Zmiany transgranicznego ruchu turystycznego na pograniczu polsko-białoruskim na przykładzie Kanału Augustowskiego

Authors

DOI:

https://doi.org/10.18778/0867-5856.31.1.07

Keywords:

Kanał Augustowski, ruch graniczny, strefy bezwizowe, turystyka, Polska, Białoruś

Abstract

Kanał Augustowski jest jedną z wyjątkowych atrakcji turystycznych pogranicza polsko-białoruskiego, znaną z wysokich walorów przyrodniczych, kulturowo-historycznych oraz turystycznych. Od początku XXI w., po całkowitej renowacji oraz po otwarciu zarówno rzecznego (2005 r.), jak i drogowego (2017 r.) przejścia Rudawka–Lesnaja, obserwuje się wielokrotny wzrost granicznego ruchu turystycznego w obrębie przestrzeni turystycznej Kanału Augustowskiego. Z jednej strony artykuł ma być próbą wypełnienia luki badawczej związanej z aktualną analizą struktury i dynamiki natężenia ruchu granicznego pod kątem zróżnicowania kraju pochodzenia turystów, sezonowości oraz wyboru rodzaju ruchu – rzecznego (środkiem pływającym) bądź drogowego (rowerem lub pieszo). Z drugiej strony opracowanie stanowi kontynuację badania wpływu złagodzenia reżimu granicznego na Białorusi (wprowadzenie stref bezwizowych) na wielkość ruchu turystycznego. Analizę czynników oddziałujących na transgraniczny ruch turystyczny na Kanale Augustowskim wykonano na różnych poziomach – lokalnym, regionalnym, krajowym oraz międzynarodowym – za pomocą podejścia wieloskalowego (multi-scalar). Poza tym zorganizowano badania terenowe, podczas których zastosowano metodę obserwacji uczestniczącej, a także wykorzystano metodę analizy danych statystycznych, pochodzących z raportów polskiej Straży Granicznej. Wyniki badań wskazują na to, że najwięcej turystów korzystających z przejścia granicznego Rudawka–Lesnaja pochodzi z Polski i Białorusi, natomiast mniejszy udział mają podróżni z Litwy, Rosji oraz Niemiec. Polacy najczęściej wybierają możliwość rzecznego przekroczenia granicy, Białorusini zaś preferują tryb drogowy.

Downloads

Download data is not yet available.

References

Around Augustów Canal (2018). Białystok: Augustvelo.
Google Scholar

Batura, W. (tekst), Mikos, M., Szlaszyński, J. (współpr.) (2005). Kanał Augustowski: wspólne dziedzictwo i przyszłość. Augustów: Zarząd Powiatu.
Google Scholar

Ber, A., Graniczny, M., Kowalski, Z., Marks, L., Urban, H. (2007). Kanał Augustowski jako przykład dziedzictwa historycznego, technicznego i przyrodniczego [The Augustów Canal as an example of historical, technical and natural heritage]. Przegląd Geologiczny, 55 (9), 765–769.
Google Scholar

Bobowska, M. (2018). Turystyka bezwizowa pomiędzy Polską a Białorusią z punktu widzenia studentów z miasta Białegostoku i okolic – korzyści oraz szanse. W: S. Sialverstava, A. Roman, J. Zuzda (red.), Promocja turystyki na pograniczu polsko-białoruskim (s. 189–200). Białystok: Wydawnictwo Niepublicznej Placówki Doskonalenia Nauczycieli „Edukacja, Wychowanie i Bezpieczeństwo” przy Towarzystwie Zapobiegania Tonięciom i Ratowania Tonących w Białymstoku.
Google Scholar

Bogusz, T., Sialverstava, S. (2018). Wielokulturowość polsko-białoruskiego pogranicza: aspekt turystyczny. W: S. Sialverstava, A. Roman, J. Zuzda (red.), Promocja turystyki na pograniczu polsko-białoruskim (s. 69–78). Białystok: Wydawnictwo Niepublicznej Placówki Doskonalenia Nauczycieli „Edukacja, Wychowanie i Bezpieczeństwo” przy Towarzystwie Zapobiegania Tonięciom i Ratowania Tonących w Białymstoku.
Google Scholar

Cudowski, A., Górniak, A. (2008). Przyrodnicze uwarunkowania funkcjonowania Kanału Augustowskiego i jego hydrochemia. W: E. Jekatierynczuk-Rudczyk, M. Stepaniuk (red.), Rozwój obszarów przyrodniczo cennych (s. 165–176). Białystok: Oddział Białostocki Polskiego Towarzystwa Geograficznego.
Google Scholar

Cyargeenka, A., Więckowski, M. (2020). Expanding transboundary tourist space – The growing significance of the Augustów Canal. Baltic Journal of Health and Physical Activity, 12 (Special Issue 1), 130–138. https://doi.org/10.29359/BJHPA.12.Spec.Iss1.15
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.29359/BJHPA.12.Spec.Iss1.15

