The Admissibility of Contractual Limitation of the Principle of Freedom of Work in a Negative Context

Authors

DOI:

https://doi.org/10.18778/0208-6069.111.06

Keywords:

right to work, freedom of work, prohibition of forced labor, freedom of contract, termination of the employment contract

Abstract

The author analyzes the concept of freedom of work and the prohibition of forced and compulsory labor, with a focus on the negative aspect of freedom of work. Negative freedom of work is associated with the concept of labor based on the institution of a contract, i.e., the obligational relationship between the employee and the employer. As demonstrated by the legal provisions analyzed in this study, negative freedom of work is not absolute and may be subject to certain limitations. The aim of the article is to explore whether these limitations can also take the form of contractual restrictions. To address this question, the author examines the principle of freedom of contract and its limitations within the framework of labor law, and attempts to identify the boundaries of the parties' autonomy of will in the context of employment relationships.

Downloads

Download data is not yet available.

References

Bakalarz, Tomasz. Sabina Pochopień-Belka. 2022. „Wolność pracy jako przesłanka ograniczająca swobodę kontraktowania – wybrane problemy”. Roczniki Administracji i Prawa 3(XXII): 85–98. https://doi.org/10.5604/01.3001.0016.2408
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.5604/01.3001.0016.2408

Bueno, Nicolas. 2017. „From the Right to Work to Freedom from Work: Introduction to the Human Economy”. International Journal of Comparative Labour Law and Industrial Relations 33(4). https://doi.org/10.54648/IJCL2017020
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.54648/IJCL2017020

Bury, Beata. 2017. „Refleksje nad swobodą kontraktowania w umownym stosunku pracy”. Monitor Prawa Pracy 9: 454–460.
Google Scholar

Drzewicki, Krzysztof. 2012. „Prawo do pracy jako normatywy agregat międzynarodowej ochrony praw człowieka”. W Wolność i sprawiedliwość w zatrudnieniu. Księga pamiątkowa poświęcona Prezydentowi Rzeczypospolitej Polskiej Profesorowi Lechowi Kaczyńskiemu. 73–85. Red. Michał Seweryński, Jakub Stelina. Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego.
Google Scholar

Florek, Ludwik. 2010. Ustawa i umowa w prawie pracy. Warszawa: Oficyna.
Google Scholar

Florek, Ludwik. 2012. „Swoboda umów w prawie pracy”. W Wolność i sprawiedliwość w zatrudnieniu. Księga pamiątkowa poświęcona Prezydentowi Rzeczypospolitej Polskiej Profesorowi Lechowi Kaczyńskiemu. 87–95. Red. Michał Seweryński, Jakub Stelina. Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego.
Google Scholar

Goździewicz, Grzegorz. Tadeusz Zieliński. 2017. „Komentarz do art. 11 k.p.” W Kodeks pracy. Komentarz. Red. Ludwik Florek. Warszawa: Wolters Kluwer.
Google Scholar

Góral, Zbigniew. 1994. Prawo do pracy. Studium prawa polskiego w świetle porównawczym. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Google Scholar

Góral, Zbigniew. 2009. „Swoboda nawiązywania stosunku pracy jako jedna z podstawowych zasad prawa pracy”. W Problemy zatrudnienia we współczesnym ustroju pracy. Księga jubileuszowa na 55-lecie pracy naukowej i dydaktycznej Profesora Włodzimierza Piotrowskiego. 55–67. Red. Zdzisław Niedbały, Michał Skąpski. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.
Google Scholar

Góral, Zbigniew. 2011. O kodeksowym katalogu zasad indywidualnego prawa pracy. Warszawa: Wolters Kluwer.
Google Scholar

Jończyk, Jan. 1995. Prawo pracy. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Google Scholar

Kaczyński, Lech. 1997. „Zasada swobody umów w prawie pracy po nowelizacji kodeksu pracy”. Państwo i Prawo 3: 8–21.
Google Scholar

Krupa, Zbigniew. 2003. „Zasada wolności pracy w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej”. Acta Universitatis Wroclaviensis. Przegląd Prawa i Administracji LIII: 101–128.
Google Scholar

Lasocik, Zbigniew. Emilia Rekosz-Cebula. Łukasz Wieczorek. 2014. Handel ludźmi do pracy przymusowej: mechanizmy powstawania i efektywne zapobieganie. Raport. Warszawa–Sztokholm: Rada Państw Morza Bałtyckiego.
Google Scholar

Liszcz, Teresa. 2012. „Swoboda umów w prawie pracy”. W Wolność i sprawiedliwość w zatrudnieniu. Księga pamiątkowa poświęcona Prezydentowi Rzeczypospolitej Polskiej Profesorowi Lechowi Kaczyńskiemu. 175–191. Red. Michał Seweryński, Jakub Stelina. Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego.
Google Scholar

Matey, Maria. 1991. „Prawo do pracy”. W Prawa człowieka. Model prawny. 767–783. Red. Roman Wieruszewski. Wrocław–Warszawa–Kraków: Ossolineum.
Google Scholar

