PRZEGLĄD TEORETYCZNYCH KONCEPCJI ROZWOJU REGIONALNEGO
Słowa kluczowe:
koncepcje rozwoju regionalnego, teorie lokalizacji przemysłu, nowa teoria handlu, nowa geografia ekonomicznaAbstrakt
Celem artykułu jest analiza ewolucji teoretycznych koncepcji rozwoju regionalnego. W pierwszej części artykułu dokonano przeglądu koncepcji bazujących na neoklasycznej szkole ekonomii, odwołujących się do dorobku naukowego Keynesa oraz zakładających niezrównoważony charakter wzrostu gospodarczego. Następnie scharakteryzowano teorie lokalizacji działalności gospodarczej oraz modele związane z nową teorią handlu oraz nową geografią ekonomiczną. Artykuł kończy się rozważaniami na temat innych czynników endogenicznych, determinujących
rozwój regionalny. Metodą wykorzystaną przy pisaniu artykułu była analiza prac publikowanych w języku angielskim, francuskim i polskim.
Pobrania
Bibliografia
Aiginer K., Hansberg E. (2006), Specialization and concentration: a note on theory and evidence, „Empirica”, Vol. 33, No. 4, s. 255–266.
Google Scholar
Amiti M. (1999), Specialization patterns in Europe, „Weltwirtschaftliches Archiv”, Vol. 135, No. 4, s. 573–593.
Google Scholar
Armstrong A., Taylor J. (1985), Regional Economics and Policy, Philips Allan, Deddington, Oxford.
Google Scholar
Bai Ch., Du Y., Tao Z., Tong S. (2004), Local protectionism and regional specialization: evidence from China’s industries, „Journal of International Economics”, Vol. 63, No. 2, s. 397–417.
Google Scholar
Balassa B. (1986), The determinants of intra-industry specialization in U.S. trade, Oxford Economic Papers, Vol. 38, No. 2, s. 220–233.
Google Scholar
Bar-El R. (2001), Infrastructure investment and regional underdevelopment, [w:] D. Felsenstein, R. McQuaid (red.), Public investment and regional economic development, Edward Elgar Publishing Limited, s. 194–209.
Google Scholar
Becattini G. (1992), Le district marshallien: unea notion socio – économique, [w:] G. Benko, A. Lipietz (red.), Les régions qui gagnent. Districts et réseaux, les nouveaux paradigmes de la géographie économique, Coll. „Economie en liberté”, P.U.F., Paris, s. 35–55.
Google Scholar
Benko G., Lipietz A. (red.) (1992), Les régions qui gagnent. Districts et réseaux, les nouveaux paradigmes de la géographie économique, Coll. „Economie en liberté”, P.U.F., Paris.
Google Scholar
Bertinelli L., Decrop J. (2005), Geographical agglomeration: Ellison and Glaeser’s index applied to the case of Belgian manufacturing industry, „Regional Studies”, Vol. 39, No. 5, s. 567–583.
Google Scholar
Blair J. P. (1991), Urban & Regional Economic, Richard D. Irwin, Boston.
Google Scholar
Borts G. H. (1960), The Equalization of Returns and Regional Economic Growth, „American Economic Review”, No. 50, s. 319–347.
Google Scholar
Borts G. H., Stein J. L. (1964), Economic Growth in a Free Market, Columbia University Press, New York.
Google Scholar
Brainard L. S. (1993), An empirical assessment of the factor proportions explanations of multinational sales, Mimeo.
Google Scholar
Brander J. A. (1981), Intra- Industry Trade in Identical Commodities, „Journal of International Economics”, Vol. 11, No. 1, s. 1–14.
Google Scholar
Brander J. A., Krugman P. (1983), A „Reciprocal Dumping” Model of International Trade, „Journal of International Economics”, Vol. 15, No. 3–4, s. 315–321.
Google Scholar
Brülhart M., Torstensson J. (1996), Regional integration, scale economies and industry location in the European Union, CEPR Discussion Paper, No. 1435.
Google Scholar
Bustos Gisbert M. L. (1992), Las Teorías de Localización Industrial: una breve aproximación, „Estudios Regionales”, No. 35, s. 51–76.
Google Scholar
Caves R. C., Frankel J. A., Jones R. W. (1998), Handel i finanse międzynarodowe, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa.
Google Scholar
Coleman J. S. (1988), Social Capital in the Creation of Human Capital, „American Journal of Sociology”, No. 94, S95–S120.
