Geneza refleksji naukowej nad turystyką: perspektywa europejska
DOI:
https://doi.org/10.18778/0867-5856.30.2.03Keywords:
rozwój badań nad turystyką, historia i ewolucja, szkoła niemiecka, szkoła francuska, szkoła włoska, dominacja anglo-amerykańska, dorobek polskiAbstract
Celem artykułu jest uzupełnienie luki poznawczej w zakresie początków refleksji naukowej nad turystyką, widzianej przede wszystkim z perspektywy kontynentalnej Europy. Starano się to osiągnąć poprzez retrospektywną analizę rozwoju studiów nad turystyką w ujęciu chronologicznym oraz instytucjonalno-metodologicznym. Dzięki temu możliwe było wyróżnienie specyficznych okresów i podejść metodologicznych, na które złożyły się: 1) w układzie czasowym – okres prekursorski i okres studiów właściwych; 2) w układzie metodologicznym – studia jednodyscyplinarne i międzydyscyplinarne (interdyscyplinarne). Uzyskane wyniki umożliwiły sformułowanie wniosków ogólnych, również w formie tez, które mogą stanowić przedmiot krytycznej dyskusji. Dotyczy to zwłaszcza dominacji języka angielskiego oraz tradycji anglo-amerykańskiej w literaturze przedmiotu. Powoduje ona, że w świadomości badaczy zajmujących się tą tematyką wyłania się dalece niepełny (a przez to wypaczony) obraz dorobku światowych studiów nad turystyką. Składają się na niego bowiem także osiągnięcia mniejszych, choć mających czasami bardzo długą historię, „szkół narodowych”, których dorobek pozostaje na arenie międzynarodowej prawie w ogóle nieznany. Autor ma nadzieję, że artykuł będzie stanowił zachętę do prowadzenia badań dotyczących początków studiów nad turystyką w poszczególnych krajach oraz do publikowania wyników tego typu analiz naukowych na arenie międzynarodowej, co z pewnością przyczyni się do uzupełnienia wiedzy z zakresu genezy refleksji naukowej nad tą dziedziną.
Downloads
References
Alejziak, W. (2018). Research on tourist activity in Europe: Methodological aspects and results (Part I: The period 1945–2000). Folia Turistica, 46, 9–48. DOI: https://doi.org/10.5604/01.3001.0012.0842
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.5604/01.3001.0012.0842
Angerer, J. (1881a). Das Fremdenwessen im deutschen Südtirol. Bozen: Comm.-Verl. d. Promperger′schen Buchhldg.
Google Scholar
Angerer, J. (1881b). Statistischer Bericht der Handels- und Gewerbekammer en Bozen. Bozen: Promperger in Comm.
Google Scholar
Apostolopoulos, Y., Leivadi, S., Yiannakis, A. (1996). The sociology of tourism: Theoretical and empirical investigations. London: Taylor & Francis Ltd.
Google Scholar
Auscher, L. (1904). Le tourisme en automobile. Paris: Éditions Vve Ch. Dunod.
Google Scholar
Auscher, L., Rozet, G. (1920). Urbanisme et tourisme. Paris: E. Leroux, Coll, Urbanisme.
Google Scholar
Avancini, M. (1925). Statistica del movimento turistico in Italia. Anno 1924. Roma: Tipografia del Senato.
Google Scholar
Bates, E.S. (1911). Touring in 1600: A study in the development of travel as a means of education. London: Constable.
Google Scholar
Becker, C., Hopfinger, H., Steinecke, A. (2007). Geographie der Freizeit und des Tourismus. Bilanz und Ausblick. München: Oldenburg Wissenschaftsverlag GmbH. DOI: https://doi.org/10.1524/9783486700015
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1524/9783486700015
Belotti, B. (1919). Il diritto turistico nella legge, nella dottrine e nella giurispreudenza. Milano: Touring Club Italiano Milano.
Google Scholar
Benini, R. (1926). Sulla riforma dei metodi di calcolo dei movimento turistico. Roma: [b.w.].
Google Scholar
Bernecker, P. (1956). Die Stellung des Fremdenverkehrs im Leistungssystem der Wirtschaft. Wien: Österreichischer Gewerbeverl.
