Examining the Slavic Identity in the Middle Ages: Perception of Common Sense of Slavic Community in Polish and Bohemian Medieval Chronicles

Adam Mesiarkin

doi:10.18778/2084-140X.03.06

Authors

Adam Mesiarkin Comnenius University in Bratislava, Faculty of Philosophy, Department of Slovak history

DOI:

https://doi.org/10.18778/2084-140X.03.06

Abstract

The concept of Slavic solidarity is taken by some political or ideological movements as obviosity. In its later tradition it is based mainly on the language and cultural solidarity emphasised by romantic (and earlier) literature. The very origin of closeness of nowadays (and historical) Slavic nations is there traced to assumed bio-historical root. From the perspective of scientific analysis the examination of the whole term Slav should be done at first place. In medieval Polish and Bohemian chronicles we can observe a growing phenomenon of the identification with wider name Slav and with the common history of Slavs as well. In the Chronicle of Greater Poland, followed by chronicle of the Pulkava of Radenin and with the work of Jan Długosz was defined the model of biblical genealogy of Slavic nations. The solidarity was based mainly on the perception of similar languages and geographical closeness and was transformed in a literary way into blood relations. Reflection of this literary concept in foreing affairs is hardly to declare, but some dynastical representatives used the intelectual concept in a literary propaganda of their goals.

Downloads

Download data is not yet available.

References

Isidor ze Sevilly, Etymologiae, trans. I. Zachová, ed. I. Zachová, H. Šedinová, vol. IX, Praha 1998.
Google Scholar

Popowska-Taborska H., Co językoznawca powiedzieć może o wczesnych dziejach Słowian, [in:] Praojczyzna Słowian. Zbiór wypowiedzi, ed. W. Mańczak, Kraków 2001, p. 32.
Google Scholar

Popowska-Taborska H., The Slavs in the Early Middle Ages from the Viewpoint of Contemporary Linguistic, [in:] Origins of Central Europe, ed. P. Urbańczyk, Warsaw 1997, p. 91.
Google Scholar

Spräche und Identität im frühen Mittelalter, ed. W. Pohl, B. Zeller, Wien 2012.
Google Scholar

Geary P., The Myth of the nations. The medieval origins of Europe, Princeton–Oxford 2002.
Google Scholar

Siân J., The Archaeology of Ethnicity: Constructing Identities in the Past and Present, London 1997.
Google Scholar

Urbańczyk P., Foreign Leaders in Early Slavic Societes, [in:] Integration und Herrschaft. Etnische Identitäten und soziale Organisation im Frümittelalter, ed. W. Pohl, M. Diesenberg, Wien 2002, p. 258.
Google Scholar

Mamzer H., Problem etniczny w archeologii, „Slavia Antiqua” 40, 1999, p. 189.
Google Scholar

Mačala P., Etnogeneza Slovanov v archeologii, Košice 1995.
Google Scholar

Krekovič E., Etnicka interpretacia v archeologii, [in:] Etnos a materialna kultura, ed. E. Krekovič, Bratislava 2000, p. 13–16.
Google Scholar

Urbańczyk P., Archeologia etniczności – fikcja, czy nadzieja?, [in:] Archeologia w teorii i praktyce, ed. A. Buko, P. Urbańczyk, Warszawa 2000, p. 140.
Google Scholar

Archaeology of identity – Archaeologie der Identität, ed. W. Pohl, M. Mehofer, Wien 2010, p. 325.
Google Scholar

Anderson B., Imagined Communities, London–New York 1991, p. 1–9.
Google Scholar

Smith A.D., Myths and Memories of the Nations, New York 1999.
Google Scholar

Eriksen T.H., The Cultural Context of Etnic Differences, „The Journal of the Royal Anthropological Institue” 26, 1991, p. 141.
Google Scholar

Barth F., Ethnic groups and boundaries, Boston 1969.
Google Scholar

Wenskus R., Stammesbildung und Verfassung: das Werden der frühmittelalterlichen gentes, Köln–Wien 1977.
Google Scholar