Google Scholar
Chisholm M. (1990), Regions in recession and resurgence, Unwin Hyman, London.
Google Scholar
Christaller W. (1966), Central places in Southern Germany, Prentice Hall, Englewood Cliffs, NJ, wersja oryginału: Die Zentralen Orte in Süddeutschland, Gustav Fischer Verlag, 1933.
Google Scholar
Copeland B. R., Kotwal A. (1996), Product Quality and the Theory of Comparative Advantage, „European Economic Review”, Vol. 40, No. 9, s. 1745–1760.
Google Scholar
Costa M., Viladecans E. (1999), Concentración geográfica de la industria e integración económica en España, „Economía Industrial”, No. 329, s. 19–28.
Google Scholar
Cycert R. M., March J. G. (1963), A Behavioral Theory in the firm, Prentice Hall, New Jersey.
Google Scholar
Czuma Ł. (1973), Francois Perroux teoria wzrostu zharmonizowanego a rozwój gospodarczy południowych Włoch, Wyd. Wschód, Lublin.
Google Scholar
D’Arcy É., Giussani B. (1996) Local economic development: changing the parameters, „Entrepreneurship & Regional Development”, Vol. 8, No. 2, s. 159–178.
Google Scholar
Dixit A. K., Stiglitz J. E. (1977), Comparative Advantage, Trade and Payments in a Ricardian Model with a Continuum of Goods, „American Economic Review”, Vol. 67, No. 5, s. 823–839.
Google Scholar
Domański R. (1997), Przestrzenna transformacja gospodarki, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Google Scholar
Field J. (2008), Social capital. Second edition, Taylor and Francis Group.
Google Scholar
Finger J. M. (1975), A new view of the product cycle theory, „Weltwirtshaftliches Archiv”, s. 79–95.
Google Scholar
Florida R. (2000), The learning region, [w:] Z. J. Acs (red.), Regional innovation, knowledge and global change, Pinter, New York.
Google Scholar
Florida R. (2002), The rise of the creative class, and how it is transforming work, leisure, community and everyday life, Basic Books, New York.
Google Scholar
Foray D., David P. A., Hall B. (2009), Smart Specialisation: the concept, [w:] Knowledge for Growth: Prospect for Science, Technology and Innovation, EUR 24047, European Union.
Google Scholar
Friedmann J. (1966), Regional Development Policy: A Case Study of Venezuela, Cambridge, Mass, MIT Press.
Google Scholar
Fujita M., Krugman P., Venables A. (1999), The spatial economy: cities, regions and international trade, The MIT Press.
Google Scholar
Gawlikowska-Hueckel K. (2003), Procesy rozwoju regionalnego w Unii Europejskiej. Konwergencja czy polaryzacja?, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk.
Google Scholar
Ghali M., Akiyama M., Fujiwara J. (1978), Factor Mobility and Regional Growth, „The Review of Economics and Statistics”, Vol. 60, No. 1, s. 78–84.
Google Scholar
Giarratani Soeroso F., (1985), A Neoclassical Model of Regional Growth in Indonesia, „Journal of Regional Science”, Vol. 25, No. 3, s. 373–382.
Google Scholar
Gorynia M. (1995), O niekonwencjonalnych doktrynach ekonomicznych w polityce transformacji, „Ekonomista”, nr 4, s. 667–679.
Google Scholar
Gorzelak G. (1989), Rozwój regionalny Polski w warunkach kryzysu i reformy, Rozwój Regionalny. Rozwój Lokalny. Samorząd Terytorialny, nr 14, IGP UW.
Google Scholar
Greta M. (2014), Endogeniczność w rozwoju regionów/euroregionów w aspekcie europejskich wyzwań smart specialisation, „Optimum. Studia Ekonomiczne”, 1 (67), s. 46–57.
Google Scholar
Grosse T. G. (2002), Przegląd koncepcji teoretycznych rozwoju regionalnego, „Studia Regionalne i Lokalne”, nr 1 (8), Europejski Instytut Rozwoju Regionalnego i Lokalnego UW.
Google Scholar
Grosse T. G. (2004), Polityka regionalna Unii Europejskiej. Przykład Grecji, Włoch, Irlandii i Polski, Instytut Spraw Publicznych, Warszawa.
Google Scholar
Grubel H. G., Lloyd P. J. (1975), Intra Industry Trade, Macmillan, London.