Google Scholar
Bernecker, P., Kaspar, C., Mazanec, J. (1984). Zur Entwicklung der Fremdenverkehrsforschung und – lehre der letzten Jahre. Vienna: Service-Fachverlag der WU Wien.
Google Scholar
Blanchard, R. (1911). Grenoble. Études de géographie urbaine. Paris: A. Colin.
Google Scholar
Blanchard, R. (1914). Le tourisme en Corse. Revue Mensuelle du Touring Club de France, 24, 2–7.
Google Scholar
Blanchard, R. (1919). Nice et les Alpes maritimes. Esquisse Économique. Les Alpes Économiques, 6, 109–119.
Google Scholar
Blanchard, R. (1925). Le tourisme dans l’Isère, Grenoble et sa region. Grenoble: Allier.
Google Scholar
Bodio, L. (1899). Sul movimento dei foresteri in Italia e sul dinero chi vi spendono. Giornalle degli Economisti, 15, 54–61.
Google Scholar
Bogucki, J., Woźniak, A. (1997). Turystyka. W: Z. Krawczyk (red.), Encyklopedia kultury polskiej XX w. Kultura fizyczna – sport (s. 20). Warszawa: Instytut Kultury.
Google Scholar
Bormann, A. (1931). Die Lehre vom Fremdenverkehr. Berlin: Verkehrswissenschaftliche Lehrmittelgesellschaft bei der Deutschen Reichsbahn.
Google Scholar
Borrel, A. (1933). Le tourisme en France. Paris: J. Téqui.
Google Scholar
Brougier, A. (1902). Die Bedeutung des Fremdenverkehrs für Bayern. München: Druck von H. Gldenbourg. DOI: https://doi.org/10.1515/9783486731729
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1515/9783486731729
Brown, R.M. (1935). The business of recreation. Geographical Review, 25, 467–475. DOI: https://doi.org/10.2307/209315
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.2307/209315
Butler, R. (2015). The evolution of tourism and tourism research. Tourism Recreation Research, 40 (1), 16–27. DOI: https://doi.org/10.1080/02508281.2015.1007632
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1080/02508281.2015.1007632
Butowski, L. (2011). Turystyka jako dyscyplina nauki (artykuł dyskusyjny). Turyzm/Tourism, 21 (1–2), 17–24. DOI: https://doi.org/10.2478/v10106-011-0002-8
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.2478/v10106-011-0002-8
Butowski, L., Kaczmarek, J., Kowalczyk-Anioł, J., Szafrańska, E. (2019). Social constructionism as a tool to maintain an advantage in tourism research. Tourism Geographies, DOI: https://doi.org/10.1080/14616688.2019.1654537
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1080/14616688.2019.1654537
Carlson, A.S. (1938). Recreation industry of New Hampshire. Economic Geography, 14, 255–270. DOI: https://doi.org/10.2307/141343
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.2307/141343
Cazes, G. (1992). Fondements pour une géographie du tourisme et des loisirs. Rosny: Breal.
Google Scholar
Chaix, E. (1932). Une industrie nouvelle. Le tourisme. Revue de Deux Mondes, 7 (1), 63–93.
Google Scholar
Chambers, D., Buzinde, C. (2015). Tourism and decolonisation: Locating research and self. Annals of Tourism Research, 51, 1–16. DOI: https://doi.org/10.1016/j.annals.2014.12.002
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1016/j.annals.2014.12.002
Cohen, E. (1984). The sociology of tourism: Approaches, issues and findings. Annual Review of Sociology, 10, 373–392. DOI: https://doi.org/10.1146/annurev.so.10.080184.002105
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1146/annurev.so.10.080184.002105
Dann, G., Liebman Parrinello, G. (red.) (2009). The sociology of tourism. European origins and developments. Bingley UK: Emerald Group Publishing Limited.