Goffart W., The Theme of ‘The Barbarian Invasions’ in Late Antique and Modern Historiography, [in:] Rome’s Fall and After, ed. W. Goffart, London 1989, p. 111–132.
Google Scholar

Kasperski R., Problem etnogenezy Gotów w ujęciu Herwiga Wolframa: refleksje nad metodą, „Kwartalnik Historyczny” 118, 2011, p. 399–431.
Google Scholar

Dzino D., Becoming Slav, Becoming Croat, Leiden 2010.
Google Scholar

Barford P., The Early Slavs: Culture and Society in Early Medieval Eastern Europe, London 2001.
Google Scholar

Mesiarkin A., Prehľad pohľadov na etnogenézu Slovanov: Hľadanie pravlasti jazykovedou a archeológiou, [in:] Štúdie k slovenským dejinám. Historia nova II – 2011–2, Bratislava 2012, p. 9–27. http://www.fphil.uniba.sk/fileadmin/userupload/editors/ksd/HinoII-2011-2.pdf [4 I 2013]
Google Scholar

Bobrownicka M., Narkotyk mitu, Kraków 1995.
Google Scholar

Maj M., The myth of Slavonic Unity, [in:] Search of paradigm, ed. A. Zambrzycka-Kunachowicz, Kraków 1992, p. 41–52.
Google Scholar

Maj M., Verlaufsformen der Ethnogenese: Awaren und Bulgaren, [in:] Typen der Ethnogenese unter besonderer Berücksichtigung der Bayern, vol. I, ed. H. Wolfram, W. Pohl, Wien 1990, p. 123.
Google Scholar

Pohl W., Awaren: ein Steppenvolk in Mitteleuropa 567–822 n. Chr., München 1988.
Google Scholar

Banaszkiewicz J., Slawische sagen De origene gentis (Al-Masudi, Nestor, Kadlubek, Kosmas) – dioskurische matrizen. Der Überlieferung, „Mediaevalia Historica Bohemica” 3, 1993, p. 3–34.
Google Scholar

Banaszkiewicz J., Tradycje dynastyczno-plemienne Słowiańszczyzny północnej, [in:] Ziemie polskie w X wieku i ich znaczenie w kształtowaniu się nowej mapy Europy, ed. H. Samsonowicz, Kraków 2000, p. 275.
Google Scholar

Třeštík D., Mýty kmene Čechů, Praha 2008.
Google Scholar

Kronika Wielkopolska, ed. B. Kurbis, trans. K. Abgarowicz, Kraków 2010, p. 13.
Google Scholar

Cuda św. Dymitra, I, 13, p. 175, [in:] Testimonia najdawniejszych dziejów Słowian. Seria grecka, z. 2, Pisarze z V–X w., ed. W. Swoboda, A. Brzostkowska, Wrocław 1989, p. 175.
Google Scholar

Téra M., Slovanská identita v raném středoveku, [in:] Slovanstvi ve středoevropskem prostoru. Iluze, deziluze a realita, ed. D. Hrodek et al., Praha 2004, p. 53.
Google Scholar

Historia Królestwa Słowian czyli Latopis popa Duklanina, trans. et ed. J. Leśny, Warszawa 1988.
Google Scholar

Havlík L.E., Dukljanská kronika a Dalmátska legenda, Praha 1976.
Google Scholar

Homza M., Racova N., K vyvinu slovenskej myšlienky do polovice 18. storočia, Bratislava 2010.
Google Scholar

Verešová N., Koncepcie geografického termínu Sclavinia v historických prameňoch 6.–14. storočia, Dissertation thesis, Bratislava 2011.
Google Scholar

Graus F., Die Nationenbildung der Westslawen in Mittelalter, Sigmaringen 1980.
Google Scholar