Google Scholar
Hansen N. (1968), French Regional Planning, Indiana University Press, London. Head K., Mayer T. (2004), The empirics of agglomeration and trade, [w:] J. V. Henderson & J. F. Thisse (red.), Handbook of Regional and Urban Economics, Ed. 1, Vol. 4, Chapter 59, Amsterdam, s. 2609–2669.
Google Scholar
Helpman E. (1987), Imperfect Competition and International Trade: Evidence from four-teen industrialized countries, „Journal of the Japanese and International Economies”, I, s. 62–81.
Google Scholar
Heckscher E. (1991), The effect of foreign trade on the distribution of income, „Ekonomisk Tidskrift”, Vol. 21, s. 497–512, przetłumaczone [w:] H. Flam, M. J. Flanders (red.), Hecskscher-Ohlin
Google Scholar
Trade Theory, MIT Press, Cambridge, MA. Henderson V. (1974), The sizes and types of cities, „The American Economic Review”, Vol. LXIV, No. 4, s. 640–656.
Google Scholar
Hirschman A. O. (1958), The strategy of Economic Development, New Haven.
Google Scholar
Hoover E. (1962), Lokalizacja działalności gospodarczej, PWN, Warszawa, wersja oryginału: The location of economic activity, McGraw Hill 1948.
Google Scholar
Hotelling H. (1929), Stability in competition, „The Economic Journal”, Vol. 39, No. 153, s. 41–57.
Google Scholar
Hobson J. A. (1894), The evolution of modern capitalism, Charles Scribner’s Sons, New York.
Google Scholar
Hummels D., Levinsohn J. (1995), Monopolistic Competition and International Trade: Reconsidering the Evidence, „Quarterly Journal of Economics”, Vol. 110, No. 3, s. 799–836.
Google Scholar
Isard W. (1956), Localization and Space Economy: A General Theory Relating to Industrial Location, Market Areas, Land Use, Trade and Urban Structure, MIT Press, Cambridge.
Google Scholar
Kaldor N. (1970), The case for regional policies, „Scottish Journal of Political Economy”, Vol. 17, s. 337–347.
Google Scholar
Kim S. (1995), Expansion of markets and the geographic distribution of economic activities: The trends in U.S. regional manufacturing structure, 1860–1987, „The Quarterly Journal of Economics”, Vol. 110, No. 4, s. 881–908.
Google Scholar
Kottman S. E. (1992), Regional Employment by Industry: Do Returns to Capital Matter?, „Economic Review”, Vol. 77, No. 4, Federal Reserve Bank of Atlanta, s. 13–25.
Google Scholar
Krikelas A. C. (1992), Why Regions Grow: A Review of Research on the Economic Base Model, „Economic Review”, Vol. 77, No. 4., Federal Reserve Bank of Atlanta, s. 16–29.
Google Scholar
Krugman P. (1979), Increasing Returns, Monopolistic Competition, and International Trade, „Journal of International Economics”, Vol. 9, No. 4, s. 469–479.
Google Scholar
Krugman P. (1980), Scale Economies, Product Differentiation, and the Pattern of Trade, „Journal of Political Economy”, Vol. 70, No. 5, s. 950–959.
Google Scholar
Krugman P. (1981), Intraindustry Specialization and the Gains from Trade, „Journal of Political Economy”, Vol. 89, No. 5, s. 959–973.
Google Scholar
Krugman P. (1991a), Geography and Trade, Gaston Eyskens Lecture Series.
Google Scholar
Krugman P. (1991b), Increasing returns and economic geography, „Journal of Political Economy”, Vol. 99, No. 3, s. 483–499.
Google Scholar
Krugman P., Livas E. (1996), Trade policy and the Third Word metropolis, „Journal of Development Economics”, Vol. 49, No. 1, s. 137–150.
Google Scholar
Krugman P., Venables A. (1995), Globalization and the inequality of nations, „The Quarterly Journal of Economics”, Vol. 110, No. 4, s. 857–880.
Google Scholar
Kuciński K. (1990), Podstawy teorii regionu ekonomicznego, PWN, Warszawa.
Google Scholar
Kudłacz T. (1999), Programowanie rozwoju regionalnego, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Google Scholar
Leven Ch. L. (1985), Regional Development Analysis and Policy, „Journal of Regional Science”, Vol. 25, No. 4, s. 569–592.
Google Scholar
Lösch A. (1939), The economics of locations, Yale University Press, New Haven.
Google Scholar
Markussen A. (1999), Fuzzy Concepts, Scanty Evidence, Policy Distance: the Case for Rigour and Policy Relevance in Critical Regional Studies, „Regional Studies”, Vol. 33, No. 9, s. 869–884.
