Rozważania nad przydatnością pojęcia błędu medycznego dla ustalenia odpowiedzialności karnej lekarza za negatywne skutki dla życia i zdrowia pacjenta powstałe w procesie leczenia na gruncie polskiej literatury i orzecznictwa
DOI:
https://doi.org/10.18778/0208-6069.77.06Słowa kluczowe:
błąd medyczny, reguły ostrożności, aktualna wiedza medyczna, odpowiedzialność karna lekarza, świadczenie zdrowotneAbstrakt
Celem opracowania jest ukazanie ewolucji rozumienia pojęcia błędu medycznego, w tym pojawiających się wokół tej kwestii rozbieżności stanowisk i wątpliwości interpretacyjnych oraz ocena przydatności stosowania tego terminu dla ustalenia odpowiedzialności karnej lekarza za negatywne skutki dla życia i zdrowia pacjenta powstałe w procesie leczenia. Rozważania koncentrują się na dwóch kwestiach, a mianowicie na ukazaniu poglądów doktryny i orzecznictwa na temat błędu medycznego, a następnie na umiejscowieniu tego pojęcia w strukturze przestępstwa skutkowego charakteryzującego się nieumyślnością. Ocenie poddana jest w szczególności relacja między błędem medycznym a naruszeniem zasad postępowania z dobrem prawnym, na gruncie nieumyślności zwanych regułami ostrożności wymaganej w danych okolicznościach. W końcowej części rozważań zaprezentowane są argumenty przeciwko uznaniu błędu medycznego za odrębną przesłankę odpowiedzialności karnej za przestępstwa skutkowe popełnione w związku z udzielaniem świadczeń zdrowotnych, jak również fakty przemawiające za rezygnacją z posługiwania się tym terminem na rzecz szerszej kategorii, jaką jest naruszenie reguł ostrożności.
Pobrania
Bibliografia
Baran, Erazm. 1996. „Przesłanki odpowiedzialności karnej lekarzy w sprawach o błąd lekarski”. Archiwum Medycyny Sądowej i Kryminologii 47: 253−259.
Google Scholar
Boratyńska, Maria, Przemysław Konieczniak. 1999. „Naruszenie zasad ostrożności jako przesłanka odpowiedzialności cywilnej, karnej i zawodowej lekarza”. Prawo i Medycyna 3: 46−57.
Google Scholar
Buchała, Kazimierz. 1963. „Przestrzeganie zasad ostrożności – problem bezprawności czy winy”. Państwo i Prawo 7: 84−92.
Google Scholar
Buchała, Kazimierz. 1974. „Glosa do wyroku SN z dnia 16 stycznia 1974 r. (III KR 311/73)”. Nowe Prawo 11: 1583−1586.
Google Scholar
Cyprian, Tadeusz, Paweł Asłanowicz. 1949. Karna i cywilna odpowiedzialność lekarza. Kraków: Księgarnia Wydawnicza Dr L.J. Jaroszewski.
Google Scholar
Dębski, Ryszard. 1995. Pozaustawowe znamiona przestępstwa. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Google Scholar
Filar, Marian. 2000. Lekarskie prawo karne. Kraków: Zakamycze.
Google Scholar
Grzywo-Dąbrowski, Wiktor. 1958. Odpowiedzialność karna lekarza w związku z wykonywaniem pracy zawodowej. Warszawa: Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich.
Google Scholar
Kędziora, Renata. 2009. Odpowiedzialność karna lekarza w związku z wykonywaniem czynności medycznych. Warszawa: Wolters Kluwer.
Google Scholar
Kubiak, Rafał. 2012. Odpowiedzialność karna za wykonywanie zabiegów kosmetycznych. Kraków: Medycyna Praktyczna.
Google Scholar
Lachowski, Jerzy. 2013. „Przestępstwo i jego struktura. Bezprawność”. W System prawa karnego. Nauka o przestępstwie. Zasady odpowiedzialności. T. 3. Red. Ryszard Dębski. Warszawa: Wydawnictwo C. H. Beck.
Google Scholar
Liszewska, Agnieszka. 1994. „Wątpliwości wokół pojęcia błędu w sztuce lekarskiej”. Acta Universitatis Lodziensis. Folia Iuridica 60: 129−138.
Google Scholar
Liszewska, Agnieszka. 1998. Odpowiedzialność karna za błąd w sztuce lekarskiej. Kraków: Zakamycze.
Google Scholar
Marek, Zdzisław. 1999. Błąd medyczny. Kraków: Krakowskie Wydawnictwo Medyczne.
Google Scholar
Nesterowicz, Mirosław. 2001. Prawo medyczne. Toruń: Wydawnictwo Dom Organizatora.
Google Scholar
Plebanek, Ewa. 2010. „Odpowiedzialność karna lekarza za przestępstwa przeciwko życiu i zdrowiu w aspekcie leczenia za pomocą nierozpowszechnionych lub nowatorskich metod terapeutycznych”. Prawo i Medycyna 39: 48−67.
Google Scholar
Popielski, Bolesław. 1963. Medycyna i prawo. Warszawa: Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich.
Google Scholar
Radzicki, Józef. 1967. Ryzyko zabiegów lekarskich w prawie karnym. Warszawa: Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich.
Google Scholar
Rejman, Genowefa. 1975. „Przegląd orzecznictwa Sądu Najwyższego w zakresie prawa karnego materialnego”. Nowe Prawo 7−8: 1063−1086.
Google Scholar
Rejman, Genowefa. 1991. Odpowiedzialność karna lekarza. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego.
Google Scholar
Ruff, Jan. 1929. Odpowiedzialność karna lekarza. Warszawa: Księgarnia F. Hoesicka.
Google Scholar
Sawicki, Jerzy. 1954. „O odpowiedzialności za błędny zabieg medyczny. Problem winy”. Państwo i Prawo 6: 991−1016.
Google Scholar
Sawicki, Jerzy. 1958. „Odpowiedzialność karna lekarza za błąd sztuki lekarskiej”. W Odpowiedzialność karna lekarza w związku z wykonywaniem pracy zawodowej. Red. Wiktor Grzywo-Dąbrowski. Warszawa: Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich.
Google Scholar
Sawicki, Jerzy. 1965. Błąd sztuki przy zabiegu leczniczym w prawie karnym. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Google Scholar
Sośniak, Mieczysław. 1968. Cywilna odpowiedzialność lekarza. Warszawa: Wydawnictwo Prawnicze.
Google Scholar
Sroka, Tomasz. 2013. Odpowiedzialność karna za niewłaściwe leczenie. Warszawa: Wolters Kluwer.
Google Scholar
Wachholz, Leon. 1925. Medycyna sądowa. Kraków: Gebethner i Wolff.
Google Scholar
Wanatowska, Wiesława, Witold Kulesza. 1988. Odpowiedzialność prawna lekarza. Warszawa: Wydawnictwo Prawnicze.
Google Scholar
Wróbel, Włodzimierz, Andrzej Zoll. 2014. Polskie prawo karne. Kraków: Wydawnictwo Znak.
Google Scholar
Zoll, Andrzej (red.). 2012. Kodeks karny. Część ogólna. T. 1. Komentarz do art. 1−116 k.k. Warszawa: Wolters Kluwer.
Google Scholar
Zoll, Andrzej. 1988. Odpowiedzialność karna lekarza za niepowodzenie w leczeniu. Warszawa: Wydawnictwo Prawnicze.
Google Scholar
Zoll, Andrzej. 1990. „Ogólne zasady odpowiedzialności karnej w projekcie kodeksu karnego”. Państwo i Prawo 10: 30−42.
Google Scholar