Google Scholar
Darbellay, F., Stock, M. (2012). Tourism as complex interdisciplinary research object. Annals of Tourism Research, 39 (1), 441–458. DOI: https://doi.org/10.1016/j.annals.2011.07.002
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1016/j.annals.2011.07.002
Duhamel, P. (2018). Géographie du tourisme et des loisirs. Dynamiques, acteurs, territoires. Paris: Armand Colin. DOI: https://doi.org/10.3917/arco.duham.2018.01
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.3917/arco.duham.2018.01
Dumazedier, J. (1962). Vers une civilisation du loisir? Paris: Seuil.
Google Scholar
Dwyer, L. (red.) (2011). The discovery of tourism economics, tourism social science series. T. 16. Bingley: Emerald.
Google Scholar
Echtner, C.M., Jamal, T.B. (1997). The disciplinary dilemma of tourism studies. Annals of Tourism Research, 24, 868–883. DOI: https://doi.org/10.1016/S0160-7383(97)00060-1
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1016/S0160-7383(97)00060-1
Geschichte der Tourismusforschung (2020). Pobrane z: https://de.wikipedia.org/wiki/Geschichte_der_Tourismusforschung (18.06.2020).
Google Scholar
Gilbert, E.W. (1939). The growth of inland and seaside health resorts in England. Scottish Grographical Magazine, 55, 116–135. DOI: https://doi.org/10.1080/00369223908735100
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1080/00369223908735100
Gloger, Z. (1900–1903). Encyklopedia staropolska ilustrowana. T. 1–4. Warszawa: P. Laskauer i W. Babicki.
Google Scholar
Glücksmann, R. (1917). Privatwirtschaftslehre des Hotelgewerbes. Berlin: M. Paschke.
Google Scholar
Glücksmann, R. (1929). Das Ziel des Forschungsinstituts für den Fremdenverkehr. Sonderdruck aus der Zeitschrift „verkehr und Bäder”. T. 23. Berlin: Bäder – Verkehrs – Verlag G.m.b.H.
Google Scholar
Glücksmann, R. (1935). Allgemaine Fremdenverkehrskunde. Berne: Verlag Stämpfli und Cie.
Google Scholar
Grünthal, A. (1934). Probleme der Fremdenverkehrsgeografie. Berlin: Dissertation Handels-Hochschule.
Google Scholar
Guyer-Freuler, E. (1874). Hotelwesen der Gegenwart. Zurich: Von Orell Füssli & Co.
Google Scholar
Guyer-Freuler, E. (1884). Das Hotelwesen. Zürich: Drück von Orell Füssli.
Google Scholar
Guyer-Freuler, E. (1895). Beiträge zur Statistik des Fremdenverkehrs in der Schweiz. Zürich: Orell Füssli.
Google Scholar
Guyer-Freuler, E. (1905). Fremdenverkehr und Hotelwesen. Berne (Germany): Verlag Enzyklopädie.
Google Scholar
Haedrich, G., Kaspar, C., Klemm, K., Kreilkamp, E.(1998). Tourismus-Management und Fremdenverkehrsplanung. Berlin–Nowy Jork: Walter de Gruyter. DOI: https://doi.org/10.1515/9783110815993
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1515/9783110815993
Hall, C.M. (2004), Reflexivity and tourism research. W: J. Phillimore, L. Godson (red.), Qualitative research in tourism (s. 137–155). Londyn: Routledge.
Google Scholar
Hassert, K. (1908). Die Städte geographisch betrachtet. Lipsk: B.G. Teubner. DOI: https://doi.org/10.2307/198514
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.2307/198514
Hettner, A. (1927). Die Geographie, ihre Geschichte, ihr Wesen und ihre Methoden. Wroclaw: Ferdinand Hirt.
Google Scholar
Homberg, E. (1978). Reisen-zwischen Kritik und Analyse; zum Stand der Tourismusforschung. Z. Kult, 28 (3), 4–10.
Google Scholar
Hourdin, G. (1962). Une civilisation des loisirs. Paryż : Calmann-Lévy.
Google Scholar
Hsu, C.H.C., Gartner, W.C. (2012). The Routledge handbook of tourism research. Londyn: Routledge. DOI: https://doi.org/10.4324/9780203123287
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.4324/9780203123287
Hunziker, W. (1959). Betriebswirtschaftslehre des Fremdenverkehrs: Der Fremdenverkehrsbetrieb und seine Organisation. Berno: Gurtenverlag.