Google Scholar
Martin R. (1999), The New Geographical Turn in Economics: Some Critical Reflections, „Cambridge Journal of Economics”, Vol. 23, No. 1, s. 65–91.
Google Scholar
Matusz S. J. (1996), International Trade, the Division of Labor, and Unemployment, „International Economic Review”, Vol. 37, No. 1, s. 71–84.
Google Scholar
McQuaid R., Leitham S. i in. (2001), Public investment in physical infrastructure and inward investment location choice: a stated preference experiment, [w:] D. Felsenstein, R. McQuaid (red.),
Google Scholar
Public investment and regional economic development, Edward Elgar Publishing Limited, s. 210–226.
Google Scholar
Mill J. S. (1909), Principles of Political Economic, London. Moncayo Jimenez E. (2001), Evolución de los paradigmas y modelos interpetativos del desarrollo regional, ILPES-CEPAL, Serie Gestión Pública, No. 13. Chile.
Google Scholar
Myrdal G. (1957), Economic Theory and Underdeveloped Regions, Gerald Duckworth and Co. Ltd., London.
Google Scholar
Neumann J. von, Morgenstern O. (1944), Theory of Games and Economic Behavior, Princeton University Press.
Google Scholar
Nijkamp P., Rietveld P., Snickars K. (1986), Regional and multiregional economic models: a survey, [w:] P. Nijkamp (red.), Handbook of regional and urban economics, Elsevier Science Publishers, Amsterdam.
Google Scholar
Norclife G. B. (1975), A Theory of manufacturing places, [w:] L. Colins, D. F. Wolker (red.), Location dynamics of manufacturing activity, John Wiler & Sons, s. 19–57.
Google Scholar
North D. C., (1955), Location theory and regional economic growth, „The Journal of Political Economy”, Vol. 63, No. 3, s. 243–258.
Google Scholar
Okoń-Horodyńska E., Wisła R., Sierotowicz T. (2013), Problemy z utrzymaniem i rozwojem zintegrowanej infrastruktury informatycznej i instytucjonalnej dla nauki i edukacji w Polsce, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.
Google Scholar
Ottaviano G., Puga D. (1998), Agglomeration in the global economy: A survey of the new economic geography, „The World Economy”, Vol. 21, No. 6, s. 707–731.
Google Scholar
Paluzie E. (2001), Trade policy and regional inequalities, „Papers in Regional Science”, Vol. 80, No. 1, s. 67–86.
Google Scholar
Paluzie E., Pons J., Tirado D. (2001), Regional integration and specialization patterns in Spain, „Regional Studies”, Vol. 35, No. 4, s. 285–296.
Google Scholar
Perroux F. (1955), Note sur la nation de pôle de criossance, „Ekonomie Appliquée”, No. 1–2.
Google Scholar
Perroux F. (1964), L’Économie du XXe siècle, Paris.
Google Scholar
Piętak Ł. (2014), Teoria biegunów wzrostu Francis Perroux i implementacja jej założeń w Hiszpanii w latach 1965–1975, „Ekonomia XXI wieku”, Vol. 1, No. 1, Wrocław.
Google Scholar
Piore M., Sabel C. (1984), The Second Industrial Divide, Basic Books, New York.
Google Scholar
Polèse M., Shearmur R. (2009), Économie urbaine et régionale. Introducion à la géographie économique, 3e édition, Economica, Francia.
Google Scholar
Porter M. (1990), The competitive advantage of nations, Free Press, New York.
Google Scholar
Porter M. (2000), Location, competition and economic development: Local clusters in a global economy, „Economic Development Quarterly”, Vol. 14, No. 1, s. 15–34.
Google Scholar
Pred A. R. (1967), Behavior and location: Foundation for a geographical and dynamic location theory, Part I, Lund Studies in
Google Scholar
Geography, ser. B. Human Geography, 27.
Google Scholar
Pred A. R. (1969), Behavior and location: Foundations for a geographical and dynamic location theory, Part II, Lund Studies in Geography, ser. B. Human Geography, 29.
Google Scholar
Puga D. (1988), Urbanization patterns: European vs. les developed countries, „Journal of Regional Science”, Vol. 38, No. 2, s. 231–252.
Google Scholar
Puga D., Venables A. (1996), The spread of industry: spatial agglomeration in economic development, „Journal of the Japanese and International Economies”, Vol. 10, No. 4, s. 440–464.
