„Prosta metoda jak skutecznie rzucić rosyjski”. Metalingwizm i autobiografizm we wschodnioeuropejskim stand-upie podczas wojny
DOI:
https://doi.org/10.18778/2299-7458.13.09Słowa kluczowe:
stand-up comedy, inwazja Rosji na Ukrainę, świadectwo, humorAbstrakt
Artykuł wprowadza pojęcie comedy of emergency jako typ komedii kryzysowej, który stanowi odpowiedź na katastrofy społeczne. Termin ten opisuje nowe funkcje wschodnioeuropejskiego stand-upu w latach 2022–2023. Stand-up, gatunek z natury autobiograficzny i oparty na negatywnych wspomnieniach, zaczął działać jako forma terapeutyczna, przetwarzając traumatyczne doświadczenia wojny. Wśród tych doświadczeń, oprócz bezpośredniej konfrontacji z realiami wojennymi, jest również radykalna rewizja językowa w ukraińskim społeczeństwie. Metalingwizm, zawsze ważny jako autorefleksyjny zabieg w stand-upie, nabrał nowego znaczenia w kontekście przejścia z rosyjskiego na ukraiński, które stało się dominującym tematem wystąpień komików w 2022 roku. Ta dekonstrukcyjna „praca nad sobą” została podniesiona do rangi kluczowej techniki obronnej zarówno cielesnej, jak i mentalnej. Artykuł omawia również pokrewne tendencje w emigranckim białoruskim i rosyjskim stand-upie po rozpoczęciu pełnoskalowej inwazji.
Pobrania
Bibliografia
Ajrapetov A., Obyknovennyj turizm, YouTube, 3.11.2022, https://www.youtube.com/watch?v=zRMSfnzwxdI
Google Scholar
Bu S., Stendap „Cherson – ce Ukraïna”, YouTube, 29.05.2022, https://www.youtube.com/watch?v=mYWF-LS4aLI
Google Scholar
Comedy of War: Laughter in Ukraine, YouTube, 3.06.2024, https://www.youtube.com/watch?v=O-L9rSzW0TI
Google Scholar
Kamisaranka S., Usё Zrazumela, YouTube, 14.09.2022, https://www.youtube.com/watch?v=Az1pAMrWLdM
Google Scholar
Komissarenko S., Kak ja perebolel koronavirusom, YouTube, 28.02.2021, https://www.youtube.com/watch?v=yQyNo-Iu9D4
Google Scholar
Komissarenko S., Novoe pro Čyk-Čyryka, YouTube, 4.01.2021, https://www.youtube.com/watch?v=8vrfK95HnjA
Google Scholar
Maсhmetov A., Kak vyžit’ v Almaty, YouTube, 28.07.2022, https://www.youtube.com/watch?v=eE_vTvaCnog&t=355s
Google Scholar
Mirzalizade I., Smešna ci ne, YouTube, 28.05.2022, https://www.youtube.com/watch?v=XQiRL5FL4i8
Google Scholar
Nastojaščee Vremja. Dok, Idrak Mirzalizade i Kostja Širokov / Ot’’echavšie, YouTube, 11.12.2022, https://www.youtube.com/watch?v=EzP6R02ihfY
Google Scholar
Nastojaščee Vremja. Dok, Stendap v Gruzii: Ariana Lolaeva i Il’ ja Ovečkin / Ot’’echavšie, YouTube, 16.10.2022, https://www.youtube.com/watch?v=YzKqAZY3Fyc
Google Scholar
Pidpilnyj stendap, Vypusk #5 / Petrov, Nemonežyna, Kačura, YouTube, 26.06.2022, https://www.youtube.com/watch?v=sUdcREf4Iqo
Google Scholar
Pidpilnyj stendap, Vypusk #6 / Stepanys’ko, Fedorkova, Korotkov, YouTube, 17.07.2022 min. 14:26, https://www.youtube.com/watch?v=TRGMcGV9A5o
Google Scholar
Prichod’ko I., Ot’’ezd iz Rossii i molčanie komikov, YouTube, 20.10.2022, https://www.youtube.com/watch?v=6cO8nHwxtzE
Google Scholar
Red’ka F., Novyj Stendap v bomboubežišče, YouTube, 6.04.2022, https://www.youtube.com/watch?v=gYpgj1dDMno
Google Scholar
Red’ka F., Stendap v bomboubežišče, YouTube, 24.03.2022, https://www.youtube.com/watch?v=FrPt_lyXhCE&t=10s
Google Scholar
Romanov D., Žizn’ posle pandemii, YouTube, 29.09.2021, https://www.youtube.com/watch?v=1u6YZWAKt6E
Google Scholar
Safarov Dž., Stendap ukraïns’koju vid azerbaidžantsja pro kavkaz’ki stereotypy, YouTube, 29.10.2022 https://www.youtube.com/watch?v=n7eE5nPjJag&t=23s
Google Scholar
Safarov Dž., Stendap vo vremja vojny ot azerbaidžanca s Donbasa YouTube 15.06.2022 https://www.youtube.com/watch?v=XMlmUkbU_R0
Google Scholar
Šamgunov A., Stendap pro mobilizaciju i Kazachstan YouTube 12.10.2022 https://www.youtube.com/watch?v=KaIfqKpZQOk
Google Scholar
Slepcov M., Stendap iz Kazachstana YouTube 9.12.2022 https://www.youtube.com/watch?v=9vUbBWFtY-8&t=49s
Google Scholar
Tymošenko A., Ja žartuju YouTube 20.11.2022 https://www.youtube.com/watch?v=z4qwwORbHwU
Google Scholar
Ananko Ja., Kanikuly Kaina. Poėtika promežutka v berlinskich stichach V. F. Chodaseviča, Moskva 2020.
Google Scholar
Bhargava R., Chilana R., Introduction, [w:] Punching Up in Stand-Up Comedy Punching Up in Stand-Up Comedy. Speaking Truth to Power, red. R. Bhargava, R. Chilana, London 2022.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.4324/9781003352808
Brodie Ia., A Vulgar Art: A New Approach to Stand Up Comedy, Jackson 2014.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.14325/mississippi/9781628461824.001.0001
Carter J., The comedy bible: from stand-up to sitcom, New York 2001.
Google Scholar
Comedy and the Politics of Representation: Mocking the Weak, red. H. Davies, S. Ilott, Switzerland 2018.
Google Scholar
Kondrat’ev N., „My, stendapery, zaščiščaem pravo vyskazyvat’sja.” Ukrainskij komik Feliks Red’ka daet koncerty v bomboubežišče, poka ego gorod blokiruet rossijskaja armija, “Mediazona” 2022, nr z 28.03., https://zona.media/article/2022/03/28/redka
Google Scholar
Lejeune P., Le pacte autobiographique, Paris 1996.
Google Scholar
Lejeune, P., Pakt autobiograficzny, przeł. A.W. Labuda, „Teksty” 1975, nr 5, s. 31–49.
Google Scholar
Ryzik M., Buckley C., Kantor J., Louis C.K. Is Accused by 5 Women of Sexual Misconduct, “The New York Times” 2017, nr z 9.11., https://www.nytimes.com/2017/11/09/arts/television/louis-ck-sexual-misconduct.html
Google Scholar
Toddes E., Čudakov A., Čudakova M., Kommentarii, [w:] J. Tynjanov, Poėtika. Istorija literatury. Kino, Moskva 1977.
Google Scholar
Tynjanov Ju., Poėtika. Istorija literatury. Kino, Moskva 1977.
Google Scholar
Wyatt J., Therapy, Stand-Up, and the Gesture of Writing, New York 2018.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.4324/9781315178790
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