Google Scholar
Hunziker, W., Krapf, K. (1941). Beiträge zur Fremdenverkehrslehre und Fremdenverkehrsgeschichte. Berno: Publikationen des schweizerischen Fremdenverkehrsverbandes.
Google Scholar
Hunziker, W., Krapf, K. (1942). Grundriss der allgemeinen Fremdenverkehrslehre. Zurych: Polygraphischer Verlag.
Google Scholar
Hurd, R. (1764). Dialogues on the use of foreign travel. Considered as a part of an English gentleman’s education, between lord shaftesbury and mr. Locke. Londyn (the Strand): A. Millar; Cambridge: W. Thurlbourn and J. Woodyer.
Google Scholar
Jackowski, A. (1992). Studium Turyzmu Uniwersytetu Jagiellońskiego (1936–1939). Zarys działalności dydaktycznej i naukowej. Zeszyty Naukowe UJ. Prace Geograficzne, 89, 39–59.
Google Scholar
Jackowski, A., Bilska-Wodecka, E., Sołjan, I., Liro, J. (2015). Studium Turyzmu Uniwersytetu Jagiellońskiego (1936–1939) i jego rola w rozwoju geografii turyzmu. Kraków: Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie.
Google Scholar
Jackowski, A., Sołjan, I. (2011). Próba nowego spojrzenia na początki geografii turyzmu w Polsce (do roku 1939). W: B. Włodarczyk (red.), Turystyka. Księga jubileuszowa w 70. rocznicę urodzin Profesora Stanisława Liszewskiego (s. 33–51). Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Google Scholar
Jackowski, A., Sołjan, I., Bilska-Wodecka, E., Liro, J. (2016). Geographical tourism research and education at the Jagiellonian University School of Tourism in Poland (1936–1939). History of Geo- and Space Sciences, 7, 91–101. DOI: https://doi.org/10.5194/hgss-7-91-2016
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.5194/hgss-7-91-2016
Jaeger, F. (1936). Werbung im Fremdenverkehr. Eine wissenschaftliche Untersuchung unter besonderer Berücksichtigung der Tiroler Verhältnisse. Innsbruck: Gemeinschaftsverl. der Sozialwiss. Arbeitsgemeinschaft.
Google Scholar
Jafari, J. (1989). Structure of tourism. W: S.F. Witt, L. Moutinho (red.), Tourism marketing and management handbook (s. 437–442). Londyn: Prentice Hall.
Google Scholar
Jafari, J. (1990). Research and scholarship: The basis of tourism education. Journal of Tourism Studies, 1, 33–41.
Google Scholar
Jafari, J. (2001). The scientification of tourism. W: V.L. Smith, M.A. Brent (red.), Hosts and guests revisited: Tourism issues in the 21st century (s. 28–41). Nowy Jork: Cognizant Communication Corporation.
Google Scholar
Jafari, J., Xiao, H. (red.) (2016). Encyclopedia of tourism. [b.m.]: Springer Reference. DOI: https://doi.org/10.1007/978-3-319-01384-8
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1007/978-3-319-01384-8
Janowski, A. (1900–1903). Wycieczki po kraju. Warszawa: wydane nakładem autora.
Google Scholar
Joerg, W.L.G. (1935). Geography and national land planning. Geographical Review, 25, 177–208. DOI: https://doi.org/10.2307/209596
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.2307/209596
Jones, S.B. (1933). Mining and tourist towns in the Canadian Rockies. Economic Geography, 9, 368–378. DOI: https://doi.org/10.2307/140491
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.2307/140491
Joschke, H. (1953). Beitrag zur theoretischen analyse des fremdenverkehrsangebote. Jahrbuch für Fremdenverkehr, 2 (1).
Google Scholar
Just, R. (1907). Die Gemeinde Arose, ihr Wirtschaftsleben vor und seit dem Fremdenverkehr. Zurych: J. Leemann.
Google Scholar
Knebel, H.J. (1960). Soziologische Strukturwandlungen im Modernen Tourismus. Stuttgart: Ferdinand Enke.
Google Scholar
Kohl, J.G. (1841). Der Verkehr und die Ansiedelungen der Menschen in ihrer Abhängigkeit von der Gestaltung der Erdoberfläche. Drezno: Arnold.