Eberhardt, P. (1996). Propozycja wydzielenia regionów współpracy na wschodnim pograniczu Polski. W: A. Miszczuk, R. Wiśniewski (red.), Informacyjno-infrastrukturalne uwarunkowania współpracy transgranicznej. Vol. 2 (s. 85–88). Lublin: Norbertinum.
Google Scholar

Górewicz, J. (1974). Opowieść o Kanale Augustowskim. Warszawa: Wydawnictwo „Sport i turystyka”.
Google Scholar

Górewicz, J., Orłowski, B. (1973). Kanał Augustowski: 150 lat. Augustów: Towarzystwo Miłośników Ziemi Augustowskiej.
Google Scholar

Kałuski, S. (2016). Trójstyki granic politycznych. Zróżnicowanie cech i funkcji. Czasopismo Geograficzne, 87 (2), 101–115.
Google Scholar

Kolosov, V., Więckowski, M. (2018), Border changes in Central and Eastern Europe: An introduction. Geographia Polonica, 91 (1), 5–16. https://doi.org/10.7163/GPol.0106
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.7163/GPol.0106

Kopciała, J. (red.) (2000a). Kanał Augustowski: od Biebrzy do Niemna. Augustów–Suwałki: Wydawnictwo Hańcza.
Google Scholar

Kopciała, J. (red.) (2000b). Kanał Augustowski: Szlak wodny Euroregionu Niemen. Augustów–Suwałki: Urząd Miejski, „Hańcza”.
Google Scholar

Kowalczyk, A. (2014). Fenomenologia przestrzeni turystycznej. Turyzm/Tourism, 24 (1), 9–15. https://doi.org/10.2478/tour-2014-0001
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.2478/tour-2014-0001

Kowalewska, P., Słoma, A. (2015). Euroregion Niemen jako przykład współpracy transgranicznej. W: J. Grabowiecki (red.) Współpraca transgraniczna na wschodnim pograniczu Polski (s. 145–153). Białystok: Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku.
Google Scholar

Kudžmaitė, G. (2019). Before, during and after crossing the border: Narrating the ‘visa-free Grodno’. Visual Studies. 34 (2), 148–163. https://doi.org/10.1080/1472586X.2019.1654910
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1080/1472586X.2019.1654910

Kul-Sialverstava, S. (2014). Pamięć historyczna mieszkańców pogranicza białorusko-polskiego. W: K. Snarski, A. Żulpa (red.), W krainie wielu tradycji. Badania etnograficzne na pograniczu polsko-litewsko-białoruskim w XX i początkach XXI wieku (s. 120–136). Suwałki: Wydawnictwo Muzeum Okręgowego w Suwałkach.
Google Scholar

Lenart, W. (2008). Zakres możliwej transgranicznej współpracy Białorusi, Litwy, Polski, Rosji i Ukrainy w dziedzinie gospodarki przestrzennej, zrównoważonego rozwoju oraz promocji regionalnej z uwzględnieniem założeń zielonych płuc Europy i ze szczególnym uwzględnieniem Kanału Augustowskiego. W: L. Witold, A. Zelenkov, Kanał Augustowski i współczesna ekoturystyka (s. 277–295 ). Pułtusk–Mińsk–Grodno: Akademia Humanistyczna im. Aleksandra Gieysztora w Pułtusku.
Google Scholar

Marin, A. (2011). From breach to bridge: The Augustów Canal, an ecotourism destination across the EU’s border with Belarus. Articulo. Pobrane z: https://journals.openedition.org/articulo/1705 (10.06.2020). https://doi.org/10.4000/articulo.1705
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.4000/articulo.1705

Marin, A. (2017). Of barriers, breaches and bridges. Cross-border ecotourism and the prospect of horizontal governance acting as a bridge in Belarus–EU neighbourhood relations. W: I. Liikanen, J.W. Scott, T. Sotkasiira (red.), The EU’s Eastern neighbourhood. Migration, borders and regional stability (s. 115–133). Londyn–Nowy Jork: Routledge.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.4324/9781315858036-8

Otwierając białoruskie pogranicze. Kanał Augustowski i Grodno (2018). Grodno: Centrum Informacji turystycznej w Grodnie.
Google Scholar

Pogranicze białoruskie do wypoczynku i podróży. Kanał Augustowski i Grodno (2018). Grodno: Centrum Informacji turystycznej w Grodnie.
Google Scholar

Pozlevich, T. (red.) (2016). Augustovski Channel/Kanał Augustowski. Mińsk: PrestigeIzdatReklama.
Google Scholar

Roman, A., Sawośko, K., Żendzian, J., Niesteruk, P. (2018). Motywy podróżowania na pograniczu polsko-białoruskim. W: S. Sialverstava, A. Roman, J. Zuzda (red.), Promocja turystyki na pograniczu polsko-białoruskim (s. 171–188). Białystok: Wydawnictwo Niepublicznej Placówki Doskonalenia Nauczycieli „Edukacja, Wychowanie i Bezpieczeństwo” przy Towarzystwie Zapobiegania Tonięciom i Ratowania Tonących w Białymstoku.
Google Scholar

