Autonomy and Freedom – Correlation of Concepts in Political and Legal Doctrines
DOI:
https://doi.org/10.18778/0208-6069.105.13Keywords:
autonomy, freedom, concept of positive and negative freedom, political and legal doctrinesAbstract
The aim of the article is to present the relation of significance between the concepts of autonomy and freedom in the context of political and legal doctrines. The analysis carried out serves to demonstrate that the concept of autonomy has a narrower meaning, included in a broader category, which is freedom. While the concept of autonomy is not identical with the negative approach to freedom, which boils down to having the widest possible spectrum of alternatives to choose behavior, it is expressed in the concept of positive freedom, which basically means independent control of one’s own behavior. Both concepts were examined only in the context of perceiving them as a human attribute. The methodology of the conducted analysis is based mainly on the concepts of Isaiah Berlin, Gerald C. MacCallum Jr. and Gerald Dworkin. The article also discusses the understanding of the concept of autonomy in selected judgments of the European Court of Human Rights.
Downloads
References
Berlin, Isaiah. 2017. Wolność. Warszawa: Wydawnictwo Aletheia.
Google Scholar
Blicharz, Jolanta. 2011. „Dyskusje na temat znaczenia autonomii. Jednostki (osoby) jako wartości aksjologicznej”. Przegląd Prawa i Administracji 87: 11–19.
Google Scholar
Błachut, Michał. 2003. „Autonomia podmiotu a neutralność moralna prawa”. W Z zagadnień teorii i filozofii prawa. Autonomia prawa ze stanowiska teorii i filozofii prawa. Red. Joanna Helios. 41–58. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
Google Scholar
Branka, Tomasz. 2018. „Treść i zakres pojęcia «autonomia». Wyzwania definicyjne”. Acta Politica Polonica 3(45): 5–17. https://doi.org/10.18276/ap.2018.45-01
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.18276/ap.2018.45-01
Chmieliński, Maciej. 2004. Atomizm a indywidualizm. Rozważania nad myślą polityczną i prawną Wilhelma von Humboldta. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Google Scholar
Darwall, Stephen. 2006. „The Value of Autonomy and Autonomy of the Will”. Ethics 116(2): 263–284. https://doi.org/10.1086/498461
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1086/498461
Dryla, Olga. 2012. „Prawo do niewiedzy a autonomia”. Diametros 32: 19–36.
Google Scholar
Dworkin, Gerald. 1976. „Autonomy and Behavior Control”. The Hastings Center Report 6(1): 23–28. https://doi.org/10.2307/3560358
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.2307/3560358
Dworkin, Gerald. 1988. The Theory and Practice of Autonomy. Cambridge: Cambridge University Press. https://doi.org/10.1017/CBO9780511625206
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1017/CBO9780511625206
Dworkin, Gerald. 2002. „Autonomia”. W Przewodnik po współczesnej filozofii politycznej. Red. Robert E. Goodin, Philip Pettit. 463–471. Warszawa: Wydawnictwo „Książka i Wiedza”.
Google Scholar
Gajda-Krynicka, Janina. 2019. „Paradoks wolności w filozofii stoickiej”. W Wolność człowieka i jej granice. Antologia pojęcia w doktrynach polityczno-prawnych. Od Starożytności do Monteskiusza. Red. Olgierd Górecki. 67–98. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego. https://doi.org/10.18778/8142-180-5.04
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.18778/8142-180-5.04
Górecki, Olgierd. 2013. Obrona państwa ograniczonego. Polityczno-prawna doktryna Herberta Spencera. Kraków: Wydawnictwo Akademicka.
Google Scholar
Górecki, Olgierd. 2016. „Wolność człowieka – doktrynalna analiza pojęcia normatywnego zawartego w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z 2 kwietnia 1997 r.”. W Zagadnienia prawa konstytucyjnego. Polskie i zagraniczne rozwiązania ustrojowe. Red. Krzysztof Skotnicki, Konrad Składowski, Anna Michalak. 117–140. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego. https://doi.org/10.18778/7969-841-7.11
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.18778/7969-841-7.11
Górecki, Olgierd. 2022. „Freedom According to the Views of Aristotle of Stagira: Analysis of Its Doctrinal Category Using Gerald MacCallum’s Extended Formula of Freedom”. Studia Iuridica Lublinensia 31(3): 105–122. https://doi.org/10.17951/sil.2022.31.3.105-122
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.17951/sil.2022.31.3.105-122
Haworth, Lawrence. 1984. „Autonomy and Utility”. Ethics 95(1): 5–19. https://doi.org/10.1086/292594
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1086/292594
Kaczmarczyk, Michał Roch. 2019. Aporia wolności. Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.