Google Scholar
Kolberg, O. (1857–1890). Lud. Jego zwyczaje, sposób życia, mowa, podania, przysłowia, obrzędy, gusła, zabawy, pieśni, muzyka i tańce. Różni wydawcy.
Google Scholar
Kowalczyk, A. (2001). Geografia turyzmu. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Google Scholar
Kozak, M., Kozak, N. (2016). Institutionalisation of tourism research and education: From the early 1900s to 2000s. Journal of Tourism History, 8 (3), 275–299. DOI: https://doi.org/10.1080/1755182X.2017.1284274
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1080/1755182X.2017.1284274
Krapf, K. (1953). Die touristische Konsum: Ein Beitrag zur Lehre von der Konsumption.
Google Scholar
Krieger, W. (1933). Werbtechnik im Fremdenverkehr. Wiedeń: [b.w.].
Google Scholar
Lanfant, M.-F. (1972). Les théories du loisir. Sociologie du loisir et idéologies. Paryż: Presses Universitaires de France – PUF.
Google Scholar
Lasserre, P. (1930). Lourdes. Étude géographique. Revue géographique des Pyrénées et du Sud-Ouest, 1, 5–40. DOI: https://doi.org/10.3406/rgpso.1930.3942
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.3406/rgpso.1930.3942
Leiper, N. (1990). Tourism systems: An interdiscyplinary study. Occasion Papers, 2. Palmerston: Massey University.
Google Scholar
Leiper, N. (2000). An emerging discipline. Annals of Tourism Research, 27, 805–809. DOI: https://doi.org/10.1016/S0160-7383(99)00118-8
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1016/S0160-7383(99)00118-8
Leszczycki, S. (1992). Geneza i powstanie Studium Turyzmu na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie. Zeszyty Naukowe UJ. Prace Geograficzne, 89, 9–37.
Google Scholar
Lévi-Strauss, C. (1955). Tristes tropiques. Paryż: Plon.
Google Scholar
Marriotti, A. (1923). L’industria del forestiero in Italia: Economica e politica del turismo. Bolonia: Zanichelli.
Google Scholar
Marriotti, A. (1931). L’importanza economica del turismo. Florencja: Edizioni AESTI.
Google Scholar
Marriotti, A. (1933). Corso di economia turistica. Rzym: Instituto Geografico de Agostini.
Google Scholar
Mason, P. (2017). Geography of tourism. Oksford UK: Goodfellow Publishers Limited. DOI: https://doi.org/10.23912/9781911396437-3402
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.23912/9781911396437-3402
McKercher, B. (2002). The privileges and responsibilities of being a referee. Annals of Tourism Research, 29, 856–859. DOI: https://doi.org/10.1016/S0160-7383(01)00091-3
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1016/S0160-7383(01)00091-3
McMurry, K.C. (1930). The use of land for recreation. Annals of the Association of American Geographers, 20, 7–20. DOI: https://doi.org/10.1080/00045603009356913
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1080/00045603009356913
Mead, W.E. (1914). The grand tour in the eighteenth century. Nowy Jork: Houghton Mifflin.
Google Scholar
Medlik, S.R. (1965). Higher education and research in tourism in Western Europe. Londyn: University of Surrey.
Google Scholar
Meinecke, E.P. (1929). The effect of excessive tourist travel on California redwood parks. Sacramento: California State Printing Office.
Google Scholar
Miège, J. (1933). La vie touristique en Savoie. Revue de Géographie Alpine, 21 (4), 749–817. DOI: https://doi.org/10.3406/rga.1933.5380
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.3406/rga.1933.5380
Morgenroth, W. (1927). Fremdenverkehr. Handwörterbuch der Staatswissenschaften, 4.
Google Scholar
Mun, T. (1664). England’s treasure by forraign trade or the balance of forraign trade is the rule of our treasure. Londyn: Printed by J.G. for Thomas Clark.
Google Scholar
Nash, D. (red.) (2006). The study of tourism: Anthropological and sociological beginnings. Bingley: Emerald.
