038038510381605.
Google Scholar
Gatnar E., Walesiak M. (eds.) (2004), Metody statystycznej analizy wielowymiarowej w badaniach marketingowych, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej we Wrocławiu, Wrocław.
Google Scholar
Gehringer A., Klasen S. (2017), Labor Force Participation of Women in the EU – What Role do Family Policies Play?, “Labour”, vol. 31(1), pp. 15–42, https://doi.org/10.1111/labr.12085.
Google Scholar
Genre V., Gomez‑Salvador R., Lamo A. (2010), European Women: Why Do (n.t) They Work, “Applied Economics”, vol. 42(12), pp. 1499–1514, http://dx.doi.org/10.1080/00036840701721547.
Google Scholar
Goldin C. (1994), The U‑shaped female labor force function in economic development and economic history, National Bureau of Economic Research, Working paper No. 4707.
Google Scholar
Góra M. (2004), Trwale wysokie bezrobocie w Polsce. Refleksje, próba częściowego wyjaśnienia i kilka propozycji, “Zeszyty BRE – CASE”, no. 73, pp. 123–143.
Google Scholar
Hakim C. (2004), Key issues in women’s work: Female diversity and the polarisation of women’s employment, Psychology Press, London.
Google Scholar
Hakim C. (2006), Women, careers, and work‑life preferences, “British Journal of Guidance & Counselling”, vol. 34(3), pp. 279–294, http://dx.doi.org/10.1080/03069880600769118.
Google Scholar
Hubert L.J., Arabie P. (1985), Comparing Partitions, “Journal of Classification”, vol. 2(1), pp. 193–218.
Google Scholar
Ionescu A.M. (2012), How does education affect labour market outcomes, “Review of Applied Socio‑Economic Research”, vol. 4(2), pp. 130–144.
Google Scholar
Jansen M., Jimenez‑Martín S., Gorjón L. (2016), The legacy of the crisis: the Spanish labour market in the aftermath of the Great Recession, FEDEA working paper, No. eee2016–10.
Google Scholar
Jaumotte F. (2003), Female labor force participation. Past trends and main determinants in OECD countries, “OECD Economic Studies”, vol. 37, pp. 52–108.
Google Scholar
Kaufman L., Rousseeuw P.J. (1990), Finding Groups in Data: an Introduction to Cluster Analysis, Wiley, New York.
Google Scholar
Kiełkowska M. (2013), Kryzys demograficzny i jego konsekwencje dla rynku pracy, “Humanities and Social Sciences”, vol. XVII(4), pp. 33–45, https://doi.org/10.7862/rz.2013.hss.43.
Google Scholar
Kłos B., Russel P. (eds.), (2016), Przemiany demograficzne w Polsce i ich społeczno‑ekonomiczne konsekwencje, Wydawnictwo Sejmowe, Warszawa.
Google Scholar
Kotowska I.E. (2007), Uwagi o polityce rodzinnej w Polsce w kontekście wzrostu dzietności i zatrudnienia kobiet, “Polityka Społeczna”, vol. 8, pp. 13–19.
Google Scholar
Kotowska I.E. (2008), Zmiany aktywności zawodowej a proces starzenia się ludności, [in:] J.T. Kowaleski, P. Szukalski (eds.), Pomyślne starzenie się w perspektywie nauk o pracy i polityce społecznej, Zakład Demografii i Gerontologii Społecznej UŁ, Łódź.
Google Scholar
Kryńska E., Kwiatkowski E. (2013), Podstawy wiedzy o rynku pracy, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
Google Scholar
Lechman E., Kaur H. (2015), Economic Growth and Female Labor Force Participation‑Verifying the U‑feminization Hypothesis: New Evidence for 162 Countries over the Period 1990–2012, “Economics & Sociology”, vol. 8(1), pp. 246–257.
Google Scholar
Leśniewska G. (2012), Wykształcenie jako element konkurencyjności na rynku pracy (Education as an element of competitiveness in the labour market), “Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego – Studia i Prace Wydziału Nauk Ekonomicznych i Zarządzania – Uwarunkowania konkurencyjności przedsiębiorstw i gospodarki w XXI wieku”, no. 25, pp. 61–76.
Google Scholar
Luci A. (2009), Female labour market participation and economic growth, “International Journal of Innovation and Sustainable Development”, vol. 4(2–3), pp. 97–108, https://doi.org/10.1504/IJISD.2009.028065.
