Mit zimowych igrzysk olimpijskich w Sarajewie w bośniackiej pamięci zbiorowej
DOI:
https://doi.org/10.18778/1641-4233.27.11Słowa kluczowe:
Andrzej Sepkowski, Sarajewo, Bośnia i Hercegowina, XIV Zimowe Igrzyska Olimpijskie, Igrzyska Olimpijskie, JugosławiaAbstrakt
XIV Zimowe Igrzyska Olimpijskie, które odbyły się od 8 do 19 lutego 1984 r., wciąż budzą nostalgiczne wspomnienia mieszkańców Bośni i Hercegowiny, a zwłaszcza mieszkańców stolicy. Choć był to schyłkowy moment trwania Jugosławii, władze komunistyczne włożyły wiele wysiłku w promowanie atmosfery „braterstwa i jedności”. Wkrótce jednak wybuchła wojna, a powojenny kształt, jaki przybrało państwo bośniackie, spowodował permanentny kryzys polityczny, społeczny i gospodarczy. W rezultacie Serbowie, Chorwaci i Bośniacy nie mogą się zgodzić co do wspólnej historii i wspólnych bohaterów. Jednym z nielicznych miejsc wspólnych jest mit XIV Zimowych Igrzysk Olimpijskich, w związku z czym ówcześni idole sportu (Jure Franko, Katarina Witt, Jayne Torvill i Christopher Dean) mogliby wypełnić luki w prawie pustym bośniackim aparacie symbolicznym.
Pobrania
Bibliografia
30. godina ZOI: Bolero ponovo na sarajevskom ledu. Web. 24.03.2021. https://www.slobodnaevropa.org/a/godina-zoi-bolero-ponovo-na-sarajevskom-ledu/25263119.html
Zobacz w Google Scholar
Atkin, R. „Olympics Offer a Helping Hand to Sarajevo’s Children”. The Christian Science Monitor 7.08.1992. Web. 1.04.2021. https://www.csmonitor.com/1992/0807/07122.html
Zobacz w Google Scholar
Benson, L. Jugosławia. Histroia w zarysie. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2011.
Zobacz w Google Scholar
Bikić, M. Katarina Witt ponovo u svom Sarajevu. Web. 1.04.2021. https://balkans.aljazeera.net/news/sports/2016/12/13/katarina-witt-ponovo-u-svom-sarajevu
Zobacz w Google Scholar
Bosnia: Sarajevo a Candidate for Winter Olympics, Web. 2.04.2021. http://www.aparchive.com/metadata/youtube/40a34ec0ae492be4d7a0c65f020ff025.
Zobacz w Google Scholar
Bosnian Band Aid – Help Bosnia Now. Web. 1.04.2021. https://www.youtube.com/watch?v=khqHfkuS-f8
Zobacz w Google Scholar
Carabelli, G. The Divided City and the Grassroots: The (Un)making of Ethnic Divisions in Mostar. Singapore: Palgrave Macmillan, 2018. https://doi.org/10.1007/978-981-10-7778-4
Zobacz w Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1007/978-981-10-7778-4
Czerwiński, M. Chorwacja. Dzieje, kultura, idee. Kraków: Międzynarodowe Centrum Kultury, 2020.
Zobacz w Google Scholar
Denti, D. Sorry for Srebrenica? Public Apologies and Genocide in the Western Balkans. Red. T. S. Andersen, B. Törnquist-Plewa. Disputed Memory: Emotions and Memory Politics in Central, Eastern and South-Eastern Europe. Berlin–Boston: Walter de Gruyter, 2016. https://doi.org/10.1515/9783110453539-004
Zobacz w Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1515/9783110453539-004
Donia, R. J. Sarajevo: A Biography. Ann Arbor: The University of Michigan Press, 2006. https://doi.org/10.3998/mpub.189593
Zobacz w Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.3998/mpub.189593
Eliade, M. Mity, sny, misteria. Warszawa: Wydawnictwo KR, 1994.
Zobacz w Google Scholar
Glaser, M., Ilić, M. The Design of Dissent, Expanded Edition: Greed, Nationalism, Alternative Facts, and the Resistance. Gloucester: Rockport Publishers, 2017.
