Nowe Miasto w Szadku w kartografii XIX-wiecznej – niezrealizowane obietnice nowej przestrzeni społecznej

Zbigniew Głąb

doi:10.18778/1643-0700.20.01

Authors

Zbigniew Głąb Uniwersytet Łódzki, Wydział Ekonomiczno-Socjologiczny, Instytut Socjologii

DOI:

https://doi.org/10.18778/1643-0700.20.01

Keywords:

cartography, industrialization, Nowe Miasto

Abstract

Analysis of 19th century urban development plans for Szadek reveals a concept of Nowe Miasto as a successive stage in developing a centre with textile traditions. The planned rebuilding of this segment of the city was part of the industrialization action carried on at that time, being at the same time a promise of a better life. The promise, however, had not been fulfilled, as the project never went beyond government agendas and cartographic workshops. Nevertheless, it is interesting to look at this fragment of history being part of a larger plan of industrialization of the Kingdom of Poland, and to identify reasons for the failure of this project.

References

AGAD, Komisja Rządowa Spraw Wewnętrznych, sygn. 1787.
Google Scholar

AGAD, Zbiory kartograficzne, sygn. AG 33/184–20.
Google Scholar

AGAD, Zbiory kartograficzne, sygn. AG 86/323–26.
Google Scholar

AGAD, Zbiory kartograficzne, sygn. K. 486–19.
Google Scholar

Archiwum Państwowe w Łodzi, zbiory kartograficzne, sygn. 2725.
Google Scholar

Gąsiorowska N. (red.), Missalowa G. (oprac.), Materiały do historii miast, przemysłu i klasy robotniczej w okręgu łódzkim, t. I: Źródła do historii klasy robotniczej okręgu łódzkiego, Warszawa 1957.
Google Scholar

Lustracja województw wielkopolskich i kujawskich 1564–1565, cz. II, wyd. A. Tomczak, Bydgoszcz 1963.
Google Scholar

Lustracja województw wielkopolskich i kujawskich 1628–1632, cz. II: Województwo sieradzkie, wyd. Z. Guldon, Warszawa–Wrocław–Kraków 1969.
Google Scholar

Lustracja województw wielkopolskich i kujawskich 1616–1620, cz. I, wyd. Z. Górski, R. Kabaciński, J. Pakulski, Warszawa–Wrocław–Kraków 1994.
Google Scholar

Wąsicki J., Opisy miast polskich z lat 1793–1794, cz. I, II, Poznań 1962.
Google Scholar

Zgierz. Źródła do dziejów miasta w XIX i XX w., wyd. M. Bandurka, Łódź 1976.
Google Scholar

Bartoszewicz A., Obraz kartograficzny Szadku w XIX wieku, „Biuletyn Szadkowski” 2008, t. 8.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.18778/1643-0700.08.04

Bogucka M., Samsonowicz H., Dzieje miast i mieszczaństwa w Polsce przedrozbiorowej, Wrocław 1986.
Google Scholar

Czornik M., Dzielenie przestrzeni miejskiej – uwarunkowania konsumpcji ofert lokalizacji, „Studia Ekonomiczne. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach” 2015, nr 250, Ekonomia 4.
Google Scholar

Goldberg J., Struktura zawodowa ludności miast „wolnych” województwa sieradzkiego w 1791 r., „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Łódzkiego. Nauki humanistyczno-społeczne” 1960, Seria I, z. 21.
Google Scholar

Goldberg J., Studium historyczno-urbanistyczne Szadku, Łódź 1961.
Google Scholar

Konig-Jażdżyńska J., Geneza rozwoju miasta kapitalistycznego w Łódzkim Okręgu Przemysłowym, „Przegląd Nauk Historycznych i Społecznych” 1954 , t. V.
Google Scholar

Koter M., Rozwój przestrzenny i zabudowa miasta, [w:] B. Baranowski, J. Fijałek (red.), Łódź. Dzieje miasta, t. I: Do 1918 r., Warszawa–Łódź 1980.
Google Scholar

Kowecka E., Transport, łączność i handel, [w:] E. Kowecka (red.), Historia kultury materialnej Polski w zarysie, t. V: Od 1795 do 1870 r., Wrocław 1978.
Google Scholar

Kryński S., Traczewska-Białkowa Z., Rozwój nauki, techniki i szkolnictwa w dziedzinie geodezji od końca XVIII wkieku do 1918 roku, „ Zeszyty Naukowe Akademii Górniczo-Hutniczej im. Stanisława Staszica” 1983, Geodezja, z. 75.
Google Scholar

Krzyżanowska N., Dyskursy (nie)pamięci w przestrzeni miasta, „Studia Socjologiczne” 2016, t. 1, z. 220.
Google Scholar

Kuczyński S.K., Herby urzędowe na ziemiach polskich w okresie porozbiorowym, [w:] S.K. Kuczyński, Herby miast polskich w okresie zaborów 1772–1918, Włocławek 1999.
Google Scholar

Kulesza M., Rozwój przestrzenny i współczesna struktura morfogenetyczna Szadku, „Biuletyn Szadkowski” 2003, t. 3.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.18778/1643-0700.03.03

Marszał T., Szadek jako ośrodek sukienniczy w XV–XVII wieku, „Biuletyn Szadkowski” 2014, t. 14.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.18778/1643-0700.14.03

Marszał T., Szadek. Monografia miasta, Szadek 1995.
Google Scholar

Milczarek J., Dawny powiat szadkowski w świetle spisu ludności z 1789 r., „Łódzkie Studia Etnograficzne” 1964, t. VI.
Google Scholar

Olszewicz B., Kartografia polska XIX w., t. I, Warszawa 1998.
Google Scholar

Puś W., Lata zaborów (1795–1918), [w:] J. Śmiałowski (red.), Łask. Dzieje miasta, Łask 1998.
Google Scholar

Rosin R., Studia z dziejów miast dawnych województw łęczyckiego i sieradzkiego (XII–XVI w.), „Łódzkie Towarzystwo Naukowe, Sprawozdania z Czynności i Posiedzeń Naukowych” 1959, Rok XIV, nr 1.
Google Scholar

Śmiałowski J., Przemiany gospodarcze w rolnictwie, rozwój miast i przemysłu w latach zaborów, [w:] J. Śmiałowski (red.), Szkice z dziejów sieradzkiego, Łódź 1977.
Google Scholar

Śmiałowski J., Uwłaszczenie mieszczan w miastach guberni kaliskiej, [w:] Studia do Dziejów Łodzi i Okręgu Łódzkiego, t. II: Uwłaszczenie chłopów i mieszczan rolników, Łódź 1966.
Google Scholar

Trzebiński W., Dokumentacja kartograficzna historii osadnictwa i sił wytwórczych w Polsce od końca XVIII do schyłku XIX w., [w:] VIII Powszechny Zjazd Historyków Polskich w Krakowie 14–17 września 1958. Referaty i dyskusja, Nauki Pomocnicze Historii, IX, Warszawa 1960.
Google Scholar