Mik, Cezary. 1992. Zbiorowe prawa człowieka. Analiza krytycznej koncepcji. Toruń: Wydawnictwo Naukowe UMK.
Google Scholar

Nałęcz, Maciej. 2023. „Komentarz do art. 11 k.p.” W Kodeks pracy. Komentarz. Red. Krzysztof Walczak. Warszawa: C.H.Beck.
Google Scholar

Patulski, Andrzej. 1992. Wolność pracy – próba ujęcia wielopłaszczyznowego. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego.
Google Scholar

Perdeus, Wiesław. 2022. „Komentarz do art. 11 k.p.” W Kodeks pracy. Komentarz. Tom I: Art. 1–93. 119–126. Red. Krzysztof W. Baran. Warszawa: Wolters Kluwer.
Google Scholar

Sadlik, Ryszard. 2009. „Zakaz pogarszania sytuacji pracowników w klauzulach umownych”. Monitor Prawa Pracy 1: 23–26.
Google Scholar

Skąpski, Michał. 2006. Ochronna funkcja prawa pracy w gospodarce rynkowej. Kraków: Kantor Wydawniczy Zakamycze.
Google Scholar

Sobczyk, Arkadiusz. 2013a. Prawo pracy w świetle Konstytucji RP. Tom I: Teoria publicznego i prywatnego indywidualnego prawa pracy. Warszawa: C.H.Beck.
Google Scholar

Sobczyk, Arkadiusz. 2013b. Prawo pracy w świetle Konstytucji RP. Tom II: Wybrane problemy i instytucje prawa pracy a ochrona konstytucyjnych praw i wolności człowieka. Warszawa: C.H.Beck.
Google Scholar

Sobczyk, Arkadiusz. 2015. Wolność pracy i władza. Warszawa: Wolters Kluwer.
Google Scholar

Sobczyk, Arkadiusz. 2023. „Komentarz do art. 11 k.p.” W Kodeks pracy. Komentarz. 40–42. Red. Arkadiusz Sobczyk. Warszawa: C.H.Beck.
Google Scholar

Stelina, Jakub. 2023. „Komentarz do art. 18 k.p.” W Kodeks pracy. Komentarz. 62–67. Red. Arkadiusz Sobczyk. Warszawa: C.H.Beck.
Google Scholar

Szewczyk, Helena. 2002. „Zakres pojęcia «wolność» w indywidulanym i zbiorowym prawie pracy (zarys problematyki)”. Studia Prawnicze 1: 145–165. https://doi.org/10.37232/sp.2002.1.8
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.37232/sp.2002.1.8

Unterschütz, Joanna. 2013. „Zakaz powierzania pracy cudzoziemcowi w warunkach szczególnego wykorzystania. Krok w kierunku penalizacji pracy przymusowej?”. Praca i Zabezpieczenie Społeczne 2: 17–23.
Google Scholar

Wagner, Barbara. 1986. Zakres swobody umów w pracowniczym stosunku pracy. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Google Scholar

Wagner, Barbara. 2002. „O swobodzie umowy o pracę raz jeszcze”. W Prawo pracy a wyzwania XXI wieku. Księga Jubileuszowa Profesora Tadeusza Zielińskiego. 359–381. Red. Maria Matey-Tyrowicz, Lesław Nawacki, Barbara Wagner. Warszawa: Biuro Rzecznika Praw Obywatelskich.
Google Scholar

Wratny, Jerzy. 2016. Kodeks pracy. Komentarz. Warszawa: C.H.Beck.
Google Scholar

Zieliński, Tadeusz. 2003. „Prawo do pracy – problem konstytucyjny”. Państwo i Prawo 1: 3–16.
Google Scholar

Zięba-Załucka, Halina. 2006. „Prawo do pracy jako przedmiot regulacji konstytucyjnych”. Praca i Zabezpieczenie Społeczne 2: 2–8.
Google Scholar

Wyrok TK z dnia 23 czerwca 1999 r., K 30/98, OTK 1999, nr 5, poz. 101.
Google Scholar

Wyrok TK z dnia 29 kwietnia 2003 r., SK 24/02, OTK-A 2003, nr 4, poz. 33.
Google Scholar

Wyrok SN z dnia 4 czerwca 2002 r., I PKN 371/01, OSNAPiUS 2004, nr 7, poz. 119, s. 309.
Google Scholar

Wyrok SN z dnia 18 maja 2005 r., III PK 27/05, OSNAPiUS 2006, nr 9–10, poz. 141, s. 356.
Google Scholar

Wyrok SN z dnia 7 października 2009 r., III PK 38/09, OSP 2010, nr 11, poz. 115, s. 813.
Google Scholar

Published

2025-07-30

How to Cite

Sowińska-Olek, M. (2025). The Admissibility of Contractual Limitation of the Principle of Freedom of Work in a Negative Context. Acta Universitatis Lodziensis. Folia Iuridica, 111, 65–78. https://doi.org/10.18778/0208-6069.111.06