Angstgefühle und deren mögliche Auswirkungen auf das Lernen von Fremdsprachen. Fokus: Studienanfänger/innen in der Germanistik – eine Fallstudie

Krzysztof Nerlicki

doi:10.18778/2196-8403.2007.13

Autor

Krzysztof Nerlicki

DOI:

https://doi.org/10.18778/2196-8403.2007.13

Abstrakt

W badaniach glottodydaktycznych nad akwizycją języka obcego ważną rolę odgrywają cechy indywidualne uczących się, które niejednokrotnie determinują procesy uczeniowe. W tym kontekście badaczy interesuje zjawisko lęku językowego, źródeł jego powstawania i wpływu na komunikację obcojęzyczną. Niniejszy artykuł ma charakter analizy empirycznej i odnosi się do badań ankietowych przeprowadzonych wśród studentów I roku kierunków magisterskich i zawodowych na filologii germańskiej. Respondenci odnosili się do swoich wcześniejszych doświadczeń szkolnych. Za narzędzie badawcze posłużyła standardowa ankieta opracowana przez HORWITZ / HORWITZ / COPE (1986). Wyniki badań nie wykazały, iż obie grupy zasadniczo różnią się pomiędzy sobą poziomem lęku. Różnice można zaobserwować jedynie w pojedynczych aspektach. Wyciągnięte wnioski mogą posłużyć jako pomoc przy organizowaniu pracy dydaktycznej na zajęciach praktycznej nauki języka w szkole wyższej.

Bibliografia

AIDA, YUKIE (1994): Examination of Horwitz, Horwitz, and Cope’s Construct of Foreign Language Anxiety: The Case of Students of Japanese. In: The Modern Language Journal 78:155-168.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1111/j.1540-4781.1994.tb02026.x

ARNOLD, JANE (ed.) (1999): Affect in Language Learning. Cambridge.
Google Scholar

ATAY, DERIN / KURT, GÖKÇE (2006): Prospective Teachers and L2 Writing Anxiety. In: Asian EFL Journal 8:100-118.
Google Scholar

BAILEY, KATHLEEN M. (1983): Competitiveness and Anxiety in Adult Second Language Learning. In: SELIGER / LONG, 67-103.
Google Scholar

BAILEY, PHILIPP / OWNUEGBUZIE, ANTHONY J. / DALEY, CHRISTINE E. (2000): Correlates of Anxiety at three Stages of the Foreign Language Learning Process. In: Journal of Language and Social Psychology 19:474-490.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1177/0261927X00019004005

BEUSHAUSEN, ULLA (1996): Sprechangst. Erklärungsmodelle und Therapieformen. Opladen.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1007/978-3-322-89101-3

CHAO, CHAUN-TA (2004): Foreign Language Anxiety and Emotional Intelligence: A Study of EFL Students in Taiwan: www.tamuk.edu (1.12.2006).
Google Scholar

DAVIES, ALAN / ELDER, CATHERINE (eds.) (2004): Handbook of Applied Linguistics. London.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1002/9780470757000

DJIGUNOVIC, JELENA M. (2006): Language Anxiety and Language Processing. In: EUROSLA Yearbook 6:191-212.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1075/eurosla.6.12mih

DÖRNYEI, ZOLTÁN / SKEHAN, PETER (2003): Individual Differences in Second Language Learning. In: DOUGHTY / LONG, 589-630.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1002/9780470756492.ch18

DOUGHTY, CATHERINE J. / LONG, MICHAEL H. (2003): The Handbook of Second Language Acquisition. Oxford.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1002/9780470756492

EDMONDSON,WILLIS / HOUSE, JULIANE (1993): Einführung in die Sprachlehrforschung. Tübingen/Basel.
Google Scholar

ELLIS, ROD (2004): Individual Differences in Second Language Learning. In: DAVIES /ELDER, 525-551.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1002/9780470757000.ch21

FISCHER, SYLVIA (2005): Sprechmotivation und Sprechangst im DaF-Unterricht. In: German as a foreign language 3: www.gfl-journal.com (1.12.2006).
Google Scholar

GANSCHOW, LEONORE / SPARKS, RICHARD (1996): Anxiety about Foreign Language Learning among High School Women. In: The Modern Language Journal 80:199-212.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1111/j.1540-4781.1996.tb01160.x

GARDNER, ROBERT C. / TREMBLAY, PAUL F. /MASGORET, ANNE-MARIE (1997): Towards a Full Model of Second Language Learning. An Empirical Investigation. In: The Modern Language Journal 81:344-362.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1111/j.1540-4781.1997.tb05495.x

GREGERSEN, TAMMY S. (2005): Nonverbal Clues: Clues to the Detection of Foreign Language Anxiety. In: Foreign Language Annals 38:388-400.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1111/j.1944-9720.2005.tb02225.x

GREGERSEN, TAMMY S. / HORWITZ, ELAINE K. (2002): Language Learning and Perfectionism: Anxious and Non-Anxious Language Learners’ Reactions to their own oral Performance. In: The Modern Language Journal 86:562-570.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1111/1540-4781.00161