Google Scholar
Putnam R. D. (1993), The prosperous community: social capital and public life, „American Prospect”, Vol. 4, No. 13, s. 11–18.
Google Scholar
Richardson H. W. (1973), Regional Growth Theory, Macmillan.
Google Scholar
Rosenthal S., Strange W. (2001), The determinants of agglomeration, „Journal of Urban Economics”, Vol. 50, No. 2, s. 191–209.
Google Scholar
Rosenthal S., Strange W. (2004), Evidence on the nature and sources of agglomeration economies, [w:] J. V. Henderson & J. F. Thisse (red.), Handbook of Regional and Urban Economics, Edition 1, Vol. 4, Chapter 49, s. 2119–2172.
Google Scholar
Sala M. (2008), Factores determinantes de la concentración industrial de la economía española, „Economía Industrial”, No. 367, s. 197–209.
Google Scholar
Samuelson P. A. (1954), The Transfer Problem and Transport Costs, II: Analysis of Effects of Trade Impediments, „The Economic Journal”, Vol. 64, No. 254, s. 264–289.
Google Scholar
Scott A. J. (1988), Flexible production systems and regional development: the rise of new industrial spaces in North America and western Europe, „International Journal of Urban and Regional
Google Scholar
Research, Vol. 12, No. 2, s. 171–186.
Google Scholar
Siebert H. (1969), Regional Economic Growth: Theory and Policy, International Textbook Company, Scranton.
Google Scholar
Smith A. (1954), Badania nad naturą i przyczynami bogactwa narodów, t. 1, PWN, Warszawa.
Google Scholar
Smith D. M. (1974), Regional Growth: Interstate and Intersectoral Factor Reallocations, „The Review of Economics and Statistics”, Vol. 56, No. 3, s. 353–359.
Google Scholar
Smith D. M. (1975), Neoclassical Growth Model and Regional Growth in the USA, „Journal of Regional Science”, Vol. 15, No. 2, s. 165–181.
Google Scholar
Solow R. M. (1956), A Contribution to the Theory of Economic Growth, „Quarterly Journal of Economics”, Vol. 70, No. 1, s. 65–94.
Google Scholar
Stackelberg K., Hahne U. (1998), Teorie rozwoju regionalnego, [w:] S. Golimowska (red.), Rozwój ekonomiczny regionów. Rynek pracy. Procesy migracyjne. Polska, Czechy, Węgry, Raport IPiSS, z. 16, Warszawa.
Google Scholar
Stankiewicz W. (2000), Historia myśli ekonomicznej, PWE, Warszawa 2000.
Google Scholar
Storper M., Walker R. (1989), The capitalist imperative: territory, technology and industrial growth, Basil Blackwell, Oxford and New York.
Google Scholar
Storper M., Chen Y., De Palos F. (2002), Trade and the location of industries in the OECD and European Union, „Journal of Economic Geography”, Vol. 2, No. 1, s. 73–107.
Google Scholar
Strzelecki Z. (red.), (2008), Gospodarka regionalna i lokalna, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Google Scholar
Swan T. W. (1956), Economic Growth and Capital Accumulation, „Economic Record”, Vol. 32, No. 2, s. 334–361.
Google Scholar
Thünen J. (1966), Isolated state, Pergamon Press, Oxford, wersja oryginału: Der Isolierte Staat in
Google Scholar
Beziehung auf Landwirtschaft und Nationalökonomie, Perthes, Hamburg 1826.
Google Scholar
Tiebout, Ch. T. (1968), Nuevo examen del análisis de la base económica urbana. Análisis de las estructuras territoriales, Editorial Gustavo Gili, Barcelona.
Google Scholar
Venables A. (1996), Equilibrium location of vertically linked industries, „International Economic Review”, Vol. 37, No. 2, s. 341–359.
Google Scholar
Vickerman R. (2002), The role of infrastructure for expansion and integration, [w:] G. Atalik, M. M. Fischer (red.), Regional development reconsidered, Springer, Advances in Spatial Science.
Google Scholar
Weber A. (1929), The Theory of the Location of Industries, Chicago University Press, Chicago, wersja oryginału: Ueber den Standort der Industrien, Tübingen J. C. B. Mohr, 1909.
Google Scholar
Wojtyna A. (1994), Neoliberalne poglądy we współczesnej polskiej myśli politycznej i ich wpływ na kształt modelu transformacji, Wydawnictwo DiG, Warszawa.
Google Scholar