Google Scholar
Niceforo, A. (1923). Il movimento dei forestieri in Italia. Rzym: Tipografia del Senato.
Google Scholar
Niemcewicz, J.U. (1858). Podróże historyczne po ziemiach polskich między rokiem 1811 a 1828 rokiem odbyte. Paryż: A. Franck; Petersburg: B.M. Wolff.
Google Scholar
Norval, A.J. (1936). The tourist industry: A national and international survey. The Economic Journal, 46 (184), 732–734. DOI: https://doi.org/10.2307/2224701
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.2307/2224701
Ogilvie, F.W. (1933). The tourist movement. An economic study. Londyn: P.S. King & Son.
Google Scholar
Panasiuk, A. (2008). Ekonomika turystyki. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Google Scholar
Pearce, P.L. (2011). The study of tourism: Foundations from psychology. Bingley: Emerald.
Google Scholar
Pearce, P.L., Butler, R. (red.). (1993). Tourism research: Critiques and challenges. Londyn: Routledge.
Google Scholar
Podemski, K. (2005). Socjologia podróży. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.
Google Scholar
Poser, H. (1939). Geographische Studien über den Fremdenverkehr im Riesengebirge: ein Beitrag zur geographischen Betrachtung des Fremdenverkehrs. Göttingen: Vandenhoeck & Ruprecht.
Google Scholar
Ramaker, J. (1951). La sociologie du tourisme. Zeitschrift für Fremdenverkehr, 6 (2), 73–76.
Google Scholar
Rátz, T. (2014). Crossdisciplinarity or tourismology? The scientific identity of tourism in Hungary. W: L. Butowski (red.), Searching for the scientific identity of tourism research (s. 35–57). Warszawa: Warsaw School of Tourism and Hospitality Management.
Google Scholar
Ratzel, F. (1882). Anthropogeographie Grunzüge oder der Anwendung der Erdkunde auf die Geschichte. Stuttgart: J. Engelhorn.
Google Scholar
Savelli, A. (2009). Tourism in Italian sociological thaught and study. W: G. Dann, G. Liebman Parrinello (red.), The sociology of tourism. European origins and developments (s. 131–168). Bingley UK: Emerald Group Publishing Limited.
Google Scholar
Schullern-Schrattenhofen, H. von (1911). Frendemverkehr und Volkswirtscahft. Jahrbücher für Nationalökonomie und Statistik Zeitschriftenheft, 4, 433–491. DOI: https://doi.org/10.1515/jbnst-1911-0130
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1515/jbnst-1911-0130
Simmel, G. (1908). Soziologie. Untersuchungen über die Formen der Vergesellschaftung. Berlin: Duncker & Humblot.
Google Scholar
Smith, M. (1998). Social science in question. Towards a post-disciplinary framework. Londyn: Sage.
Google Scholar
Spode, H. (2009). Tourism research and theory in German- speaking countries. W: G. Dann, G. Liebman Parrinello (red.), The sociology of tourism. European origins and developments (s. 65–94). Bingley UK: Emerald Group Publishing Limited.
Google Scholar
Sputz, K. (1919). Die geographischen Bedingungen und Wirkungen des Fremdenverkehrs in Tirol. Praca doktorska. Wiedeń: Uniwersytet w Wiedniu.
Google Scholar
Staszic, S. (1815). O ziemiorództwie Karpatów i innych gór i równin Polski. Warszawa: Drukarnia Rządowa.
Google Scholar
Stradner, J. (1890). Die Förderung des Fremdenverkehrs. Kulturbildern aus Steiermark, 257–288.
Google Scholar
Stradner, J. (1905). Der Fremdenverkehr: Eine folkswirtschaftliche Studie. Graz: Leykam.
Google Scholar
Stringer, B. (1912). Sulla bilanza dei pagamenti fra Italia e l’estero. Rzym: Tipografia nazionale di G. Bertero e C.
Google Scholar
Szczepański, J. (2013). Dyscyplina nauk o polityce. Status teoretyczny i prawny. Pobrane z: https://www.academia.edu/25428238/Dyscyplina_nauk_o_polityce_Status_teoretyczny_i_prawny (20.08.2020).