GROTJAHN, RÜDIGER (2004): Tests and Attitude Scales for the Year Abroad (TESTATT): Sprachlernmotivation und Einstellungen gegenüber Sprechern der eigenen und der fremden Sprache. In: Zeitschrift für Interkulturellen Fremdsprachenunterricht 9: www.ualberta.ca/~german/ejournal/ejournal.html (1.12.2006).
Google Scholar

HACKFORT, DIETER / SCHWENKMEZGER, PETER (1985): Angst und Angstkontrolle im Sport: Sportrelevante Ansätze und Ergebnisse theoretischer und empirischer Angstforschung. Köln.
Google Scholar

HORWITZ, ELAINE K. (1988): The Beliefs about Language Learning of Beginning University Foreign Language Students. In: The Modern Language Journal 72:283-294.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1111/j.1540-4781.1988.tb04190.x

HORWITZ, ELAINE K. (1990): Attending to the affective domain in the foreign language classroom. In: MAGNAN, 15-33.
Google Scholar

HORWITZ, ELAINE K. (2000): It Ain’t over ‘til It’s over: On Foreign Language Anxiety, First Language Deficits, and the Confounding of Variables. In: The Modern Language Journal 84:256-259.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1111/0026-7902.00067

HORWITZ, ELAINE K. / HORWITZ, MICHAEL B. / COPE, JOANN (1986): Foreign Language Classroom Anxiety. In: The Modern Language Journal 70:125-132.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1111/j.1540-4781.1986.tb05256.x

LEAVER, BETTY L. / EHRMAN,MADELINE / SHEKTMAN, BORIS (2005): Achieving Success in Second Language Acquisition. Cambridge.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1017/CBO9780511610431

MACINTYRE, PETER D. / GARDNER, ROBERT C. (1991): Investigating Language Class Anxiety Using the Focussed Essay Technique. In: The Modern Language Journal 75:296-304.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1111/j.1540-4781.1991.tb05358.x

MACINTYRE, PETER D. / GARDNER, ROBERT C. (1994): The Subtle Effects of Language Anxiety on Cognitive Processing in the Second Language. In: Language Learning 44:283-305.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1111/j.1467-1770.1994.tb01103.x

MACINTYRE, PETER D. / NOELS, KIMBERLY A. / CLÉMENT, RICHARD (1997): Biases in Self-Ratings of Second Language Proficiency: The Role of Language Anxiety. In: Language Learning 47:265-287.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1111/0023-8333.81997008

MAGNAN, SUSAN (ed.) (1990): Shifting the Instructional Focus to the Learner. Middlebury (Vt.).
Google Scholar

MISSLER, BETTINA (1999): Fremdsprachenlernerfahrungen und Lernstrategien. Eine empirische Untersuchung. Tübingen.
Google Scholar

NERLICKI, KRZYSZTOF: Ewaluacja osobistych procesów uczeniowych za pomocą dzienniczków. [Die Evaluation persönlicher Lernprozesse mit Hilfe von Lerntagebüchern]. [In Vorbereitung].
Google Scholar

ORTEGA CEBREROS, ANA MARIA (2003): Measuring Language Anxiety perceived by Spanish University Students of English. In: Barcelona English Language and Literature Studies 12:50-62.
Google Scholar

OXFORD, REBECCA L. (1999): Anxiety and the Language Learner: New Insights. In: ARNOLD, 58-67.
Google Scholar

PHILLIPS, ELAINE M. (1992): The Effects of Language Anxiety on Students’ Oral Test Performance and Attitudes. In: The Modern Language Journal 76:14-26.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1111/j.1540-4781.1992.tb02573.x

SAITO, YOSHIKO / HORWITZ, ELAINE K. / GARZA, THOMAS J. (1999): Foreign Language Reading Anxiety. In: The Modern Language Journal 83:202-218.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1111/0026-7902.00016

SELIGER, HERBERT W. / LONG,MICHAEL H. (eds.) (1983): Classroom oriented Research in Second Language Acquisition. Rowley.
Google Scholar

SPARKS, RICHARD / GANSCHOW, LEONORE (1995): A Strong Inference Approach to Causal Factors in Foreign Language Learning: A Response to MacIntyre. In: The Modern Language Journal 79:235-244.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1111/j.1540-4781.1995.tb05436.x

STROUD, CHRISTOPHER / WEE, LIONEL (2006): Anxiety and Identity in the Language Classroom. In: Regional Language Centre Journal 37:299-307.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1177/0033688206071311

WILCZYŃSKA, WERONIKA (1999): Uczyć się czy być nauczanym? O autonomii w przyswajaniu języka obcego. [Lernen oder belehrt werden? Über die Autonomie bei der Aneignung einer Fremdsprache]. Warszawa/Poznań.
Google Scholar

YOUNG, DOLLY JESUSITA (1991): Creating a Low-Anxiety Classroom Environment: What Does Language Anxiety Research Suggest? In: The Modern Language Journal 75:426-439.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1111/j.1540-4781.1991.tb05378.x