,,Setkom tysięcy, co imion nie mają na grobie... ” szadkowicki cmentarz wojenny z okresu bitwy łódzkiej (1914)

Alicja Młyńska

doi:10.18778/1643-0700.13.09

Authors

Alicja Młyńska Europejskie Centrum Solidarności w Gdańsku, 80-958 Gdańsk, ul. Doki 1

DOI:

https://doi.org/10.18778/1643-0700.13.09

Abstract

Almost 200 places of burial of soldiers of both annies fighting in the First World War have survived in the region of Łódż. They include cemeteries and cemetery Sections where soldiers fighting in the so-called battle of Łódż, which took place in 1914, found their last resting place. One of these cemeteries is in Szadkowice, and even though it does not really stand out from other resting places of the battle of Łódż soldiers, it deserves our attention.

The cemetery in Szadkowice located on the edge of the forest survived the interwar period, when many mass graves were łiquidated and bodies exhumed to nearby cemeteries.

The original number of 21 buried bodies grew then to nearły 180, and the cemetery became a mass grave of Germans, Russians and Austro-Hungarians and kind of lapidarium.

References

Archiwum Państwowe w Łodzi, Oddział w Sieradzu, Akta cmentarzy wojennych z powiatu sieradzkiego: 105/1 (Boczki), 105/3 (Czechy), 105/19 (Górna Wola), 105/5, 105/19 (Kęszyce), 105/4, 105/19 (Krobanów), 105/9, 105/19 (Maciejów), 105/10, 105/12, 105/19 (Rzepiszew), 105/19, 105/22 (Suchoczasy), 105/15, 105/19 (Szadkowice).
Google Scholar

http://wiadomosci.gazeta.pl/wiadomosci/2029020,l14873,4467568.html (O1.02.2013).
Google Scholar

http://www.cruxgaliciae.org/przydatna-literatura.php (01.02.2013).
Google Scholar

http://www.pbw.lodz.pl/zestawienia_07_21.htm (01.02.2013).
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1055/s-0032-1326140

www.weltkriegsopfer.de/Kriegstote-Suchergebnis_Soldatenliste.html (O1.02.2013).
Google Scholar

Affek-Bujalska B., Podstawy prawne ochrony cmentarzy, [w:] Ochrona cmentarzy zabytkowych: materiały szkoleniowe pracowników Państwowej Służby Ochrony Zabytków oraz materiały z konferencji Organizacja lapidariów cmentarnych Żagań-Kożuchów 20-23 czerwca 1993, ,,Studia i Materiały: Cmentarze" 1994, nr 1 (04), s. 27-33.
Google Scholar

Cmentarze wojenne z okresu I wojny światowej w województwie olsztyńskim, oprac. W. Knercer, Warszawa 1995.
Google Scholar

Dąbrowski D., Śladami operacji łódzkiej 1914 r. po okolicy Szadku, ,,Na Sieradzkich Szlakach" 1995, nr 3, s. 18-21.
Google Scholar

Dąbrowski D., Kowalski J., Żołnierska pamięć. Cmentarze wojenne, groby i miejsca pamięci narodowej na ziemi sieradzkiej, Sieradz [2011].
Google Scholar

Frodyma R., Galicyjskie cmentarze wojenne: przewodnik, t. l: Beskid Niski i Pogórze, Warszawa-Pruszków 1995.
Google Scholar

Gosik B., Cmentarze z I wojny światowej jako walor antropogeniczny okolicy Łodzi , ,,Turyzm" 2004, t. 14, z. 2, s. 89-101.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.18778/0867-5856.14.2.06

Jagiełło M., Wielka bitwa był pod Łodzią, http://wiadomosci.gazeta.pl/wiadomosci/2029020,ll4873,4467568.html (O1.02.2013).
Google Scholar

Jagiełło M., Zdarzyło się w Łodzi. Wielka bitwa obserwowana z dachu, www.gazeta.pl (01.10.2010 - obecnie artykuł usunięty).
Google Scholar

Kazimierska A., Cmentarze jako element zagospodarowania przestrzeni w gminie Szadek, praca magisterska, Uniwersytet Łódzki, Łódź 2004.
Google Scholar

Kowalczyński K. R., Łódź 1914. Kronika oblężonego miasta, Łódź 2010.
Google Scholar

Milewska K., Cmentarze wojskowe z okresu I wojny światowej na terenie gminy Szadek, ,,Biuletyn Szadkowski" 2005, t. 5, s. 147-175.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.18778/1643-0700.05.07

Operacja łódzka 1914-1915. Cmentarze i mogiły (mapa), Łódź 2009.
Google Scholar

Pałosz J., Śmiercią złączeni. O cmentarzach z I wojny światowej na terenach Królestwa Polskiego administrowanych przez Austro-Węgry, Kraków 2012.
Google Scholar

Pencakowski P., Zapomniane pomniki niczyich bohaterów, [w:] Wobec Thanatosa. Galicyjskie cmentarze wojenne w lat 1914-1918, Kraków 1996.
Google Scholar

Schubert J., Organizacja grobownictwa wojennego w monarchii Austro-Węgierskiej. Dziewiąty Wydział Grobów Wojennych (Kriegsgraber-Abteilung) przy Ministerstwie Wojny - powstanie i działalność w latach 1915-1918, ,,Architektura. Czasopismo Techniczne" 2009, t. 106, z. 13, s. 169-200.
Google Scholar

Schubert J., Pochówki żołnierskie w tradycji historycznej do czasów I wojny światowej. Powstanie cmentarzy wojskowych, ,,Architektura. Czasopismo Techniczne" 2011, t. 108, z. 16, s. 173-200.
Google Scholar

Schubert J., Służby grobownicze armii austro-węgierskiej, niemieckiej i rosyjskiej w czasie I wojny światowej (1915-191 8), ,,Architektura. Czasopismo Techniczne" 2011, t. 108, z. 16, s. 201-224.
Google Scholar

Walki pod Łodzią 1914/1915 - relacje prasy i propagandy, Łódź 2008. Walki w okolicach Łodzi. Relacje uczestników i świadków, Łódź 2007. Wielka wojna o Ziemię Obiecaną. Operacja Łódzka 1914, Łódź 2006.
Google Scholar

Wulffen K., Der Grafie Krieg in Einzeldarstellungen. Unter Benutzung amtlicher Quellen, H. 19: Die Schlacht bei Lodz (Durchbruch nach Brzeziny), Oldenburg 1918.
Google Scholar