Wyrozumski J., Mity o pochodzeniu, [in:] Współcześni Słowianie wobec własnych tradycji i mitów: sympozjum w Castel Gandolfo 19–20 sierpnia 1996, ed. M. Bobrownicka, Kraków 1997, p. 9.
Google Scholar

Ehlers J., Was sind und wie bilden sich nationes im mittelkalterlichen Europa (10.–15. Jahrhundert)? Begriff und allgemeine Konturen, [in:] Mittelkalterliche nationes – neuzeitliche Nationen. Probleme der Nationenbildung in Europa, ed. A. Bues, R. Rexheuser, Wiesbaden 1995, p. 25.
Google Scholar

Třeštík D., Moderne Nation, hochmittelalterliche politische Nation, frühmittelalterliche gens und unsere genetische Software. Der Fall Mitteleuropa, [in:] Mittelkalterliche nationes – neuzeitliche Nationen. Probleme der Nationenbildung in Europa, ed. A. Bues, R. Rexheuser, Wiesbaden 1995, p. 173.
Google Scholar

Schulze H., Deutschland in der neuzeit, [in:] Mittelkalterliche nationes – neuzeitliche Nationen. Probleme der Nationenbildung in Europa, ed. A. Bues, R. Rexheuser, Wiesbaden 1995, p. 103,
Google Scholar

Zientara B., Nationale Strukturen des Mittelalters. Ein Versuch zur Kritik der Terminologie des Nationalbewustseins unter besonderer Berücksichtigung osteuropäischer Literatur, „Saeculum. Jahrbuch für Universalgeschichte” 32, 1981, p. 306.
Google Scholar

Zientara B., Powstawanie świadomości narodowej na obszarze Europy pokarolińskiej, Warszawa 1985.
Google Scholar

Děje Uhrů Mistra P. Řečeného Anonymus, [in:] Legendy a kroniky koruny uherské, ed. R. Pražák, J. Nechutová, Praha 1988.
Google Scholar

Szűcs J., “Nationalität” und “Nationalbewusstsein” im Mittelalter: versuch einer einheitlichen Begriffssprache, „Acta historica, Academiae Scientiarum Hungaricae” 18, 1972, p. 27.
Google Scholar

Повесть временных лет, vol. I, ed. Д.С. Лихачев, Москва–Ленинград, 1950.
Google Scholar

Древний текст летописи Нестора по Лаврентьевскому списку (852–1110 гг.), [in:] Полное собрание русских летописей, vol. I, Санкт Петербург 1846.
Google Scholar

Tolochko O.P., The Primary Chronicle’s ‘Ethnography’ Revisited. Slavs and Varangians in the Middle Dnieper Region and the Origin of the Rus’ State, [in:] Franks, Northmen, and Slavs: Identities and State Formation in Early Medieval Europe, ed. I.H. Garipzanov, P.J. Geary, P. Urbańczyk, Turnhout 2008, p. 169–188.
Google Scholar

Anonima tzw. Galla Kronika czyli dzieje książąt i władców polskich, [in:] „Monumenta Poloniae Historica”, Nova Series, vol. II, ed. K. Maleczyński, Kraków 1952, p. 6–7.
Google Scholar

Galli Chronicon, [in:] „Monumenta Poloniae Historica”, vol. I, ed. A. Bielowski, Lwów 1864, p. 392.
Google Scholar

Kersken N., Geschichtsschreibung im Europa der “nationes”: nationalgeschichtliche Gesamtdarstellungen im Mittelalter, Köln–Wien 1995, p. 525–526.
Google Scholar

Gesta principum Polonorum. The deeds of the princes of the Poles, ed. J. Bak, U. Borkowska, G. Constable, G. Klaniczay, ed. et trans. P. W. Knoll, F. Schaer, Budapest–New York 2003, p. 71–73.
Google Scholar

Banaszkiewicz J., Podanie o Piaście i Popielu, Warszawa 1986.
Google Scholar

Cosmae Chronicon Boemorum cum continuatoribus, [in:] Fontes Rerum Bohemicarum, ed. J. Emler, vol. II, Praha 1874, p. 5.
Google Scholar