Zobacz w Google Scholar
Górczyński, M. Taniec, który zmienił świat sportu. Torvill i Dean podbili Sarajewo. Web. 25.03.2021. https://sportowefakty.wp.pl/pjongczang-2018/738103/taniec-ktory-zmienil-swiat-sportu-torvill-i-dean-podbili-sarajewo?nil=&src01=6a4c8
Zobacz w Google Scholar
Grasso, J., Mallon, B., Heijmans, J. Historical Dictionary of the Olympic Movement. Lanham–Boulder–New York–London: Rowman & Littlefield, 2015.
Zobacz w Google Scholar
Gucka, A. Wieloetniczność Sarajewa – rys historyczny. Red. P. Chmielewski, S. L. Szczesio, Bałkany Zachodnie między przeszłością a przyszłością. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, 2013. https://doi.org/10.18778/7525-969-8.20
Zobacz w Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.18778/7525-969-8.20
Hadžimusić, A. Rođendan Olimpijskih igara u Sarajevu: Sjećanja na ‚84. Web. 25.06.2020. http://ba.n1info.com/Vijesti/a242394/Godisnjica-Olimpijade-u-Sarajevu.html
Zobacz w Google Scholar
Hersh, P. Witt To Cap Return, Skating Night With Thoughts Of Sarajevo. Web. 1.04.2021. https://www.chicagotribune.com/news/ct-xpm-1994-02-25-9402250121-story.html
Zobacz w Google Scholar
Holmes, F. M. Julian Barnes. New York: Palgrave Macmillan, 2009. https://doi.org/10.1007/978-1-137-11105-0
Zobacz w Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1007/978-1-137-11105-0
Huseinović, S. Olimpijski duh još živi u Sarajevu. Web. 1.04.2021. https://www.dw.com/bs/olimpijski-duh-jo%C5%A1-%C5%BEivi-u-sarajevu/a-15726043
Zobacz w Google Scholar
Huterer, D. Sarajevans Mourn Lost Legacy of 1984 Olympics Multimillion dollar investment in winter sports was wrecked in the war that followed. Web. 2.04.2021. https://iwpr.net/global-voices/sarajevans-mourn-lost-legacy-1984-olympics
Zobacz w Google Scholar
Immamović, E. Zimske olimpijske igre, Sarajevo 1984. – 2010. Web. 2.04.2021. https://bihski.com/2008/08/25/zimske-olimpijske-igre-sarajevo-1984-2010/
Zobacz w Google Scholar
Jeftic, A. Social Aspects of Memory: Stories of Victims and Perpetrators from Bosnia-Herzegovina. Abingdon–New York: Routledge, 2019. https://doi.org/10.4324/9781315222677
Zobacz w Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.4324/9781315222677
Jovanovic, Z. „The 1984 Sarajevo Winter Olympics and Identity Formation in Late Socialist Sarajevo”. The International Journal of the History of Sport 34.9 (2017): 767–782. https://doi.org/10.1080/09523367.2017.1391224
Zobacz w Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1080/09523367.2017.1391224
Jović, D. Jugoslavija – država koja je odumrla. Uspon. Kriza i pad Četvrte Jugoslavije. Beograd: Samizdat B92, 2003.
Zobacz w Google Scholar
Jure Franko ‘Počasni građanin Sarajeva’. Web. 25.03.2021. https://www.slobodnaevropa.org/a/30866330.html
Zobacz w Google Scholar
Jureka i dalje vole više od bureka. Web. 24.03.2021. https://balkans.aljazeera.net/teme/2014/1/31/jureka-i-dalje-vole-vise-od-bureka
Zobacz w Google Scholar
Kobierecki, M. M. Sportowa Wojna Światowa. Implikacje polityczne międzynarodowej rywalizacji sportowej w okresie zimnej wojny. Łódź: Ibidem, 2017.
Zobacz w Google Scholar
Kreševljaković, N. Sjećaš li se Barcelone? Web. 1.04.2021. https://balkans.aljazeera.net/blogs/2017/10/2/sjecas-li-se-barcelone
Zobacz w Google Scholar
Król, M. Wstęp do wydania polskiego. M. Halbwachs. Społeczne ramy pamięci. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2008.
Zobacz w Google Scholar
Krysieniel, K. W cieniu Dayton. Bośnia i Hercegowina między etnokracją i demokracją konsocjonalną. Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe, 2012.
Zobacz w Google Scholar
Malinowski, B. Szkice z teorii kultury. Warszawa: Książka i Wiedza, 1958.