Google Scholar
Łojek Ł. (2011), Zmiany systemu zabezpieczenia emerytalnego w dobie demograficznego starzenia, “Polityka Społeczna”, vol. 11–12, pp. 4–9.
Google Scholar
McQueen J.B. (1967), Some methods for classification and analysis of multivariate observations, Proceedings of 5th Berkeley Symposium on Mathematical Statistics and Probability, University of California Press, Berkeley.
Google Scholar
Münch C., van Wijnbergen S. (2009), Education and labor market activity of women: An age‑group specific empirical analysis, Tinbergen Institute Discussion Paper No. TI 2009–099/2.
Google Scholar
Niewiadomska A. (2013), Analiza zjawiska bierności zawodowej w Polsce, “Nauki Społeczne”, vol. 2, pp. 103–116.
Google Scholar
Ochocki A. (2014), Praca zawodowa kobiet jako czynnik zmiany demograficznej, “Zeszyty Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego”, vol. 1(57), pp. 3–10.
Google Scholar
Olivetti C. (2014), The Female Labor Force and Long‑Run Development, [in:] L. Platt Boustan, C. Frydman, R.A. Margo (eds.) Human Capital in History: The American Record, NBER book.
Google Scholar
Piróg D. (2013), Absolwenci szkół wyższych na rynku pracy w warunkach kryzysu, “Przedsiębiorczość – Edukacja”, vol. 9, pp. 302–316.
Google Scholar
Pleśniak A. (2014), Konsekwencje przemian demograficznych w świetle adekwatności i stabilności systemów emerytalnych, “Polityka Społeczna wobec Przemian Demograficznych. Studia Ekonomiczne, Zeszyty Naukowe Wydziałowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach”, vol. 167, pp. 43–53.
Google Scholar
Psacharopoulos G., Tzannatos Z. (1989), Female labor force participation: An international perspective, “The World Bank Research Observer”, vol. 4(2), pp. 187–201.
Google Scholar
Rękas M. (2017), Dzietność a aktywność zawodowa kobiet w Polsce i innych krajach Unii Europejskiej w latach 2004–2014, “Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie”, vol. 2, pp. 71–87.
Google Scholar
Rudawska I. (2010), Active Ageing and its Impact on Labour Market, “Economics & Sociology”, vol. 3(1), pp. 9–24.
Google Scholar
Russell H., Fahey T. (2004), Ageing and Labour Market Participation, Equality Authority.
Google Scholar
Serban A.C. (2012), Aging population and effects on labour market, “Procedia Economics and Finance”, vol. 1, pp. 356–364, https://doi.org/10.1016/S2212–5671(12)00041‑X.
Google Scholar
Strzelecki Z. (2013), Demograficzne wyzwania: świat, Europa, Polska, Proceedings of the 9th Congress of Polish Economists, Warsaw 28–29 November, http://www.pte.pl/kongres/do‑pobrania.html [accessed: 30.09.2017].
Google Scholar
Sundström M., Stafford F.P. (1992), Female labour force participation, fertility and public policy in Sweden, “European Journal of Population/Revue Europeenne de Demographie”, vol. 8(3), pp. 199–215.
Google Scholar
Verick S. (2014), Female labor force participation in developing countries, “IZA World of Labor”, vol. 87, https://doi.org/10.15185/izawol.87.
Google Scholar
Walesiak M. (2006), Rekomendacje w zakresie strategii postępowania w procesie klasyfikacji zbioru obiektów, [in:] A. Zeliaś (ed.), Przestrzenno‑czasowe modelowanie zjawisk gospodarczych, Materiały z XXVII Ogólnopolskiego Seminarium Naukowego, Wydawnictwo AE w Krakowie, Kraków.
Google Scholar
Willmore L. (2004), Population ageing and pay‑as‑you‑go pensions, “Ageing Horizons”, vol. 1, pp. 23–29.
Google Scholar
Winkler A. (2016), Women’s labor force participation, “IZA World of Labor”, vol. 289, https://doi.org/10.15185/izawol.289.
Google Scholar
Woźniak B. (2007), Bierność zawodowa w Polsce na tle wybranych krajów Europy Środkowo‑Wschodniej, [in:] J. Poteralski (ed.), Przemiany rynku pracy w kontekście procesów społecznych i gospodarczych, Katedra Mikroekonomii Uniwersytetu Szczecińskiego, Szczecin.
Google Scholar