Fiskalizm a poziom bezrobocia w Polsce w kontekście gry fiskalno‑monetarnej
DOI:
https://doi.org/10.18778/0208-6018.337.04Słowa kluczowe:
fiskalizm, bezrobocie, polityka fiskalna, polityka monetarna, wzrost gospodarczyAbstrakt
Z jednej strony odmienne cele stojące przed bankiem centralnym i rządem nie ułatwiają prowadzenia optymalnej polityki pieniężnej i fiskalnej, z drugiej zaś decyzje podejmowane w grze monetarno‑fiskalnej władz gospodarczych w sposób istotny oddziałują na zmienne ekonomiczne w gospodarce. Stąd w zależności od przyjętych strategii banku centralnego i rządu kształtują się zmienne ekonomiczne w danej gospodarce. W niniejszym artykule szczególną uwagę zwrócono na poziom dochodów i wydatków sektora finansów publicznych, wzrost gospodarczy i stopę bezrobocia w Polsce w latach 2000–2016. Celem artykułu jest próba przedstawienia poziomu fiskalizmu w polskiej gospodarce oraz stopy wzrostu gospodarczego i bezrobocia w kontekście monetarno‑fiskalnych decyzji władz gospodarczych. Do osiągnięcia postawionego celu wykorzystano statystyczne metody badawcze oraz metody graficznej prezentacji zjawisk gospodarczych. W rezultacie zauważono, że na stopę bezrobocia oddziałuje deficyt instytucji rządowych i samorządowych oraz dynamika PKB. Poza tym dostrzeżono, że stopa bezrobocia wpływa na wydatki sektora finansów publicznych. Oryginalność badania przeprowadzonego w niniejszym artykule polega na analizie zmian poziomu fiskalizmu, stopy bezrobocia i dynamiki PKB w polskiej gospodarce w latach 2000–2016, zachodzących w wyniku interakcji monetarno‑fiskalnych oraz czynników wpływających na decyzje władz gospodarczych, w szczególności związanych z kryzysem finansowym.
Pobrania
Bibliografia
Balcerzak A. (2013), Poziom obciążeń fiskalnych w Polsce po globalnym kryzysie finansowym na tle pozostałych krajów Unii Europejskiej, [in:] W. Olkowska (ed.), Ekonomika i finanse w procesie rozwoju gospodarki rynkowej. Aspekty globalne i lokalne, Wydawnictwo Uczelniane Wyższej Szkoły Informatyki i Ekonomii TWP w Olsztynie, Olsztyn.
Google Scholar
Bednarski M., Kryńska E., Pater K., Walewski M. (2008), Przyczyny pracy nierejestrowanej w Polsce, Departament Rynku Pracy i Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej, Warszawa.
Google Scholar
Bennett H., Loayza N. (2001), Policy biases when the monetary and fiscal authorities have different objectives, Central Bank of Chile Working Papers, no. 66.
Google Scholar
Bludnik I. (2004), Keynes a neokeynesiści, “Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny”, no. 2, pp. 132–138.
Google Scholar
Central Statistical Office database, http://stat.gov.pl/wskazniki‑makroekonomiczne/ [accessed: 25.07.2017].
Google Scholar
Dynus M. (2007), Fiskalizm w Unii Europejskiej, “Bank i Kredyt”, February, ss. 34–45.
Google Scholar
Działo J. (2012), Dlaczego trudno jest prowadzić “dobra” politykę fiskalną?, “Gospodarka Narodowa”, no. 1–2, ss. 25–40.
Google Scholar
Eurostat, http://appsso.eurostat.ec.europa.eu/nui/show.do?dataset=gov_10a_main&lang=en [accessed: 22.07.2017].
Google Scholar
Grądalski F. (2004), Wstęp do teorii opodatkowania, SGH, Warszawa.
Google Scholar
Jarmołowicz W., Woźniak B. (2006), Polityka państwa wobec bezrobocia, “Zeszyty Naukowe PTE”, no. 4, ss. 113–130.
Google Scholar
Koniunktura gospodarcza w wybranych krajach w okresie kryzysu finansowego (2011), Ministry of Economy, Warsaw.
Google Scholar
Kraj‑Gabryś I. (2012), Fiskalizm w Polsce na tle Unii Europejskiej, “Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Ekonomii i Informatyki w Krakowie”, no. 8, ss. 195–204.
Google Scholar
Krajewska A. (2010), Podatki w UE, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa.
Google Scholar
Krugman P. (2012) End the depression now!, http://natemat.pl/20625,noblista‑paul‑krugman‑wzywa‑zakonczcie‑ten‑kryzys‑teraz [accessed: 19.07.2017].
Google Scholar
Kryńska E., Kwiatkowski E. (2010), Polityka państwa wobec rynku pracy. Idee ekonomiczne i rzeczywistość, “Polityka Społeczna”, no. 5–6, ss. 1–7.
Google Scholar
Marszałek P. (2005), Zastosowanie teorii gier do badania koordynacji polityki pieniężnej i polityki fiskalnej, [in:] W. Przybylska‑Kapuścińska (ed.), Studia z bankowości centralnej, “Zeszyty Naukowe Akademii Ekonomicznej w Poznaniu”, no. 56, ss. 223–227.
Google Scholar
Owsiak S. (2005), Finanse publiczne. Teoria i praktyka, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Google Scholar
Plan stabilności i rozwoju – wzmocnienie gospodarki Polski wobec światowego kryzysu finansowego (2008), Ministry of Finance, Warsaw, http://www.mf.gov.pl/_files_/aktualnoci/2008/12/plan_stabilnosci_i_rozwoju.pdf [accessed: 19.07.2017].
Google Scholar
Polski rynek finansowy w obliczu kryzysu finansowego w latach 2008–2009 (2010), Urząd Komisji Nadzoru Finansowego, Warszawa.
Google Scholar
Przegląd stabilności systemu finansowego (2008), Komisja Nadzoru Finansowego, Warszawa.
Google Scholar
Sawulski J. (2016), Finanse publiczne w Polsce – diagnoza na tle innych krajów, IBS Policy Paper, no. 04.
Google Scholar
Siwy A., Adamczyk A., Lubińska T., Tarczyński W. (2004), Poziom fiskalizmu a bezrobocie i tempo zmian PKB w krajach Unii Europejskiej i w Polsce w latach 1990–2000, “Ekonomista”, no. 1, ss. 99–115.
Google Scholar
Stawska J. (2014), Wpływ policy‑mix na wzrost gospodarczy i poziom bezrobocia w Polsce, “Zeszyty Naukowe” no. 804, “Finanse, Rynki finansowe, Ubezpieczenia”, no. 67, Uniwersytet Szczeciński, Szczecin, ss. 667–677.
Google Scholar
Szczęsny W. (2001), Firma w otoczeniu fiskalnym, Difin, Warszawa.
Google Scholar
Szymańska A. (2014), Efekty polityki fiskalnej w warunkach niskich stop procentowych – przegląd literatury, “Studia Prawno‑Ekonomiczne”, t. XCIII, ss. 331–349.
Google Scholar
Ustawa z dnia 1 lipca 2009 r. o łagodzeniu skutków kryzysu ekonomicznego dla pracowników i przedsiębiorców (Dz.U. z 2009 r. Nr 125).
Google Scholar
Wilczyński W. (2005), Polski przełom ustrojowy 1989–2005. Ekonomia epoki transformacji, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Bankowej w Poznaniu, Poznań.
Google Scholar