Zobacz w Google Scholar
Marković, G. Bosanskohercegovački federalizam. Beograd–Sarajevo: Službeni glasnik-University Press, 2012.
Zobacz w Google Scholar
Moll, N. „An Integrative Symbol for a Divided Country? Commemorating the 1984 Sarajevo Winter Olympics in Bosnia and Herzegovina from the 1992–1995 War until Today”. Croatian Political Science Review 51.5 (2014): 127–156.
Zobacz w Google Scholar
Mønnesland, S. National Symbols in Multinational States. The Yugoslav Case. Oslo: Sypress Forlag, 2013.
Zobacz w Google Scholar
Na Olimpijskim Szlaku 1984 – Sarajewo i Los Angeles. Warszawa: Sport i Turystyka, 1987.
Zobacz w Google Scholar
Naša tema / Olimpijske igre u Sarajevu 2030. godine? Evo šta treba uraditi da se to dogodi. Web. 2.04.2021. https://radiosarajevo.ba/metromahala/teme/olimpijske-igre-u-sarajevu-2030-godine-evo-sta-treba-uraditi-da-se-to-dogodi/363719
Zobacz w Google Scholar
Nowak, J. Społeczne reguły pamiętania. Antropologia pamięci zbiorowej. Kraków: Nomos, 2011.
Zobacz w Google Scholar
Pedrotty, K. M. Yugoslav Unity and Olympic Ideology at the 1984 Sarajevo Winter Olympic Games. Red. H. Grandits, K. Taylor. Yugoslavia’s Sunny Side. A History of Tourism in Socialism (1950s-1980s). Budapest–New York: Central European University Press, 2010.
Zobacz w Google Scholar
Perica, V. Balkanski idoli, t.1, Religija i nacionalizam u jugoslovenskim državama. Beograd: Biblioteka XX vek, 2006.
Zobacz w Google Scholar
Perica, V. Generacije protiv nacija. Postjugoslavenski diskursi heroizma. Red. V. Perica, M. Velikonja. Nebeska Jugoslavija. Interakcije političkih mitova i pop-kulture. Beograd: Biblioteka XX vek, 2012.
Zobacz w Google Scholar
Pocasni gradjani Sarajeva. Web. 1.04.2021. http://www.aimpress.ch/dyn/pubs/archive/data/199706/70630-018-pubs-sar.htm
Zobacz w Google Scholar
Počasni građani Sarajeva za 2008. Godinu. Web. 01.04.2021. https://www.sarajevo.ba/bs/article/1148/pocasni-gradani-grada-sarajeva-za-2008-godinu
Zobacz w Google Scholar
Počasni građani Sarajeva za 2015. Godinu. Web. 1.04.2021. https://www.sarajevo.ba/hr/article/1170/pocasni-gradani-grada-sarajeva-za-2015-godinu
Zobacz w Google Scholar
Pomykalska B., Pomykalski P. Jugosławia. Rozsypana układanka. Kraków: Bezdroża, 2017.
Zobacz w Google Scholar
Radoš, M. Vučko, Sarajevo, Jugoslavija: „We do our best, Allah do the rest”. Web. 23.11.2020. https://www.index.hr/magazin/clanak/vucko-sarajevo-jugoslavija-we-do-our-best-allah-do-the-rest/2062463.aspx
Zobacz w Google Scholar
Ready, A. Julian Barnes, „Poczucie kresu”. Web. 9.05.2020. https://www.dwutygodnik.com/artykul/3568-julian-barnes-poczucie-kresu.html
Zobacz w Google Scholar
Sandić-Hadžihasanović, G. Sjećanja na Olimpijadu u Sarajevu: Svi živjeli kao jedan. Web. 30.03.2021. https://www.slobodnaevropa.org/a/sjecanja-na-olimpijadu-u-sarajevu-jos-su-ziva/24896872.html
Zobacz w Google Scholar
Samanaranch Speech Transcript. Web. 1.04.2021. https://s3.amazonaws.com/berkley-center/940212SamaranchSpeechTranscript.pdf
Zobacz w Google Scholar
Selimović, N. Sarajevo i Barcelona jačaju prijateljske veze. Web. 1.04.2021. https://ba.n1info.com/vijesti/a201303-sarajevo-i-barcelona-jacaju-prijateljske-veze
Zobacz w Google Scholar
Sokolović, A. Katarina Witt ponovo u BiH: Volim doći u Sarajevo. Dvostruka olimpijska prvakinja u umjetničkom klizanju posjetila Olimpijski komitet BiH. Web. 1.04.2021. https://sport.avaz.ba/sport/267308/katarina-witt-ponovo-u-bih-volim-doci-u-sarajevo
Zobacz w Google Scholar
Spahović, V. Bolero u Zetri, na mjestu životnog trijumfa. Web. 24.03.2021. https://balkans.aljazeera.net/teme/2014/2/10/bolero-u-zetri-na-mjestu-zivotnog-trijumfa
Zobacz w Google Scholar
Szczesio, S. L. „Między Wschodem a Zachodem– Jugosławia pod rządami Tity”. Wiadomości Historyczne 3 (2019): 26–29.
