Une rhétorique pour faire revivre un monde oublié : de lʼekphrasis à lʼhypotypose dans La Sagouine dʼAntonine Maillet

Sebastian Zacharow

doi:10.18778/1505-9065.11.21

Autor

Sebastian Zacharow Université de Łódź

DOI:

https://doi.org/10.18778/1505-9065.11.21

Słowa kluczowe:

retoryka, teatr kanadyjski, Akadianie, Antonine Maillet

Abstrakt

Sztuka teatralna Antonine Maillet La Sagouine napisana została ponad 200 lat po brutalnym wygnaniu Akadian z Kanady. Bohaterką tego monodramu jest Akadianka nazywana Sagouine, praczka, żona rybaka. Nigdy nie nauczyła się pisać ani czytać. Potrafi natomiast opowiadać, i robi to z dużym wdziękiem. Sztuka pełna jest opisów osób i sytuacji, które silnie działają na wyobraźnię odbiorców przyczyniając się do retorycznego placere. Zabiegi stylistyczne używane przez bohaterkę w celu ożywienia opisów wynikają z kontekstu kulturowego (bohaterka często podkreśla swój brak jakiegokolwiek wykształcenia) oraz określonego widza, a same opisy są przykładem stosowania dwóch figur, ekfrazy i hypotypozy, za pomocą skromnych środków. Tym samym artykuł podkreśla, że hypotypoza nie jest figurą zarezerwowaną dla „wielkich” dzieł klasycznych, ale znaj- duje zastosowanie we współczesnej literaturze, teatrze, czy, jak w przypadku La Sagouine, w audy- cjach radiowych.

Pobrania

Brak dostępnych danych do wyświetlenia.

Biogram autora

Sebastian Zacharow - Université de Łódź

Sebastian Zacharow travaille à l’Institut d’Études Romanes de l’Université de Łódź où il enseigne la littérature française. Il mène ses recherches sur l’esthétique et la poétique du théâtre français et du théâtre canadien de langue française. Il a soutenu une thèse de doctorat sur la permanence de la rhétorique dans la critique de l’art (La Rhétorique dans la théorie de l’art a l’époque des Lumieres en France, Łódź, WUŁ, 2014). Il s'intéresse aussi à l’esthétique des Lumières, et surtout à l’opéra dans sa dimension rhétorique.

Bibliografia

Abramowicz, Maciej, Le Québec. Au cœur de la francophonie, Lublin, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, 1999
Google Scholar

Archambault, Maryel, « La Sagouine dʼAntonine Maillet et lʼouvrier québecois dʼYvon Deschamps : deux rhétoriques de la dénonciation sociale, deux systèmes de mise en représentation de la classe populaire », LittéRéalité 5, 1993/1994, p. 61-62
Google Scholar

Caillois, Roger, Rencontres, Paris, Presses Universitaire de France, 1978
Google Scholar

Davis, Rocío, Baena, Rosalía, Tricks with a Glass: Writing Ethnicity in Canada, Amsterdam / Atlanta, Éditions Rodopi B.V., 2000
Google Scholar

Desmeules, Georges, Lahaie, Christine, Les Personnages du théâtre québecois, Québec, Lʼinstant même, 1999
Google Scholar

Gardes-Tamine, Joëlle, Hubert, Marie-Claude, Dictionnaire de critique littéraire, Paris, Armand Colin, 1993
Google Scholar

Holland, Ronald Francis, Les Sources dʼinspiration chez Antonine Maillet et quelques écrivains africains, The University of British Columbia, 1980
Google Scholar

Kibédi Varga, Áron, Rhétorique et littérature, Paris, Klincksieck, 2002
Google Scholar

Leplatre, Olivier, « La violence déchirante de lʼhypotypose : représentation de lʼévénement dans le théâtre de Racine », Cahiers en ligne du GEMCA, vol. 2, 2011, p. 35-69 ; URL : http://gemca.fltr.ucl.ac.be/docs/cahiers/GEMCA_cahiers_2_2011_002.pdf
Google Scholar

Maillet, Antonine, La Sagouine, Ottawa, Leméac, 1971
Google Scholar

Molinié, Georges, Dictionnaire de rhétorique, Paris, Librairie Générale Française, 1992 Morency, Jean, Finney, James de, « La représentation de lʼespace dans les œuvres de Gabrielle Roy et dʼAntonine Maillet », Francophonies dʼAmériques, no 8, 1998, p. 14-15
Google Scholar

Morier, Henri, Dictionnaire de poétique et de rhétorique, Paris, P.U.F., 1998
Google Scholar

Paget, Elsie, « La Sagouine » dʼAntonine Maillet : une œuvre brechtienne ?, Hamilton, Ontario, McMaster University, 1984
Google Scholar

Perelman, Chaïm, LʼEmpire rhétorique. Rhétorique et argumentation, Paris, Vrin, 2002
Google Scholar

Shek, Ben, « Thèmes et structures de la contestation dans la Sagouine dʼAntonine Maillet », Voix et Images vol. 1, no 12, 1975, p. 206-219
Google Scholar

Ubersfeld, Anne, LʼÉcole du spectateur, Paris, Les Éditions sociales, 1981
Google Scholar