Village names as a source of knowledge of the past: toponyms in the Olszynka Valley in the Ciężkowickie Foothills
DOI:
https://doi.org/10.18778/1508-1117.25.04Keywords:
Ciężkowicke Foothills, Olszynka valley, toponymsAbstract
The Olszynka valley is located in the Ciężkowicke Foothills on the border of the Lesser Poland voivodeship (district of Tarnów) and Subcarpathian voivodeship (district of Jasło). In the early Middle Ages this area was located on the borders of the Kingdom of Poland and only since the mid-14th century with the seizure of Red Ruthenia by king Casimir the Great t became the subject of intense settlement colonization. In the Olszynka valley there are located several villages with names very meaningful in the context of the past of the local environment and local communities. The names of villages concentrated at the mouth of the valley are rather related to human activity and culture (Siepietnica, Święcany), while in the upper part of the valley they generally refer to the characteristics of the natural environment existing there in 14th century (Szerzyny, Ołpiny, Olszyny, Żurowa, Czermna). This situation could be explained by the chronology of the settlement processes. Especially intriguing in this area are such toponyms as Siepietnica (name derived from the profession performed by the local population in the days preceding the 14th-century colonization), Ołpiny and Żurowa (indicating certain features of the natural environment in the 14th century and at the same time presence of some German settlers) and Czermna (related not only to some features of the local environment but also to the Ruthenian origin of its owners in the 2nd half of the 14th century).References
Czajkowski J., 1995, Dzieje osadnictwa historycznego na Podkarpaciu i jego odzwierciedlenie w grupach etnicznych, [w:] Czajkowski J. (red.), Łemkowie w historii i kulturze Karpat, Sanok, s. 27–166.
Google Scholar
Czermna, b.d.w., Mała Poligrafia Redemptorystów w Tuchowie.
Google Scholar
Ćmiech A., Franczyk-Cegła A., 2013, Lokacje i nadania króla Kazimierza Wielkiego w Ziemi Gorlickiej, Nowy Sącz.
Google Scholar
Dobrowolska M., 1985, Procesy osadnicze w dorzeczu Wisłoki i Białej Dunajcowej w tysiącleciu, Kraków.
Google Scholar
DUPKPB, 1994, Dokumentacja do utworzenia Parku Krajobrazowego Pasma Brzanki, Urząd Wojewódzki w Tarnowie, Wydział Ochrony Środowiska.
Google Scholar
Gancarski J., 2009, Trzcinica – Karpacka Troja, Krosno.
Google Scholar
Hap W., 1998, Ziemia Jasielska naszą małą Ojczyzną, Jasło.
Google Scholar
KDKK, 1874, Kodeks Dyplomatyczny Katedry Krakowskiej ś. Wacława, t. 1, Kraków.
Google Scholar
KDKT, 1875, Kodeks Dyplomatyczny Klasztoru Tynieckiego, Lwów.
Google Scholar
KDM, 1876–1887, Kodeks Dyplomatyczny Małopolski, Kraków.
Google Scholar
Klimek Z., 1997, Słownik etymologiczno-motywacyjny staropolskich nazw osobowych, Część 5, Nazwy osobowe pochodzenia niemieckiego, Kraków.
Google Scholar
Krasnowolski B., 2010, Między wschodem a zachodem. Studia nad historią i sztuką pogranicza polsko-łemkowskiego, Toruń.
Google Scholar
Kroczak R., 2010, Geomorfologiczne i hydrologiczne skutki funkcjonowania dróg polnych na Pogórzu Ciężkowickim, Warszawa.
Google Scholar
Kuraś S., 1962, Zbiór dokumentów małopolskich, Wrocław.
Google Scholar
Lencewicz S., 1922, Kurs geografji Polski, Warszawa.
Google Scholar
Leosz C., 2003, Żurowa. Wieś – parafia – Ochotnicza Straż Pożarna, Żurowa.
Google Scholar
Lubaś W., 1963, Nazwy terenowe powiatów jasielskiego i krośnieńskiego, „Onomastica”, 8 (1–2), s. 195–236.
Google Scholar
Lubaś W., 1964a, Nazwy miejscowości powiatu jasielskiego, [w:] Garbacik J. (red.), Studia z dziejów Jasła i powiatu jasielskiego, Kraków, s. 571–598.
Google Scholar
Lubaś W., 1964b, Nazwy terenowe powiatów jasielskiego i krośnieńskiego, Część 2, „Onomastica”, 9 (1–2), s. 123–163.
Google Scholar
Malec M., 2003, Słownik etymologiczny nazw geograficznych Polski, Warszawa.
Google Scholar
Mańczak W., 1999, Wieża Babel, Wrocław.
Google Scholar
Matka Boża Pocieszenia w Czermnej, 2010, Czermna.
Google Scholar
Paszkiewicz H., 2002, Polityka ruska Kazimierza Wielkiego, Kraków.
Google Scholar
Rospond S., 1956, Olbino = Łobino – prastara dzielnica Wrocławia, „Onomastica”, 2 (1), s. 171–179
Google Scholar
Rymut K., 1975, Nazwy miejscowe dawnego powiatu bieckiego, „Prace Onomastyczne”, 23.
Google Scholar
Rymut K., 2003, Kto to byli świepietnicy?, [w:] Rymut K., Szkice onomastyczne i historycznojęzykowe, Kraków, s. 209–213.
Google Scholar
Sarna W., (1908) 1995, Opis powiatu jasielskiego, Jasło.
Google Scholar
SGKP, 1880–1902, Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, Warszawa.
Google Scholar
SHG, Słownik historyczno-geograficzny ziem polskich w średniowieczu, http://www.slownik.ihpan.edu.pl/browse.php?d=3.
Google Scholar
Solarz F.K., 1996 (1970), Ołpiny – wieś w powiecie jasielskim, Tuchów.
Google Scholar
Solarz M.W., 1998, W Paśmie Liwocza i Brzanki, Krosno.
Google Scholar
Solarz M.W., Kroczak R., 2016, Hydronimy Pasma Brzanki na Pogórzu Ciężkowickim, „Onomastica”, 60, s. 333–359.
Google Scholar
Ślawski T., 1995, Święcany. Zarys monograficzny, Tuchów.
Google Scholar
Ślawski T., 2002, Biecz. Szkice historyczne, Biecz.
Google Scholar
Taszycki W. (red.), 1977–1980, Słownik staropolskich nazw osobowych, Wrocław.
Google Scholar