Romanowa, O.S., Szirokowa, V.A., Ozierowa, N.A., Czesnow, V.M., Sobisiewicz, A.V. (2018). Augustow Canal as the monument of hydraulics and the objects of heritage tourism. Acta Geographica Silesiana, 12/3 (31), 37–44.
Google Scholar

Rutkowski, M. (2017). Water canal system in projects, activities and reports of Polish authorities in the 1830s–1860s. Scientific Journal of Silesian University of Technology. Series Transport, 94, 211–227. https://doi.org/10.20858/sjsutst.2017.94.19
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.20858/sjsutst.2017.94.19

Sialverstava, S., Bogusz, T. (2018). Szlaki turystyczne w województwie podlaskim. W: S. Sialverstava, A. Roman, J. Zuzda (red.), Promocja turystyki na pograniczu polsko-białoruskim (s. 121–134). Białystok: Wydawnictwo Niepublicznej Placówki Doskonalenia Nauczycieli „Edukacja, Wychowanie i Bezpieczeństwo” przy Towarzystwie Zapobiegania Tonięciom i Ratowania Tonących w Białymstoku.
Google Scholar

Sialverstava, S., Bogusz, T., Roman, M. (2018). Tourism development in the Belarusian part of the Augustow Canal. Turystyka i Rozwój Regionalny, 9, 63–70. https://doi.org/10.22630/TIRR.2018.9.7
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.22630/TIRR.2018.9.7

Stasiak, A., Włodarczyk, B. (2008). Transgraniczne produkty turystyczne. W: Trаnskоrdоnnе spìvrоbìtnictvо âk fаktоr аktivìzаcìї êvrоìntеgrаcìjnìch prоcеsìv, Маtеrìаli XVII Мìžnаrоdnої nаukоvо-prаktičnої kоnfеrеncìї (s. 336–338). Čеrnìvcì 6–7 trаvnâ 2008 roku.
Google Scholar

Stoffelen, A., Ioannides, D., Vanneste D. (2017). Obstacles to achieving cross-border tourism governance: A multi-scalar approach focusing on the German–Czech borderlands. Annals of Tourism Research, 64, 126–138. https://doi.org/10.1016/j.annals.2017.03.003
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1016/j.annals.2017.03.003

Suliga, J. (1996). Polsko-białoruska współpraca przygraniczna w dziedzinie planowania przestrzennego. W: A. Miszczuk, R. Wiśniewski (red.), Informacyjno-infrastrukturalne uwarunkowania współpracy transgranicznej. Tom 2 (s. 89–92). Lublin: Norbertinum.
Google Scholar

Tourist Passport (2018). Białystok: Augustvelo.
Google Scholar

Więckowski, M. (2010a). Specific features of development of tourism within the areas neighbouring upon the Polish Eastern border, European Union external and internal borders – interactions and networks. Europa XXI, 20, 101–115. https://doi.org/10.7163/Eu21.2010.20.8
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.7163/Eu21.2010.20.8

Więckowski, M. (2010b). Tourism development in the borderlands of Poland. Geographia Polonica, 83 (2), 67–81. https://doi.org/10.7163/GPol.2010.2.5
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.7163/GPol.2010.2.5

Więckowski, M. (2014). Przestrzeń turystyczna – próba nowego spojrzenia. Turyzm/Tourism, 24 (1), 17–24. https://doi.org/10.2478/tour-2014-0002
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.2478/tour-2014-0002

Więckowski, M., Cyargeenka, A. (2019). Wpływ złagodzenia reżimu granicznego na Białorusi na wielkość ruchu turystycznego – wstęp do badań. Przegląd Geograficzny, 91 (4), 589–608. https://doi.org/10.7163/PrzG.2019.4.8
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.7163/PrzG.2019.4.8

Włodarczyk, B. (2014). Przestrzeń w turystyce, turystyka w przestrzeni – o potrzebie podziałów i klasyfikacji. Turyzm/Tourism, 24 (1), 25–35. https://doi.org/10.2478/tour-2014-0003
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.2478/tour-2014-0003

Yeliseyeu, A. (2017). Die neue Visaregelung. Langsam und mit Einschränkungen öffnet sich Belarus Reisenden aus dem Westen. Belarus-Analysen, 32, 2–6. https://doi.org/10.31205/BA.032.01
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.31205/BA.032.01

Zichner, H., Beurskens, K., Miggelbrink, J., Bruns, B. (2017). Vor, an und hinter der Grenzlinie – Praktiken von Kontrollierenden und Kontrollierten. W: J. Miggelbrink (red.), Grenze aushandeln: eine Untersuchung zur östlichen Schengengrenze 2007–2009 (s. 116–121). Leipzig: Leibniz-Institut für Länderkunde.
Google Scholar

Published

2021-06-25

How to Cite

Cyargeenka, A. (2021). Zmiany transgranicznego ruchu turystycznego na pograniczu polsko-białoruskim na przykładzie Kanału Augustowskiego. Turyzm/Tourism, 31(1), 59–69. https://doi.org/10.18778/0867-5856.31.1.07

Issue

Section

Articles