Kwerenda historyczna do kościoła parafialnego pw. Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny i św. Jakuba apostoła w Szadku

Jan Szymczak

doi:10.18778/1643-0700.15.01

Autor

Jan Szymczak Uniwersytet Łódzki, Wydział Filozoficzno-Historyczny, Katedra Historii Średniowiecznej, 90-212 Łódź, ul. Kamińskiego 27a.

DOI:

https://doi.org/10.18778/1643-0700.15.01

Słowa kluczowe:

kwerenda historyczna, kościół parafialny, Szadek

Abstrakt

Zniszczony przez Krzyżaków w 1331 r. kościół parafialny pw. Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny i św. Jakuba Apostoła został szybko odbudowany, zapewne w wersji drewnianej. Konsekrowano go już po 4 latach w 1335 r. W nadanej mu wówczas postaci przetrwał nieco ponad 100 lat, gdyż w latach 1438–1448 nastąpiła budowa kościoła murowanego. W 1451 r. został ozdobiony malowidłami Jana z Wrocławia. W latach 1481–1487 trwały prace wokół bryły kościoła. W 1551 r. proboszcz ks. Rafał Wargawski pokrył dachem na swój koszt kościół w Szadku. Wiek XVII to czasy rządów w Szadku jako starostów rodziny Wierzbowskich herbu Jastrzębiec i traktowanie kościoła jako rodowej nekropolii rodowej. Brak remontów spowodował później wiele zniszczeń w bryle kościoła, którego stan naprawił dopiero proboszcz ks. Michał Zdzienicki w 1788 r. Rok 1802 przyniósł chyba najgorszą po 1331 r. katastrofę kościoła w Szadku. Pożar zniszczył wtedy dach i wieżę, gdyż pozostały tylko mury i sklepienie. Prowizoryczny dach gontowy nie dopuścił do całkowitego zniszczenia świątyni. Jej odbudowa nastąpiła w 1868 r., po której zmienił się zewnętrzny architektoniczny wygląd kościoła. Kolejne remonty kościoła odbyły się w latach 1923–1924 i 1969–1971, ale nie zmieniły one już jego zewnętrznego wyglądu.

Bibliografia

Archiwum Archidiecezjalne w Gnieźnie, Acta Capitulorum, A1.
Google Scholar

Archiwum Archidiecezjalne w Gnieźnie, Acta Consistoris, A1, 19, 45.
Google Scholar

Archiwum Archidiecezjalne w Gnieźnie, Akta Arcybiskupów Gnieźnieńskich: Akta wizytacji archidiakonatu uniejowskiego z lat 1635–1636, s. 157–166; 1728–1729, k. 113–117; 1765, s. 500–535 [547]; Wizytacja dekanatu Szadkowskiego z 6 października 1811 r., s. 651–663 [665].
Google Scholar

Archiwum Diecezjalne we Włocławku, Akta Biskupów Kujawsko-Kaliskich: Visitatio Ecclesiae Parochialis in Szadek expedita die Lunae 24 Januarij A. Dni. [17]29, sygn. AAG. Wiz. 13, k. 113–114v; Wizyta dziekańska dekanatu szadkowskiego odbyta 22 grudnia 1825 r., k. 1–11.
Google Scholar

Archiwum Główne Akt Dawnych w Warszawie, Dokumenty pergaminowe, nr 3624.
Google Scholar

Archiwum Główne Akt Dawnych w Warszawie, Księga radziecka szadkowska, ks. 1.
Google Scholar

Archiwum Główne Akt Dawnych w Warszawie, Księgi grodzkie sieradzkie, ks. 1, 1–2, 3, 4, 6, 11, 21, 22, 24, 26–28.
Google Scholar

Archiwum Główne Akt Dawnych w Warszawie, Księgi grodzkie sieradzkie, inskrypcje, ks. 11.
Google Scholar

Archiwum Główne Akt Dawnych w Warszawie, Księgi ziemskie sieradzkie, ks. 3–7.
Google Scholar