Zobacz w Google Scholar
Szczesio, S. L. „Od śmierci Tity do rozpadu Jugosławii – dezintegracja federacji jugosłowiańskiej (1980–1992)”. Wiadomości Historyczne 3 (2020): 37241.
Zobacz w Google Scholar
Szczesio, S. L. Relacje amerykańsko-jugosłowiańskie w latach osiemdziesiątych XX w. – zarys problemu. Red. E. Kowalczyk, L. Ladorucka, W. Marcniak, B. Szubtarska, J. Żelazko. Wokół spraw trudnych, bolesnych i zapomnianych. Studia i szkice. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, 2014.
Zobacz w Google Scholar
ŠTA JE NAMA BARCELONA?: Da su se žrtvama terorizma u Barceloni poklonile samo Sarajlije kojima je taj grad napravio stanove, Titova ulica bi bila krcata!. Web. 1.04.2021. https://www.slobodna-bosna.ba/vijest/58537/sta_je_nama_barcelona_da_su_se_zrtvama_terorizma_u_barceloni_poklonile_samo_sarajlije_kojima_je_taj_grad_napravio_stanove_titova_ulica_bi_bila_krcata.html
Zobacz w Google Scholar
The Lillehammer-Sarajevo Connection That Helps Promote Peace. Web. 01.04.2021 https://www.olympic.org/news/olympic-legacy/lillehammer-1994/the-lillehammer-sarajevo-connection-that-helps-promote-peace
Zobacz w Google Scholar
Todorović, D. Tito–lov–politika – Tito u lovu, lov u politici. Beograd: Službeni glasnik, 2011.
Zobacz w Google Scholar
Torvill and Dean recreate Olympic routine in Sarajevo. Web. 24.03.2021. https://www.bbc.com/news/world-europe-26180407
Zobacz w Google Scholar
„Volimo Jureka više od bureka”. Web. 1.04.2021. https://sportskasecanja.com/volimo-jureka-vise-od-bureka/
Zobacz w Google Scholar
Vuic, J. The Sarajevo Olympics: A History of the 1984 Winter Games. Amherst–Boston: University of Massachusetts Press, 2015.
Zobacz w Google Scholar
WINTER OLYMPICS; Lillehammer Has the War in Sarajevo on Its Mind. Web. 1.04.2021. https://www.nytimes.com/1994/02/08/sports/winter-olympics-lillehammer-has-the-war-in-sarajevo-on-its-mind.html
Zobacz w Google Scholar
Wojna i sport. Od Sarajewa do Doniecka. Web. 25.03.2021. https://kierunekbalkany.wordpress.com/2015/02/13/wojna-i-sport-od-sarajewa-do-doniecka/
Zobacz w Google Scholar
Wollentz, G., Barisic, M., Sammar, N. „Youth Activism and Dignity in Post-War Mostar – Envisioning a Shared Future Through Heritage”. Space and Polity 23.2 (2019): 197–215. https://doi.org/10.1080/13562576.2019.1635443
Zobacz w Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1080/13562576.2019.1635443
Zacharias, M. J. Komunizm, federacja, nacjonalizmy: system władzy w Jugosławii 1943–1991: powstanie, przekształcenia, rozkład. Warszawa: Neriton, 2004.
Zobacz w Google Scholar
Zimske olimpijske igre 2030. godine bi se mogle vratiti u Sarajevo. Web. 2.04.2021. https://www.klix.ba/sport/zimske-olimpijske-igre-2030-godine-bi-se-mogle-vratiti-u-sarajevo/200111059
Zobacz w Google Scholar
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
