Stanisław Grochowski’s Modlitwa Kazimierza ś[więtego], królewica polskiego, łacińskim rytmem przez tegoż świętego napisana i takimże na polskie przetłumaczona [Prayer of Casimir the Saint, the Polish prince, written in Latin rhythm by the same saint and also translated into Polish] – history and characteristics of the work; critical edition

Authors

DOI:

https://doi.org/10.18778/0860-7435.31.06

Keywords:

Stanisław Grochowski, Bernard of Morlas, religious poetry of the 16th century, hymn Omni die dic Mariae – polish translation

Abstract

Father Stanisław Grochowski was an outstanding translator of religious poetry. He translated all the church hymns from Latin (Krakow, 1598). Then, in 1606, he published a translation of a fragment of the work Mariale by Bernard of Morlas (12th century); the hymn Omni die dic Mariae, in the 16th century in Poland considered to be the work of St. Kazimierz. It was a bilingual edition: a Latin text critically compiled by Grochowski on the basis of handwritten sources available to him, and a Polish poetic translation of the same author along with notes by the eminent composer Diomedes Caton. The edition was conceived as a popular songbook intended for use by the faithful of the Catholic Church, engaged in the struggle for souls with reformation denominations. It was a proof of the priest's commitment to the fight against the Counter-Reformation and an important step in the popularization of medieval prayer in the Renaissance religious culture.

Downloads

Download data is not yet available.

References

Bernard z Morlas (2007). Mariale, przeł. Józef Bohdan Zaleski. W: M. Starowieyski (oprac.), Muza łacińska. Antologia poezji wczesnochrześcijańskiej i średniowiecznej (III–XIV/XV wiek). Wrocław: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich. BN II 255.
Google Scholar

Derey, Błażej (1645). Nabożne pieśni, które przy gromadnym odprawowaniu różańców tak błogosławionej Panny Maryjej, jak też Najświetszegi Imienia Jezus śpiewane być mogą, Wydane przez br [ata] Błażeja Dereya, kapłana zakonu kaznodziejskiego, z dozwoleniem starszych, Kraków 1645, druk Stanisława Bertutowica. [Wyd. fototypiczne 1977]. Warszawa: Pax.
Google Scholar

Grochowski, Stanisław (1598). Rytmy o zacności, dobrodziejstwach i pobożnym wzywaniu Rodzicielki Boskiej Dziewice Maryjej dawnym i sztucznym wierszem łacińskim spisane a teraz nowo takowymi polskim wyrażone, wydane za staraniem ks. H[ieronoma] Powodowskiego, w Krakowie u Jakuba Sebeneichera 1598. [Biblioteka Czartoryskich w Krakowie, sygn. 2126 i Cim].
Google Scholar

Grochowski, Stanisław (1606). Rytmy łacińskie dziwnie sztuczne i nabożeństwem swym a starodawnością dosyć wdzięczne, Kraków 1606, druk Bazyli Skalski. [Wyd. fototypiczne 1976]. Warszawa: Pax.
Google Scholar

Mazurkiewicz, Roman (oprac.) (2008). Przedziwna Matka Stworzyciela swego. Antologia dawnej polskiej poezji maryjnej. Warszawa: Wydawnictwo Księży Marianów.
Google Scholar

Bełcikowski, Adam (1893). Księdza Stanisława Grochowskiego żywot i pisma. Lwów: z drukarni Władysława Łozińskiego.
Google Scholar

Bohner, Philoteus & Gilson, Etienne (1962). Historia filozofii chrześcijańskiej. Od Justyna do
Google Scholar

Mikołaja Kuzańczyka. Warszawa: Pax.
Google Scholar

Domański, Juliusz (1984). Kilka uwag o teorii i praktyce przekładania w łacińskim obszarze językowym. Przegląd Tomistyczny, 1, 123–161.
Google Scholar

Glinka, Aleksander (1961). Hieronim Powodowski: teolog polemista XVI wieku. Nasza Przeszłość. Studia z dziejów Kościoła i kultury katolickiej w Polsce, 13, 65–96.
Google Scholar

Grochowski, Stanisław (1859). Poezye. Kraków: Nakładem Wydawnictwa Biblioteki Polskiej.
Google Scholar

