Udział prezydenta w procedurze zmiany konstytucji w państwach Grupy Wyszehradzkiej

Krzysztof Skotnicki

doi:10.18778/0208-6069.104.12

Autor

Krzysztof Skotnicki Uniwersytet Łódzki, Wydział Prawa i Administracji, Katedra Prawa Konstytucyjnego https://orcid.org/0000-0002-9428-2103

DOI:

https://doi.org/10.18778/0208-6069.104.12

Słowa kluczowe:

prezydent, konstytucja, ustawa konstytucyjna, zmiana konstytucji, procedura ustawodawcza, procedura ustrojodawcza, inicjatywa ustawodawcza

Abstrakt

Artykuł omawia udział prezydenta w procedurze zmiany konstytucji w państwach Grupy Wyszehradzkiej. Prawo inicjowania zmiany konstytucji mają prezydenci Polski i Węgier, nie posiadają go natomiast prezydenci Czech i Słowacji. Prezydenci wszystkich czterech państw nie mogą wnosić poprawek do ustaw zmieniających konstytucję. Tylko Prezydent Polski ma prawo zażądania przeprowadzenia referendum zatwierdzającego zmianę konstytucji, ale wyłącznie w przypadku nowelizacji przepisów rozdziałów I, II lub XII. Z kolei Prezydent Węgier może wystąpić do Sądu Konstytucyjnego o zbadanie, czy zmiana konstytucji została dokonana w procedurze przewidzianej w konstytucji. Prezydenci wszystkich państw podpisują zmiany konstytucji, termin, w którym mają tego dokonać, jest jednak bardzo zróżnicowany.

Dlatego można stwierdzić, że prezydenci wszystkich czterech państw nie odgrywają w procedurze zmiany konstytucji roli, jaka wynika z ich pozycji ustrojowej.

Pobrania

Brak dostępnych danych do wyświetlenia.

Bibliografia

Bahýľová, Lenka, Jan Filip, Pavel Molek, Milan Podhrázký, Radovan Suchánek, Vojtěch Šimíček, Ladislav Vyhnánek. 2010. Ústava České republiky. Komentář. Praha: Linde Praha.
Google Scholar

Brodziński, Witold. 1996. „Republika Węgierska”. W Wzajemne stosunki między władzą ustawodawczą a wykonawczą. Białoruś, Czechy, Litwa, Rumunia, Słowacja, Węgry. 167–200. Red. Witold Brodziński, Dariusz Górecki, Krzysztof Skotnicki, Tadeusz Szymczak. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Google Scholar

Budziło, Krzysztof. 2008. „Zasady zmiany konstytucji Republiki Węgierskiej”. W Zasady zmiany konstytucji w państwach europejskich. 372–381. Red. Radosław Grabowski, Sabina Grabowska. Warszawa: Wolters Kluwer.
Google Scholar

Chronowski, Nóra. 2020. „The Post-2010 ‘Democratic Rule of Law’ Practice of the Hungarian Constitutional Court Under a Rule by Law Governance”. Hungarian Journal of Legal Studies 61(2): 136–158. https://doi.org/10.1556/2052.2020.00267
Google Scholar

Ciapała, Jerzy. 1999. Prezydent w systemie ustrojowym Polski (1989–1997). Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe.
Google Scholar

Čič, Milan. i in. 1997. Komentár k Ústave Slovenskej Republiky. Martin: Matica slovenská.
Google Scholar

Dziemidok-Olszewska, Bożena. Marta Michalczuk-Wlizło. 2022. „Prawo inicjatywy ustawodawczej Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej w perspektywie porównawczej”. W Prawo. Państwo. Polityka. Monografia dedykowana Profesorowi Markowi Żmigrodzkiemu. 91–102. Red. Marta Michalczuk-Wlizło, Małgorzata Podolak. Lublin: Wydawnictwo UMCS.
Google Scholar

Filip, Jan. 2008. „Zasady zmiany Konstytucji Republiki Czeskiej”. W Zasady zmiany konstytucji w państwach europejskich. 93–102. Red. Radosław Grabowski, Sabina Grabowska. Warszawa: Wolters Kluwer.
Google Scholar

Giba, Marián. 2012. „Potrebuje slovenská ústava zmenu?” W Ústava Slovenskej republiky: 20 rokov v národnom a európskom pohľade. 193–206. Red. Ladislav Orosz, Marta Breichová Lapčáková, Tomáš Majerčák. Bratislava: Lonnger.
Google Scholar

Giba, Marián. i in. 2019. Ústavne právo. Bratislava: Wolters Kluwer.
Google Scholar

Grabowski, Radosław. 2013. Zróżnicowanie trybu zmiany jako kryterium klasyfikacji konstytucji współczesnych państw europejskich. Rzeszów: Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego.
Google Scholar

Grabowski, Radosław. 2014. „Dysfunkcjonalność stosowanej klasyfikacji konstytucji ze względu na tryb ich zmiany na przykładzie współczesnych państw europejskich”. Gdańskie Studia Prawnicze 31: 567–580.
Google Scholar

Jirásek, Jiří. 2018. „Změny Ústavy Česke republiky”. Acta Universitatis Lodziensis. Folia Iuridica 84: 63–73. https://doi.org/10.18778/0208-6069.84.04
Google Scholar

Klíma, Karel. 2002. Ústavní právo. Dobrá voda: Vydatelství a nakladatelství Aleš Čeněk, s.r.o.
Google Scholar