Archiwum Główne Akt Dawnych w Warszawie, Księgi ziemskie szadkowskie, ks. 1, 2, 6, 7.
Google Scholar

Adamczewski M., Herby i pieczęcie miasta Szadek, „Biuletyn Szadkowski” 2003, t. 3.
Google Scholar

Adamczewski M., Herby szlachty polskiej w kościele farnym św. Jakuba w Szadku, „Biuletyn Szadkowski” 2005, t. 5.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.18778/1643-0700.05.03

Album studiosorum Universitatis Cracoviensis, t. II, fasc. 1, wyd. A. Chmiel, Kraków 1892.
Google Scholar

Bartoszewicz A., Późnośredniowieczny Szadek i jego mieszkańcy, „Biuletyn Szadkowski” 2006, t. 6.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.18778/1643-0700.06.04

Bartoszewicz A., Średniowieczne księgi ziemskie szadkowskie w zasobie Archiwum Głównego Akt Dawnych w Warszawie. Stan opracowania i perspektywy badawcze, „Biuletyn Szadkowski” 2011, t. 11.
Google Scholar

Chlebowski B., Szadek, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, red. F. Sulimierski, B. Chlebowski, W. Walewski, t. XI, Warszawa 1890.
Google Scholar

Corpus inscriptionum Poloniae, t. II: Województwo sieradzkie, wyd. A. Szymczakowa, J. Szymczak, red. R. Rosin, Warszawa–Łódź 1981.
Google Scholar

Diecezja włocławska 2000, Włocławek 2001.
Google Scholar

Kaczmarek A., Młyńska A., Źródła do dziejów parafii w Szadku z roku 1825 (wizyta dziekańska i inwentarz parafii), „Biuletyn Szadkowski” 2010, t. 10.
Google Scholar

Kajzer L., Dwór królewski – zapomniany zabytek Szadku, „Biuletyn Szadkowski” 2002, t. 2.
Google Scholar

Katalog zabytków sztuki w Polsce, t. II: Województwo łódzkie, red. J. Z. Łoziński, z. 10: Powiat sieradzki, oprac. K. Szczepkowska, Warszawa 1954.
Google Scholar

Kobierecki M., Chronologia sejmików i zjazdów szlachty województwa sieradzkiego w latach 1668–1696, „Przegląd Nauk Historycznych” 2006, R. V.
Google Scholar

Kodeks dyplomatyczny Wielkopolski, t. I, wyd. I. Zakrzewski, Poznań 1877.
Google Scholar

Kodex dyplomatyczny Polski, t. II, wyd. L. Rzyszczewski, A. Muczkowski, cz. 1, Warszawa 1848.
Google Scholar

Kowalczyk R. W., Szadek na tle sytuacji gospodarczej departamentu kaliskiego przełomu stuleci XVIII i XIX, „Biuletyn Szadkowski” 2008, t. 8.
Google Scholar

Królewski J., Ołtarz główny i obraz „Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny” w kościele szadkowskim – w świetle prac konserwatorskich, „Biuletyn Szadkowski” 2010, t. 10.
Google Scholar

Księgi radzieckie kazimierskie 1369–1381 i 1385–1402, wyd. A. Chmiel, Kraków 1932.
Google Scholar

Kulesza M., Morfogeneza miast na obszarze Polski Środkowej w okresie przedrozbiorowym. Dawne województwa łęczyckie i sieradzkie, Łódź 2001.
Google Scholar

Kulesza M., Rozwój przestrzenny i współczesna struktura morfogenetyczna Szadku, „Biuletyn Szadkowski” 2003, t. 3.
Google Scholar

Lamprecht M., Sikora A., Rozwój funkcji administracyjnych Szadku – rys historyczny, „Biuletyn Szadkowski” 2008, t. 8.
Google Scholar

Leopold J., Ziemia szadkowska w Sieradzkiem, „Wieś Ilustrowana” 1913, R. IV, nr 4.
Google Scholar