Google Scholar
Kant, Immanuel. 2001. Uzasadnienie metafizyki moralności. Kęty: Wydawnictwo Antyk.
Google Scholar
Korzeniewski, Bartosz. 2006. Polityczne rytuały pokuty w perspektywie zagadnienia autonomii jednostki. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie.
Google Scholar
Lorenc, Włodzimierz. 2017. „Autonomia ludzkiego istnienia a autonomia filozofii”. W Przestrzenie autonomii – sztuka, filozofia, kultura. Red. Teresa Pękala. 39–54. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
Google Scholar
MacCallum, Gerald C. Jr. 1967. „Negative and Positive Freedom”. Philosophical Review 76(3): 312–334. https://doi.org/10.2307/2183622
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.2307/2183622
Makowski, Piotr. 2006. „Autonomia w etyce I. Kanta (próba interpretacji historycznej)”. Diametros 10: 34–64.
Google Scholar
Mana-Walasek, Sabrina. 2016. „Korelacja autonomii jednostki z wolnością w świetle orzecznictwa Europejskiego Trybunału Praw Człowieka”. Przegląd Prawniczy Uniwersytetu Warszawskiego 15(2): 461–478.
Google Scholar
May, Thomas. 1994. „The Concept of Autonomy”. American Philosophical Quarterly 31(2): 133– 144.
Google Scholar
Mędrzecki, Włodzimierz. 2011. „Jednostka – społeczeństwo – państwo w XX wieku”. W Autonomia jednostki w Europie i w Polsce od XVII do XX wieku. Red. Włodzimierz Mędrzecki. 83–102. Warszawa: Instytut Historii PAN.
Google Scholar
Piper, Mark. 2016. „Achieving Autonomy”. Social Theory and Practice 42(4): 767–792. https://doi.org/10.5840/soctheorpract201642427
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.5840/soctheorpract201642427
Rau, Zbigniew. 2000. Liberalizm. Zarys myśli politycznej XIX i XX w. Warszawa: Aletheia.
Google Scholar
Rawls, John. 1980. „Kantian Constructivism in Moral Theory”. The Journal of Philosophy 77(9): 515–572. https://doi.org/10.2307/2025790
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.2307/2025790
Rawls, John. 2009. Teoria sprawiedliwości. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Google Scholar
Raz, Joseph. 1986. The Morality of Freedom. Oxford: Oxford University Press.
Google Scholar
Rupniewski, Michał. 2015. Prawo jako narzędzie sprawiedliwej kooperacji w społeczeństwie demokratycznym. Filozofia polityczna Johna Rawlsa z perspektywy prawniczej. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego. https://doi.org/10.18778/7969-566-9
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.18778/7969-566-9
Schneewind, Jerome Borges. 1998. The Invention of Autonomy. Cambridge: Cambridge University Press.
Google Scholar
Swaine, Lucas. 2016. „The Origins of Autonomy”. History of Political Thought 37(2): 216–237.
Google Scholar
Urbańczyk, Michał. 2019. „Powinności wolności. John Stuart Mill i jego koncepcja wolności społecznej/obywatelskiej”. W Wolność człowieka i jej granice. Antologia pojęcia w doktrynach polityczno-prawnych. Od Nietzschego do współczesności. Red. Olgierd Górecki. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego. https://doi.org/10.18778/8142-186-7.16
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.18778/8142-186-7.16
Wyrok ETPC z 29.04.2002 r., Pretty v. Wielka Brytania, 2346/02, HUDOC.
Google Scholar
Wyrok ETPC z 1.07.2002 r., I. v. Wielka Brytania, 25680/94, HUDOC.
Google Scholar
Wyrok ETPC z 10.04.2007 r., Evans v. Wielka Brytania, 6339/05, HUDOC.
Google Scholar
Wyrok ETPC z 12.01.2010 r., Gillan i Quinton v. Wielka Brytania, 4158/05, HUDOC.
Google Scholar
Wyrok ETPC z 6.10.2010 r., Świadkowie Jehowy w Moskwie i inni v. Russia, 302/02, HUDOC.
Google Scholar
Downloads
Published
Versions
- 2024-02-15 (2)
- 2023-12-22 (1)
How to Cite
Issue
Section
License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