Kruk, Maria. 2010. „Procedura zmiany konstytucji na tle zasad trybu ustawodawczego Republiki Czeskiej (podstawowe dane)”. W Tryb zmiany konstytucji w wybranych państwach Unii Europejskiej. 13–37. Red. Katarzyna Kubuj, Jan Wawrzyniak. Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe.
Google Scholar

Laskowska, Marzena. 2010. „Tryb zmiany konstytucji w Polsce (ze szczególnym uwzględnieniem nowych elementów proceduralnych i praktyki”. W Tryb zmiany konstytucji w wybranych państwach Unii Europejskiej. 125–164. Red. Katarzyna Kubuj, Jan Wawrzyniak. Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe.
Google Scholar

Orosz, Ladislav. Katarína Šimuničová. 1998. Prezident w ústavnom systéme Slovenskej republiky. Bratislava: VEDA vydatel’stvo Slovenskej akademie vied.
Google Scholar

Palúš, Igor. L’udmila Somorová. 2008. Štátne právo Slovenskej republiky. Košice: Univerzita P.J. Šafárika.
Google Scholar

Posluch, Marian. L’ubor Cibulka. 2006. Štátne právo Slovenskej republiky. Šamorín: Heuréka.
Google Scholar

Safian, Marek. Leszek Bosek. Red. 2016. Konstytucja RP. T. 2. Komentarz do art. 87–243. Warszawa: Wydawnictwo C.H. Beck.
Google Scholar

Skotnicki, Krzysztof. 2008. „Zasady zmiany konstytucji Republiki Słowackiej”. W Zasady zmiany konstytucji w państwach europejskich. 311–319. Red. Radosław Grabowski, Sabina Grabowska. Warszawa: Wolters Kluwer.
Google Scholar

Sokolewicz, Wojciech. 2001. „Komentarz do art. 235”. W Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz. T. 2. Red. Leszek Garlicki. Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe.
Google Scholar

Svák, Jan. L’ubor Cibulka. 2009. Ústavne právo Slovenskej republiky. Bratislava: Bratislavská vysoká škola práva.
Google Scholar

Szmyt, Andrzej. 2008. „Zasady zmiany konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej”. W Zasady zmiany konstytucji w państwach europejskich. 257–274. Red. Radosław Grabowski, Sabina Grabowska. Warszawa: Wolters Kluwer.
Google Scholar

Szmyt, Andrzej. 2022. Tryb zmiany polskich konstytucji. Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego.
Google Scholar

Wawrzyniak, Jan. 2016. Sejm a prezydent Rzeczypospolitej Polskiej i Rada Ministrów. Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe.
Google Scholar

Zaleśny, Jacek. 1999. „Tryb zmiany Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej”. W Państwo – Demokracja – Samorząd. Księga jubileuszowa na sześćdziesięciopięciolecie Profesora Eugeniusza Zielińskiego. 142–152. Red. Tadeusz Mołdawa. Warszawa: „Elipsa”.
Google Scholar

Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz.U. z 1997 r. Nr 78 poz. 483 ze zm.; Dz.U. z 2001 r. Nr 28 poz. 319 ze zm.; Dz.U. z 2006 r. Nr 200 poz. 1471 ze zm.; Dz.U. z 2009 Nr 114 poz. 946).
Google Scholar

Konstytucja Republiki Czeskiej z dnia 16 grudnia 1992 r. (Ústavní zákon č. 1/1993 Sb. ve znění ústavního zákona č. 347/1997 Sb., 300/2000 Sb., 448/2001 Sb., 395/2001 Sb., 515/2002 Sb., 319/2009 Sb., 71/2012 Sb. a 98/2013 Sb.).
Google Scholar

Konstytucja Republiki Słowackiej z dnia 1 września 1992 r. i ustawy konstytucyjne (Ústava Slovenskej Republiky z 1. septembra 1992 č. 460/1992 Zb. v znení ústavného zákona č. 244/1998 Z. z., ústavného zákona č. 9/1999 Z. z., ústavného zákona č. 90/2001 Z. z., ústavného zákona č. 140/2004 Z. z., ústavného zákona č. 323/2004 Z. z., ústavného zákona č. 463/2005 Z. z., ústavného zákona č. 92/2006 Z. z., ústavného zákona č. 210/2006 Z. z., ústavného zákona č. 100/2010 Z. z., ústavného zákona č. 356/2011 Z. z., ústavného zákona č. 232/2012 Z. z., ústavného zákona č. 161/2014 Z. z., ústavného zákona č. 306/2014 Z. z., ústavného zákona č. 427/2015 Z. z., ústavného zákona č. 44/2017 Z. z., ústavného zákona č. 71/2017 Z. z., ústavného zákona č. 137/2017 Z. z., nálezu Ústavného súdu Slovenskej republiky č. 40/2019 Z. z., ústavného zákona č. 99/2019 Z. z. a ústavného zákona č. 422/2020 Z. z.
Google Scholar

Ustawa Zasadnicza Węgier z dnia 18 kwietnia 2011 r. (Magyar Közlöny z dnia 25 kwietnia 2011 r. Nr 43, s. 10656).
Google Scholar

Konstytucja Czechosłowackiej Republiki Socjalistycznej z dnia 11 lipca 1960 r. 1967. W Konstytucje europejskich państw socjalistycznych. Red. Andrzej Burda. Wrocław–Warszawa–Kraków: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Google Scholar

Ustawa konstytucyjna nr 143 z 27 października 1968 r. o Federacji Czechosłowackiej. 1973. W Konstytucja Czechosłowackiej Republiki Socjalistycznej, tłum. M. Kruk i W. Sokolewicz. Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Google Scholar