Lites ac res gestae inter Polonos Ordinemque Cruciferorum, wyd. 2 [wyd. I. Zakrzewski], t. I, Poznań 1890.
Google Scholar

Łaski J., Liber beneficiorum archidyecezyi gnieźnieńskiej, wyd. J. Łukowski, J. Korytkowski, t. I, Gniezno 1881.
Google Scholar

Łoza S., Architekci i budowniczowie w Polsce, Warszawa 1954.
Google Scholar

Marszał T., Szadek. Monografia miasta, Szadek 1995.
Google Scholar

Marszał T., Szadkowski słownik biograficzny. Średniowiecze i renesans, Łódź 2012.
Google Scholar

Miasta polskie w Tysiącleciu, red. M. Siuchniński, t. 2, Wrocław–Warszawa–Kraków 1966.
Google Scholar

Parczewski A. J., Monografia Szadku, Warszawa 1870.
Google Scholar

Regesta historico-diplomatica Ordinis S. Mariae Theutonicorum 1198–1525, vol. I: 1198– 1454, wyd. W. Hubatsch, E. Joachim, Götingen 1948.
Google Scholar

Rejestr wozów skarbnych od miast i miasteczek Rzeczypospolitej koronnych na wyprawę wojenną roku 1521 dostarczonych, wyd. C. Biernacki, „Archiwum Komisji Historycznej” 1886, t. 3.
Google Scholar

Rocznik diecezji włocławskiej. Rok 1991, Włocławek 1991.
Google Scholar

Różalska E., Manieryzm w Szadku – ołtarz św. Anny z kościoła parafialnego w Szadku, „Biuletyn Szadkowski” 2002, t. 2.
Google Scholar

Różalska E., Szadek – religijno-kulturalne życie prowincjonalnego miasta w początkach XVII stulecia, „Biuletyn Szadkowski” 2002, t. 2.
Google Scholar

Różański M., Duchowieństwo parafii w Szadku w XVIII w. w świetle wizytacji kościelnych, „Biuletyn Szadkowski” 2008, t. 8.
Google Scholar

[Sobieszczański F.M.], Kościół parafialny w Szadku, „Tygodnik Ilustrowany” 1869, t. 3, nr 57.
Google Scholar

Szkutnik P., Parafia szadkowska na początku XVI w. w świetle Liber beneficiorum Jana Łaskiego, „Biuletyn Szadkowski” 2013, t. 13.
Google Scholar

Szkutnik P., Źródła do dziejów Szadku znajdujące się w archiwach kościelnych, „Biuletyn Szadkowski” 2005, t. 5.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.18778/1643-0700.05.05

Szymczakowa A., Kilka uwag o wójtostwie i wójtach w Szadku w średniowieczu, „Biuletyn Szadkowski” 2005, t. 5.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.18778/1643-0700.05.02

Urzędnicy centralni i nadworni Polski XIV–XVIII wieku. Spisy, oprac. K. Chłapowski, S. Ciara, Ł. Kądziela, T. Nowakowski, E. Opaliński, G. Rutkowska, T. Zielińska, red. A. Gąsiorowski, Kórnik 1992.
Google Scholar

Urzędnicy kujawscy i dobrzyńscy XVI–XVIII wieku. Spisy, oprac. K. Mikulski, W. Stanek przy współudziale Z. Zagórskiego, R. Kabacińskiego, red. A. Gąsiorowski, Kórnik 1990.
Google Scholar

Urzędnicy województw łęczyckiego i sieradzkiego XVI–XVIII wieku. Spisy, oprac. E. Opaliński, H. Żerek-Kleszcz, red. A. Gąsiorowski, Kórnik 1993.
Google Scholar

Walicki M., Kolegiata w Tumie pod Łęczycą, Łódź 1938.
Google Scholar

Zajączkowski S., Zajączkowski S. M, Materiały do słownika geograficzno-historycznego dawnych ziem łęczyckiej i sieradzkiej do 1400 roku, cz. I–II, Łódź 1966–1970.
Google Scholar