Kosmasa kronika Czechów, trans. et ed. M. Wojciechowska, Wrocław 2006, p. 88.
Google Scholar

Třeštík D., Od příchodu Slovanů k říši českých Boleslavů, [in:] Přemyslovci. Budování českého státu, ed. P. Sommer, D. Třeštík, J. Žemlička, Praha 2009, p. 71.
Google Scholar

Schreuer H., Untersuchungen zur Verfassungsgeschichte der böhmischen Sagenzeit, Leipzig 1902.
Google Scholar

Život a umučení svatého Václava a báby jeho svaté Ludmily, [in:] Na úsvitu křesťanství. Z naši literárni tvorby doby románske v století IX–XIII, ed. V. Chaloupecký, Praha 1942.
Google Scholar

Kubín P., Sedm Přemyslovských kultů, Praha 2011.
Google Scholar

Kalivoda J., Nejstarší svatováclavská hagiografie v evropském literárním kontextu přelomu tisíciletí, [in:] Svatý Václav. Na památku 1100. výročí narozeniíknižete Václava Svatého, ed. P. Kubin, Praha, 2010, p. 51–61.
Google Scholar

Mnich Sazawsky, [in:] Fontes Rerum Bohemicarum, ed. J. Emler, vol. II, Praha 1874, p. 239, 240, 251.
Google Scholar

Mnich Sazawski, [in:] Kronikarze czescy, ed. M. Wojciechowska, Wrocław 2006, p. 119, 142.
Google Scholar

Kurbis B., Kształtowanie się pojęć geograficznych o Słowiańszczyźnie w polskich kronikach przeddługoszowych, „Slavia Antiqua” 4, 1953, p. 272.
Google Scholar

Mistrz Wincenty Kadłubek, Kronika polska, ed. B. Kurbis, Wrocław 2003.
Google Scholar

Banaszkiewicz J., Polskie dzieje bajeczne mistrza Wincentego Kadłubka, Wrocław 2002.
Google Scholar

Chronica Polonorum. Magistri Vincentii dicti Kadłubek, [in:] „Monumenta Poloniae Historica”, Nova Series, vol. XI, ed. M. Plezia, Kraków 1994, p. 23, 31.
Google Scholar

Labuda G., Studia nad początkami państwa polskiego, vol. II, Poznań 1988.
Google Scholar

Wczesna słowiańszczyzna. Przewodnik po dziejach i literaturze przedmiotu, ed. A. Wędzki, Warszawa 2008.
Google Scholar

Steinacher R., Wenden, Slawen, Vandalen. Eine fruhmittelalterische pseudologische Gleichzeitung und Ihre achwirkungen bis ins 18. Jahrhundert, [in:] Die Suche nach den Ursprungen. Von der Bedeutung des frühen Mittelalters, ed. W. Pohl, Wien 2004, p. 336.
Google Scholar

Gawlas S., Die mittelalterische Nationenbildung am beispiel Polens, [in:] Mittelkalterliche nationes – neuzeitliche Nationen. Probleme der Nationenbildung in Europa, ed. A. Bues, R. Rexheuser, Wiesbaden 1995, p. 131.
Google Scholar

Banaszkiewicz J., Die Mäusethurmsage – the symbolism of annihilation of an evil ruler, „Acta Poloniae Historica” 51, 1985, p. 13.
Google Scholar

Black A., Political thought in Europe 1250–1450, Cambridge1992.
Google Scholar

Barciak A., Czechy i ziemie południowej polski w XIII oraz w początkach XIV wieku. Polityczno-ideologiczne problemy ekspansji czeskiej na ziemie południowej Polski, Katowice 1992.
Google Scholar

Miersuae Chronicon, [in:] „Monumenta Poloniae Historica”, vol. II, ed. A. Bielowski, Warszawa 1961, p. 163.
Google Scholar