Jaroszewicz, Florian (1767). Matka świętych Polska albo żywoty świętych, błogosławionych, wielebnych, świątobliwych, pobożnych Polaków i Polek wszelkiego stanu i kondycyji, każdego wieku od zakrzewionej w Polsce chrześcijańskiej wiary osobliwą życia doskonałością słynących. Kraków: Drukarnia Stanisława Stachowicza. Dostępny również w wersji elektronicznej: https://jbc.bj.uj.edu.pl/dlibra/publication/226838/edition/215354/content
Google Scholar

Łukarska, Beata (2018). Religijność sarmacka w przekazie piśmiennictwa polskiego XVII i XVIII wieku. Zarys monograficzny i antologia tekstów źródłowych. Częstochowa: Wydawnictwo Uniwersytetu Humanistyczno-Przyrodniczego im. Jana Długosza.
Google Scholar

Mazurkiewicz, Roman (2001). Zapomniane polonicum w zbiorach Biblioteki Watykańskiej. Terminus, 1–2, 169–176.
Google Scholar

Ong, Walter J. (2011). Oralność i piśmienność. Słowo poddane technologii. Wyd. 2. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
Google Scholar

Prejs, Marek (2009). Oralność i mnemonika. Późny barok w kulturze polskiej. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.31338/uw.9788323515111

Przezdziecki, Aleksander (1867). Modlitwa świętego Kazimierza Jagiellończyka do Najświętszej Panny. z rękopisów XII, XIV i XVI wieku i ze źródeł archiwalnych krytycznie wyjaśniona. Kraków: [s.n.], (Druk. c. k. Uniwersytetu Jagiellońskiego).
Google Scholar

Sawicki, Stefan (1959). Matka Boska w poezji średniowiecza i renesansu. W: M. Jasińska [i in.] (oprac.), Matka Boska w poezji polskiej. T. i Szkice z dziejów motywu (s. 9–36). Lublin: Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego.
Google Scholar

Szlagowska, Danuta, Seventeenth-century Gdańsk instrumental music source. Interdisciplinary Studies in Musicology [online], 11, 123–139. Pobrane 24 stycznia 2021, z: https://pressto.amu.edu.pl/index.php/ism/article/view/15044/14791
Google Scholar

Szweykowski, Zygmunt (red.) (1958). Z dziejów polskiej kultury muzycznej. I. Kultura staropolska. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne.
Google Scholar

Węgrzynowicz, Antoni (1704). Melodia św. Kazimierza, królewicza polskiego albo pieśń Omnidie etc. o Najświętszej Pannie Maryi kazaniami chwalę Najświętszej Panny i oraz potrzebne nauki chrześcijańskie zamykającemi, przyozdobione. Przydane są troje kazania św. Kazimierza [...]. Kraków: Drukarnia Mikołaja Aleksandra Schedla. Dostępny również w wersji elektronicznej: https://jbc.bj.uj.edu.pl/dlibra/publication/101740/edition/94777/content
Google Scholar

Wichowa, Maria (2003). Stanisław Grochowski jako tłumacz hymnów kościelnych: na podstawie tomiku „Rytmy łacińskie, dziwnie sztuczne...”. Collectanea Philologica, 6, s. 237–250.
Google Scholar

Windakiewicz, Stanisław (1891). X[Ksiądz] Stanisław Grochowski: studyum biograficzno-literackie. Roczniki Towarzystwa Przyjaciół Nauk, 18(1), 31–85. Dostępny również w wersji elektronicznej: https://www.wbc.poznan.pl/dlibra/publication/106844/edition/118011/content
Google Scholar

Witkowska, Aleksandra & Nastalska, Joanna (2007). Staropolskie piśmiennictwo hagiograficzne. Lublin: Katolicki Uniwersytet Lubelski.
Google Scholar

Published

2020-12-30

How to Cite

Wichowa, M. (2020). Stanisław Grochowski’s Modlitwa Kazimierza ś[więtego], królewica polskiego, łacińskim rytmem przez tegoż świętego napisana i takimże na polskie przetłumaczona [Prayer of Casimir the Saint, the Polish prince, written in Latin rhythm by the same saint and also translated into Polish] – history and characteristics of the work; critical edition. Acta Universitatis Lodziensis. Folia Librorum, 2(31), 87–111. https://doi.org/10.18778/0860-7435.31.06

Issue

Section

Articles