Religious and moral state of the roman-catholic parish in Szadek in the second half of the 18th century
DOI:
https://doi.org/10.18778/1643-0700.16.01Keywords:
Szadek parish, religious life, 18th centuryAbstract
The religious and moral state of persons belonging to the Roman-catholic parish in Szadek in the second half of the 18th century was largely defined by their sacramental life. The sacraments that the parishioners received regularly were Baptism, Penance, Eucharist (mainly at Easter), Matrimony and Anointing of the Sick; only some of them received Confirmation, and only three Szadek parishioners received Holy Orders in the 18th century. The worship of God with the participation of the parishioners was mainly practiced on Sundays and Church holidays. Before 1775, the liturgical calendar of Gniezno Archdiocese, to which Szadek parish belonged, contained 40 holidays. The parishioners worshipped The Holy Trinity, the God’s Son Jesus Christ and the Holy Spirit. The cult of the Blessed Virgin Mary was also very popular, which was demonstrated by celebration of holidays and worship of altars and paintings dedicated to the Mother of God. The Saints who enjoyed special veneration were those who had special celebration days in the liturgical calendar, and altars or paintings in the parish church. Also, numerous special services were held, such as a 40-hour service or prayers for good harvest and delivering from natural disasters. There were some popular practices that were not accepted and fought by the Church, such as public flagellations or leaving food for the dead.
References
Archiwum Archidiecezjalne w Gnieźnie, Akta Konsystorza Generalnego Gnieźnieńskiego, sygn. A. Cons. E24b, k. 85–90.
Google Scholar
Archiwum Diecezjalne we Włocławku, Akta arcybiskupów gnieźnieńskich, Wizytacje, 1759–1760, sygn. AAG Wiz. 41, s. 34–40.
Google Scholar
Archiwum Diecezjalne we Włocławku, Akta arcybiskupów gnieźnieńskich, Wizytacje, 1761–1763, sygn. AAG Wiz. 59, s. 500–547.
Google Scholar
Archiwum Diecezjalne we Włocławku, Akta arcybiskupów gnieźnieńskich, Wizytacje, 1779, sygn. AAG Wiz. 72, s. 122–179, 490–497.
Google Scholar
Archiwum Diecezjalne we Włocławku, Akta arcybiskupów gnieźnieńskich, Wizytacje, 1788, sygn. AAG Wiz. 81, s. 168–193.
Google Scholar
Archiwum Diecezjalne we Włocławku, Parafia Szadek, Metryki Urodzonych 1734–1757, sygn. KMp. Szadek 3.
Google Scholar
Aleksandrowicz M., Gnieźnieńska archidiecezja. I. Dzieje. 4. Działalność wybitniejszych arcybiskupów, [w:] Encyklopedia katolicka, t. 5, Lublin 1989, kol. 1177.
Google Scholar
Baranowski B., Kultura ludowa XVII i XVIII w. na ziemiach Polski Środkowej, Łódź 1971.
Google Scholar
Baranowski B., Życie codzienne małego miasteczka w XVII i XVIII wieku, Warszawa 1975.
Google Scholar
Bazielich A., Czternastu Wspomożycieli, [w:] Encyklopedia katolicka, t. 3, Lublin 1979, kol. 925–926.
Google Scholar
„Catalogus […] dioecesis Vladislaviensis seu Calissiensis”, 1877, s. 55–57.
Google Scholar
Chronologia polska, red. B. Włodarski, Warszawa 1957.
Google Scholar
Fros H., Sowa F., Księga imion i świętych, t. 1–6, Kraków 1997–2007.
Google Scholar
Historia Kościoła w Polsce, red. B. Kumor, Z. Obertyński, t. 2, cz. 1, Poznań–Warszawa 1979.
Google Scholar
Katalog zabytków sztuki w Polsce, t. 2, tekst, Warszawa 1954, s. 310–311 (Szadek).
Google Scholar
Konieczny M., Męka Pańska. V. Bractwa, [w:] Encyklopedia katolicka, t. 12, Lublin 2008, kol. 721.
Google Scholar
Kopeć J., Karawaka, [w:] Encyklopedia katolicka, t. 8, Lublin 2000, kol. 779.
Google Scholar
Kracik J., Przykazania kościelne w nowym polskim stroju, „Znak”, 56 (2004), nr 1 (584), s. 5–11.
Google Scholar
Królewski J., Ołtarz główny i obraz „Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny” w kościele szadkowskim w świetle prac konserwatorskich, „Biuletyn Szadkowski” 2010, t. 10, s. 131–139.
Google Scholar
Kuchowicz Z., Obyczaje staropolskie XVII–XVIII w., Łódź 1975.
Google Scholar
Olszewski D., Polska kultura religijna na przełomie XIX i XX wieku, Warszawa 1996.
Google Scholar
Parczewski A. J., Monografia Szadku, Warszawa 1870.
Google Scholar
Różalska E., Manieryzm w Szadku – ołtarz św. Anny z kościoła parafialnego w Szadku, „Biuletyn Szadkowski” 2002, t. 2, s. 65–71.
Google Scholar
Różański M., Duchowieństwo parafialne archidiakonatu uniejowskiego w XVIII wieku, Łódź 2011.
Google Scholar
Schenk W., Dni krzyżowe, [w:] Encyklopedia katolicka, t. 3, Lublin 1979, kol. 1362–1363.
Google Scholar
Schenk W., Dni kwartalne, [w:] Encyklopedia katolicka, t. 3, Lublin 1979, kol. 1363.
Google Scholar
Ślusarska M., Oświeceniowe modele biskupa, plebana i parafii. Kontynuacja czy zmiana tradycji?, [w:] Dwór, plebania, rodzina chłopska. Szkice z dziejów wsi polskiej XVII i XVIII wieku, red. M. Ślusarska, Warszawa 1998, s. 37–53.
Google Scholar
Wegner H., Bolesna Matka Boża. II. W ikonografii, [w:] Encyklopedia katolicka, t. 2, Lublin 1976, kol. 757–760.
Google Scholar
Wojtkowski J., Bolesna Matka Boża. I. Kult, [w:] Encyklopedia katolicka, t. 2, Lublin 1976, kol. 754–757.
Google Scholar
Zabraniak S., Stan duchowieństwa a religijność w archidiakonatach: kaliskim, uniejowskim i wieluńskim (1660–1763), Rzeszów 2012.
Google Scholar
Zarosa E., Pocieszenia Matka Boża, [w:] Encyklopedia katolicka, t. 15, Lublin 2011, kol. 909–910.
Google Scholar
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
