Dopuszczalność umownego ograniczenia zasady wolności pracy w ujęciu negatywnym

Autor

DOI:

https://doi.org/10.18778/0208-6069.111.06

Słowa kluczowe:

prawo do pracy, wolność pracy, zakaz pracy przymusowej, swoboda umów, rozwiązanie stosunku pracy

Abstrakt

Autorka dokonuje analizy pojęcia wolności pracy oraz zakazu pracy przymusowej i obowiązkowej, skupiając się na wolności pracy w jej ujęciu negatywnym. Negatywna wolność pracy związana jest z koncepcją pracy opierającą się na instytucji kontraktu, czyli więzi obligacyjnej zachodzącej pomiędzy pracownikiem a pracodawcą. Jak wynika z analizowanych w niniejszym opracowaniu przepisów, negatywna wolność pracy nie ma charakteru absolutnego i może podlegać określonym ograniczeniom. Celem artykułu jest zbadanie, czy ograniczenia te mogą mieć również charakter umowny. W celu udzielenia odpowiedzi na to pytanie, autorka przeprowadza analizę zasady swobody kontraktowania oraz jej ograniczeń na gruncie prawa pracy i podejmuje próbę wskazania granic autonomii woli stron stosunku pracy w tym zakresie.

Pobrania

Brak dostępnych danych do wyświetlenia.

Bibliografia

Bakalarz, Tomasz. Sabina Pochopień-Belka. 2022. „Wolność pracy jako przesłanka ograniczająca swobodę kontraktowania – wybrane problemy”. Roczniki Administracji i Prawa 3(XXII): 85–98. https://doi.org/10.5604/01.3001.0016.2408
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.5604/01.3001.0016.2408

Bueno, Nicolas. 2017. „From the Right to Work to Freedom from Work: Introduction to the Human Economy”. International Journal of Comparative Labour Law and Industrial Relations 33(4). https://doi.org/10.54648/IJCL2017020
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.54648/IJCL2017020

Bury, Beata. 2017. „Refleksje nad swobodą kontraktowania w umownym stosunku pracy”. Monitor Prawa Pracy 9: 454–460.
Google Scholar

Drzewicki, Krzysztof. 2012. „Prawo do pracy jako normatywy agregat międzynarodowej ochrony praw człowieka”. W Wolność i sprawiedliwość w zatrudnieniu. Księga pamiątkowa poświęcona Prezydentowi Rzeczypospolitej Polskiej Profesorowi Lechowi Kaczyńskiemu. 73–85. Red. Michał Seweryński, Jakub Stelina. Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego.
Google Scholar

Florek, Ludwik. 2010. Ustawa i umowa w prawie pracy. Warszawa: Oficyna.
Google Scholar

Florek, Ludwik. 2012. „Swoboda umów w prawie pracy”. W Wolność i sprawiedliwość w zatrudnieniu. Księga pamiątkowa poświęcona Prezydentowi Rzeczypospolitej Polskiej Profesorowi Lechowi Kaczyńskiemu. 87–95. Red. Michał Seweryński, Jakub Stelina. Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego.
Google Scholar

Goździewicz, Grzegorz. Tadeusz Zieliński. 2017. „Komentarz do art. 11 k.p.” W Kodeks pracy. Komentarz. Red. Ludwik Florek. Warszawa: Wolters Kluwer.
Google Scholar

Góral, Zbigniew. 1994. Prawo do pracy. Studium prawa polskiego w świetle porównawczym. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Google Scholar

Góral, Zbigniew. 2009. „Swoboda nawiązywania stosunku pracy jako jedna z podstawowych zasad prawa pracy”. W Problemy zatrudnienia we współczesnym ustroju pracy. Księga jubileuszowa na 55-lecie pracy naukowej i dydaktycznej Profesora Włodzimierza Piotrowskiego. 55–67. Red. Zdzisław Niedbały, Michał Skąpski. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.
Google Scholar

Góral, Zbigniew. 2011. O kodeksowym katalogu zasad indywidualnego prawa pracy. Warszawa: Wolters Kluwer.
Google Scholar

Jończyk, Jan. 1995. Prawo pracy. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Google Scholar

Kaczyński, Lech. 1997. „Zasada swobody umów w prawie pracy po nowelizacji kodeksu pracy”. Państwo i Prawo 3: 8–21.
Google Scholar

Krupa, Zbigniew. 2003. „Zasada wolności pracy w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej”. Acta Universitatis Wroclaviensis. Przegląd Prawa i Administracji LIII: 101–128.
Google Scholar

Lasocik, Zbigniew. Emilia Rekosz-Cebula. Łukasz Wieczorek. 2014. Handel ludźmi do pracy przymusowej: mechanizmy powstawania i efektywne zapobieganie. Raport. Warszawa–Sztokholm: Rada Państw Morza Bałtyckiego.
Google Scholar

Liszcz, Teresa. 2012. „Swoboda umów w prawie pracy”. W Wolność i sprawiedliwość w zatrudnieniu. Księga pamiątkowa poświęcona Prezydentowi Rzeczypospolitej Polskiej Profesorowi Lechowi Kaczyńskiemu. 175–191. Red. Michał Seweryński, Jakub Stelina. Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego.
Google Scholar