Grabski A.F., Polska w opiniach obcych X–XIII w., Warszawa 1964.
Google Scholar

Anonymi descriptio Europae orientalis: Imperium Constantinopolitanum, Albania, Serbia, Bulgaria, Ruthenia, Ungaria, Polonia, Bohemia, ed. O. Gorka, Cracoviae 1916.
Google Scholar

Banaszkiewicz J., Kronika Dzierzwy: XIV-wieczne kompendium historii ojczystej, Wrocław 1979.
Google Scholar

Kronika tak řečeného Dalimila, ed. M. Bláhová, Praha 1977.
Google Scholar

Chronica Principum Poloniae, p. 430, [in:] Monumenta Poloniae Historica, vol. III, ed. A. Bielowski, Lwów 1878.
Google Scholar

Kurbis B., Dziejopisarstwo wielkopolskie XIII i XIV wieku, Warszawa 1959.
Google Scholar

Kronika wielkopolska, [in:] Monumenta Poloniae Historica, Nova Series, vol. VIII, ed. B. Kurbis, Warszawa 1970, p. 4.
Google Scholar

Kronika Boguchwała i Godysława Paska, [in:] Monumenta Poloniae Historica”, vol. I, ed. A. Bielowski, I, Lwów 1872, p. 468.
Google Scholar

Kurbis B., Studia nad Kronika wielkopolską, Poznań 1952.
Google Scholar

Kronika česká Jana z Marignoly, [in:] Kroniky doby Karla IV, ed. M. Blahova, Praha 1987, p. 454.
Google Scholar

Kroniká česka Přibríka z Radenína, řečeného Pulkava, [in:] Kroniky doby Karla IV, ed. M. Bláhová, Praha 1987, p. 272.
Google Scholar

Kronika Jana z Czarnkowa, ed. M.D. Kowalski, Kraków 2001.
Google Scholar

Ioaniss Dlugossii Annales seu cronicae incliti regni Poloniae, ed. J. Dąbrowski, W. Semkowicz-Zaremba, vol. I, Warszawa 1964, p. 69.
Google Scholar

Gawlas S., Świadomość narodowa Jana Długosza, „Studia Źródłoznawcze. Commentationes” 27, 1983, p. 5.
Google Scholar

Ulewicz T., Z zagadnień słowiańskich XV i XVI wieku: Sarmacja i Sarmaci, [in:] Sprawozdania PAU, vol. LX.2, Kraków 1950, p. 64.
Google Scholar

Stradomski J., Spory o “wiarę grecką” w dawnej Rzeczypospolitej, Kraków 2003.
Google Scholar

Borzemski A., Kronika Miechowity. Rozbiór krytyczny, Kraków 1891.
Google Scholar

Buczek K., Maciej Miechowita jako geograf Europy wschodniej, [in:] Maciej z Miechowa. Geograf, historyk, lekarz, organizator nauki, ed. H. Barycz, Wrocław–Warszawa 1960, p. 82.
Google Scholar

Miechowita M., Opis Sarmacji Azjatyckiej i Europejskiej, trans. T. Bieńkowski, intr. H. Barycz, Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk 1972.
Google Scholar

Ulewicz T., Świadomość słowiańska Jana Kochanowskiego. Z zagadnień psychiki polskiego renesansu, Kraków 2006.
Google Scholar

Stradomski J., Problem etnogenezy i chrystianizacji Słowian w historiografii i polemice wyznaniowej I Rzeczypospolitej, [in:] Krakowsko-wileńskie studia slawistyczne, vol. III, ed. W. Stępniak-Minczewa, A. Naumow, Kraków 2001, p. 103.
Google Scholar

Hajdukiewicz L., Biblioteka Macieja z Miechowa, Wrocław 1960.
Google Scholar

Ulewicz T., Zagadnienie Sarmatyzmu w kulturze i literaturze polskiej, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego” 59, 1963, p. 36.
Google Scholar