Google Scholar
Tabacchi, G. (1934). Turismo ed economia. Aspetti economici del fenomeno turistico. Rzym: ENIT.
Google Scholar
Thoms, W. (1952). Die Arten und der Charakter des Fremdenverkehrsbetriebs. W: Handbuch für Fremdenverkehrsbetriebs. Giessen: Hb Thoms.
Google Scholar
Tokarski, Z. (1992). Wydawnictwa Studium Turyzmu Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie. Zeszyty Naukowe UJ. Prace Geograficzne, 89, 61–87.
Google Scholar
Towner, J., Wall, G. (1991). History and tourism. Annals of Tourism Research, 18, 71–84. DOI: https://doi.org/10.1016/0160-7383(91)90040-I
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1016/0160-7383(91)90040-I
Tribe, J. (1997). The indiscipline of tourism. Annals of Tourism Research, 24, 638–654. DOI: https://doi.org/10.1016/S0160-7383(97)00020-0
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1016/S0160-7383(97)00020-0
Tribe, J. (2000). Indisciplined and unsubstantiated. Annals of Tourism Research, 27 (3), 809–813. DOI: https://doi.org/10.1016/s0160-7383(99)00122-X
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1016/S0160-7383(99)00122-X
Tribe, J. (2006). The truth about tourism. Annals of Tourism Research, 33 (2), 360–381. DOI: https://doi.org/10.1016/j.annals.2005.11.001
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1016/j.annals.2005.11.001
Tribe, J., Liburd, J.J. (2016). The tourism knowledge system. Annals of Tourism Research, 57, 44–61. DOI: https://doi.org/10.1016/j.annals.2015.11.011
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1016/j.annals.2015.11.011
Tribe, J., Xiao, H. (2011). Developments in tourism social science. Annals of Tourism Research, 38 (1), 7–26. DOI: https://doi.org/10.1016/j.annals.2010.11.012
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1016/j.annals.2010.11.012
Troisi, M. (1940). Prima line di una teoria della rendita turistica. Padwa: CEDAM.
Google Scholar
Veblen, T. (1899). The theory of the leisure class. New York: Mac Millan.
Google Scholar
Vidal de la Blache, P. (1922). Principes de géographie humaine. Paris: A. Colin.
Google Scholar
Vukonić, B. (2012). An outline of the history of tourism theory. Source material (for future research). W: C.H.C. Hsu, W.C. Gartner (red.), The Routledge handbook of tourism research (s. 3–27). Londyn: Routledge.
Google Scholar
Walterspiel, G. (1956a). Grundlagen der Betriebswirtschafts lehre des Fremdenverkehrs. Jahrbuch für Fremdenverkehr. Teil I JfF 4. Jg.: 3–13.
Google Scholar
Walterspiel, G. (1956b). Grundlagen der Betriebswirtschafts lehre des Fremdenverkehrs. Jahrbuch für Fremdenverkehr. Teil II JfF 5. Jg.: 3–17.
Google Scholar
Walterspiel, G. (1956c). Grundlagen der Betriebswirtschafts lehre des Fremdenverkehrs. Jahrbuch für Fremdenverkehr. Teil III JfF 5. Jg.: 39–46.
Google Scholar
Warszyńska, J., Jackowski, A. (1978). Podstawy geografii turyzmu. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Google Scholar
Wiese, J. von. (1930). Fremdenverkehr als zwischenmenschliche Beziehungen. Archiv für den Fremdenverkehr, 1, 1–3.
Google Scholar
Wijesinghe, S.N., Mura, P., Bouchon, F. (2017). Tourism knowledge and neocolonialism – a systematic critical review of the literature. Current Issues in Tourism, 22, 1263–1279. DOI: https://doi.org/10.1080/13683500.2017.1402871
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1080/13683500.2017.1402871
Wyrzykowski, J. (2014). Achievements of geographical sciences in Poland in tourism research. W: L. Butowski (red.), Searching for the scientific identity of tourism research (s. 127–144). Warszawa: Warsaw School of Tourism and Hospitality Management.
Google Scholar
Zollinger, W. (1916). Fremdenverkehr und Zalungsbilanz. Jena: [b.w.]
Google Scholar
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.