Matey, Maria. 1991. „Prawo do pracy”. W Prawa człowieka. Model prawny. 767–783. Red. Roman Wieruszewski. Wrocław–Warszawa–Kraków: Ossolineum.
Google Scholar

Mik, Cezary. 1992. Zbiorowe prawa człowieka. Analiza krytycznej koncepcji. Toruń: Wydawnictwo Naukowe UMK.
Google Scholar

Nałęcz, Maciej. 2023. „Komentarz do art. 11 k.p.” W Kodeks pracy. Komentarz. Red. Krzysztof Walczak. Warszawa: C.H.Beck.
Google Scholar

Patulski, Andrzej. 1992. Wolność pracy – próba ujęcia wielopłaszczyznowego. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego.
Google Scholar

Perdeus, Wiesław. 2022. „Komentarz do art. 11 k.p.” W Kodeks pracy. Komentarz. Tom I: Art. 1–93. 119–126. Red. Krzysztof W. Baran. Warszawa: Wolters Kluwer.
Google Scholar

Sadlik, Ryszard. 2009. „Zakaz pogarszania sytuacji pracowników w klauzulach umownych”. Monitor Prawa Pracy 1: 23–26.
Google Scholar

Skąpski, Michał. 2006. Ochronna funkcja prawa pracy w gospodarce rynkowej. Kraków: Kantor Wydawniczy Zakamycze.
Google Scholar

Sobczyk, Arkadiusz. 2013a. Prawo pracy w świetle Konstytucji RP. Tom I: Teoria publicznego i prywatnego indywidualnego prawa pracy. Warszawa: C.H.Beck.
Google Scholar

Sobczyk, Arkadiusz. 2013b. Prawo pracy w świetle Konstytucji RP. Tom II: Wybrane problemy i instytucje prawa pracy a ochrona konstytucyjnych praw i wolności człowieka. Warszawa: C.H.Beck.
Google Scholar

Sobczyk, Arkadiusz. 2015. Wolność pracy i władza. Warszawa: Wolters Kluwer.
Google Scholar

Sobczyk, Arkadiusz. 2023. „Komentarz do art. 11 k.p.” W Kodeks pracy. Komentarz. 40–42. Red. Arkadiusz Sobczyk. Warszawa: C.H.Beck.
Google Scholar

Stelina, Jakub. 2023. „Komentarz do art. 18 k.p.” W Kodeks pracy. Komentarz. 62–67. Red. Arkadiusz Sobczyk. Warszawa: C.H.Beck.
Google Scholar

Szewczyk, Helena. 2002. „Zakres pojęcia «wolność» w indywidulanym i zbiorowym prawie pracy (zarys problematyki)”. Studia Prawnicze 1: 145–165. https://doi.org/10.37232/sp.2002.1.8
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.37232/sp.2002.1.8

Unterschütz, Joanna. 2013. „Zakaz powierzania pracy cudzoziemcowi w warunkach szczególnego wykorzystania. Krok w kierunku penalizacji pracy przymusowej?”. Praca i Zabezpieczenie Społeczne 2: 17–23.
Google Scholar

Wagner, Barbara. 1986. Zakres swobody umów w pracowniczym stosunku pracy. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Google Scholar

Wagner, Barbara. 2002. „O swobodzie umowy o pracę raz jeszcze”. W Prawo pracy a wyzwania XXI wieku. Księga Jubileuszowa Profesora Tadeusza Zielińskiego. 359–381. Red. Maria Matey-Tyrowicz, Lesław Nawacki, Barbara Wagner. Warszawa: Biuro Rzecznika Praw Obywatelskich.
Google Scholar

Wratny, Jerzy. 2016. Kodeks pracy. Komentarz. Warszawa: C.H.Beck.
Google Scholar

Zieliński, Tadeusz. 2003. „Prawo do pracy – problem konstytucyjny”. Państwo i Prawo 1: 3–16.
Google Scholar

Zięba-Załucka, Halina. 2006. „Prawo do pracy jako przedmiot regulacji konstytucyjnych”. Praca i Zabezpieczenie Społeczne 2: 2–8.
Google Scholar

Wyrok TK z dnia 23 czerwca 1999 r., K 30/98, OTK 1999, nr 5, poz. 101.
Google Scholar

Wyrok TK z dnia 29 kwietnia 2003 r., SK 24/02, OTK-A 2003, nr 4, poz. 33.
Google Scholar

Wyrok SN z dnia 4 czerwca 2002 r., I PKN 371/01, OSNAPiUS 2004, nr 7, poz. 119, s. 309.
Google Scholar

Wyrok SN z dnia 18 maja 2005 r., III PK 27/05, OSNAPiUS 2006, nr 9–10, poz. 141, s. 356.
Google Scholar

Wyrok SN z dnia 7 października 2009 r., III PK 38/09, OSP 2010, nr 11, poz. 115, s. 813.
Google Scholar

Pobrania

Opublikowane

2025-07-30

Jak cytować

Sowińska-Olek, M. (2025). Dopuszczalność umownego ograniczenia zasady wolności pracy w ujęciu negatywnym. Acta Universitatis Lodziensis. Folia Iuridica, 111, 65–78. https://doi.org/10.18778/0208-6069.111.06