Komisja Europejska jako partner strategiczny Inicjatywy Trójmorza. Wyzwania badawcze

Agnieszka Orzelska-Stączek

doi:10.18778/1427-9657.13.06

Autor

Agnieszka Orzelska-Stączek Instytut Studiów Politycznych, Polska Akademia Nauk https://orcid.org/0000-0002-3070-563X

DOI:

https://doi.org/10.18778/1427-9657.13.06

Słowa kluczowe:

Inicjatywa Trójmorza, UE, Komisja Europejska, partner strategiczny

Abstrakt

Autorka bada relacje między Inicjatywą Trójmorza (3SI) a jej strategicznym partnerem – Komisją Europejską (KE), zwracając uwagę na luki badawcze w tym obszarze. Kluczowym problemem jest brak definicji strategicznego partnerstwa KE. Autorka stawia pytanie, czy strategiczne partnerstwo KE różni się od strategicznego partnerstwa Unii Europejskiej, a jeśli tak, to czym się różni. W deklaracjach przyjmowanych podczas szczytów 3SI wielokrotnie określano KE mianem „strategicznego partnera 3SI”: po raz pierwszy w deklaracji szczytu w Rydze w 2022 r., a następnie w deklaracjach szczytów w Bukareszcie (2023), Wilnie (2024) i Warszawie (2025). Przedstawiciele KE uczestniczyli w szczytach 3SI na różnych szczeblach. Mimo to 3SI pozostaje słabo rozpoznawalna wśród pracowników instytucji UE, a fakt, że KE jest strategicznym partnerem 3SI, jest znany wąskiej grupie ekspertów. Z jednej strony uderza brak odniesień do 3SI na oficjalnych stronach UE i jej niska rozpoznawalność w instytucjach europejskich. Z drugiej strony przedstawiciele KE wielokrotnie wyrażali poparcie dla tego formatu współpracy. Autorka podkreśla potrzebę dalszych badań nad statusem KE jako strategicznym partnerem 3SI, mechanizmami współpracy 3SI z KE i jej rezultatami.

Bibliografia

Baniak, S. 2025. Wnioski z pobytu badawczego w Brukseli. W: Raport z pobytu badawczego. Bruksela 14–18 października 2024, red. J. Dobrowolska i zespół projektu pt. Centrum Badawcze Inicjatywy Trójmorza przy ISP PAN. Warszawa, https://trojmorze.isppan.waw.pl/publikacje-w-ramach-centrum-badawczego-3si/wnioski-z-pobytubadawczego-w-brukseli/ (dostęp: 25.08.2025).
Google Scholar

Błaszczak, J. 2024. Different Forms of Summit Diplomacy. Case Study Analysis of the Visegrád Group, the Bucharest Nine, and the Three Seas Initiative. Romanian Journal of European Affairs 24(1).
Google Scholar

Joint Declaration of the Eighth Summit of the Three Seas Initiative (Bucharest, 6–7 September 2023), https://www.presidency.ro/en/media/press-releases/jointdeclaration-of-the-eighth-summit-of-the-three-seas-initiative-bucharest-6-7-september-2023 (dostęp: 25.08.2025).
Google Scholar

Joint Declaration of the Ninth Summit of the Three Seas Initiative, https://www.president.pl/news/joint-declarationof-the-ninth-summit-of-the-three-seas-initiative,83857 (dostęp: 25.08.2025).
Google Scholar

Joint Declaration of the Seventh Summit Three Seas Initiative, https://3seas.eu/about/jointdeclaration-of-the-seventh-three-seas-initiative-summit?lang=en (dostęp: 25.08.2025).
Google Scholar

Declaration of the 10th Summit of the Three Seas Initiative (Warsaw 2025), https://www.prezydent.pl/kancelaria/archiwum/andrzej-duda/aktualnosci/wypowiedzi-prezydenta-rp/wystapienia/wspolna-deklaracja-10-szczytu-inicjatywy-trojmorza,100878 (dostęp 25.08.2025).
Google Scholar

Kloc-Konkołowicz, M. 2021. Priorytety Inicjatywy Trójmorza a priorytety UE na lata 2019–2024. Obserwator Finansowy, https://www.obserwatorfinansowy.pl/tematyka/makroekonomia/trendy-gospodarcze/priorytety-inicjatywy-trojmorza-a-priorytety-ue-na-lata-2019-2024 (dostęp: 25.08.2025).
Google Scholar

Kwiatosz, K. 2024. Selected Problems of Network Cooperation as a Tool for Integrated Development: The Three Seas Initiative in the Context of the Region’s Geopolitics. Rocznik Naukowy Studium Europy Wschodniej UW. https://doi.org/10.18290/rns2024.0049
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.18290/rns2024.0049

Orzelska-Stączek, A. (red.). 2024. The Three Seas Initiative. An original concept of regional cooperation in different approaches. Warszawa: Instytut Studiów Politycznych, PAN.
Google Scholar

Trojanowska-Strzęboszewska, M. 2025. Inicjatywa Trójmorza z perspektywy wybranych instytucji UE – refleksje w efekcie wizyty studyjnej oraz badań oficjalnych stron internetowych. W: Raport z pobytu badawczego. Bruksela 14–18 października 2024, red. J. Dobrowolska i zespół projektu pt. Centrum Badawcze Inicjatywy Trójmorza przy ISP PAN, Warszawa.
Google Scholar

Varvuolis, G. 2022. The Three Seas Initiative: New Breathing for North–South Connectivity in the Context of Current Geopolitical Shifts in Europe. Lithuanian Foreign Policy Review 41.
Google Scholar