Postawa emigracji polskiej we Francji wobec działań dyplomatycznych Drugiej Rzeczypospolitej w przededniu II wojny światowej. Zarys problematyki

Anna Ambrochowicz-Gajownik

doi:10.18778/0208-6050.109.06

Autor

Anna Ambrochowicz-Gajownik https://orcid.org/0000-0001-7460-0859

DOI:

https://doi.org/10.18778/0208-6050.109.06

Słowa kluczowe:

Druga Rzeczpospolita, Trzecia Republika Francuska, emigracja polska we Francji, polskie organizacje we Francji, II wojna światowa

Abstrakt

Wydarzenia, które rozgrywały się w przestrzeni międzynarodowej, spowodowały, iż zaniepokojone środowiska polskiej emigracji we Francji deklarowały gotowość rozpoczęcia działań zmierzających do organizacji przygotowań mobilizacyjnych na wypadek wojny. Nie oglądając się na niezdecydowane działania władz polskich i francuskich, utworzyły dwa ośrodki czuwające nad werbunkiem ochotniczym. Pierwszy Związek Oficerów Rezerwy (ZOR) powstał w Paryżu, drugi – Centralny Komitet Obywatelski (CKO) w Lille. Większe zaangażowanie widoczne było po stronie ZOR. To właśnie on podkreślał opieszałość władz polskich w stosunku do mobilizacji emigrantów polskich na wypadek wojny. CKO zaś był pod wpływem konsulatu polskiego w Lille. Akcja werbunku ochotniczego zorganizowana przez ZOR w przeddzień wybuchu II wojny światowej przyczyniła się do powstania licznych biur werbunkowych tworzących sieć organizacyjną, która trwała nieprzerwanie do pierwszej połowy września 1939 r.

Pobrania

Brak dostępnych danych do wyświetlenia.

Biogram autora

Anna Ambrochowicz-Gajownik

Dr Anna Ambrochowicz-Gajownik – historyk i infobroker. Autorka monografii naukowej W cieniu Lazurowego Wybrzeża. Konsulat polski w Marsylii w latach 1919–1940 (Warszawa 2019) oraz kilkunastu publikacji naukowych w czasopismach i pracach zbiorowych. Dwukrotna stypendystka Fundacji Lanckorońskich z Brzezia (Londyn, 2012, 2017) oraz Jana i Suzanne Brzękowskich (Paryż, 2014). W latach 2019–2021 otrzymała stypendium naukowe w projekcie Polityka Rządu RP na uchodźstwie wobec mniejszości narodowych w latach 1939–1945 w Instytucie Solidarności i Męstwa im. Witolda Pileckiego. Zainteresowania badawcze: historia stosunków polsko-francuskich w okresie międzywojennym, historia gospodarcza, emigracja polska we Francji i jej posiadłościach zamorskich, służba konsularna Drugiej Rzeczypospolitej.

Bibliografia

Archives départementales des Bouches-du-Rhône w Marsylii [AdBdR], Préparation militaire et recrutement de l’armée. Préfecture, 1800–1940, sygn. 1 R 885.
Google Scholar

Archiwum Akt Nowych w Warszawie [AAN], Konsulat Polski RP w Marsylii [KRPM], sygn. 464/853.
Google Scholar

Archiwum Akt Nowych w Warszawie [AAN], Sztab Główny, sygn. 617/32.
Google Scholar

Instytut Polski i Muzeum im. Generała Władysława Sikorskiego w Londynie [IPMS], Konsulat RP w Lyonie, sygn. A.54/1.
Google Scholar

Instytut Polski i Muzeum im. Generała Władysława Sikorskiego w Londynie [IPMS], Maszynopisy, rękopisy i relacje (1939), sygn. B 1935.
Google Scholar

Ambrochowicz-Gajownik A., W cieniu Lazurowego Wybrzeża. Konsulat polski w Marsylii 1919–1940, Warszawa 2019.
Google Scholar

Batowski H., Rok 1938 – dwie agresje hitlerowskie, Poznań 1985.
Google Scholar

Biegański W., Wojsko Polskie we Francji 1939–1940, Warszawa 1967.
Google Scholar

Bielecki R., Polacy w Legii Cudzoziemskiej 1831–1878, Warszawa–Łódź 1992.
Google Scholar

Davion I., Mon voisin, cet ennemi. La politique de sécurité française face aux relations polono-tchécoslovaques entre 1919 et 1939, Bruxelles 2009.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.3726/978-3-0352-6238-4

Gmurczyk-Wrońska M., Polska – niepotrzebny aliant Francji? (Francja wobec Polski w latach 1938–1944), Warszawa 2003.
Google Scholar

Kamiński A., Mobilizacja polska we Francji. Księga zbiorowa 11 XI 1941 r. Grenoble, Grenoble 1942.
Google Scholar

Kamiński M. K., Klęska państwa czechosłowackiego w 1938 roku, „Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej” 2014, t. XLIX, z. 2, s. 114–126.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.12775/SDR.2014.2.05

Kania K., Edward Bernard Raczyński 1891–1993: dyplomata i polityk, Warszawa 2014.
Google Scholar

Knopek J., Migracje Polaków do Afryki Północnej w XX wieku, Bydgoszcz 2001.
Google Scholar

Kornat M., Polityka zagraniczna Polski 1938–1939. Cztery decyzje Józefa Becka, Gdańsk 2012.
Google Scholar

Kornat M., Wołos M., Józef Beck. Biografia, Kraków 2020.
Google Scholar

Łukasiewicz J., Dyplomata w Paryżu 1936–1939. Wspomnienia i dokumenty Juliusza Łukasiewicza, ambasadora Rzeczypospolitej Polskiej, oprac. W. Jędrzejewicz, H. Bułhak, Londyn 1989.
Google Scholar

Mazur W., Niebo rozwianych nadziei. Zachodni sojusznicy wobec wojny powietrznej w Polsce we wrześniu 1939 roku, Kraków 2018.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.12797/9788376389288

Mazur W., „Offensive pour la Pologne”? Wojskowe aspekty polityki mocarstw zachodnich wobec Polski a konferencja w Abbeville (wiosna–lato 1939 roku), „Kwartalnik Historyczny” 2017, R. CXXIV, nr 4, s. 699–731.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.12775/KH.2017.124.4.03

Montagnon P., Historia Legii Cudzoziemskiej od 1831 roku do współczesności, Wrocław 2006.
Google Scholar

Rodzik M., Appeasement a dozbrojenie. Pomonachijska polityka brytyjska w opinii polskiej służby dyplomatycznej (październik 1938 r. – marzec 1939 r.), „Dzieje Najnowsze” 2017, R. XLIX, nr 2, s. 249–271.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.12775/DN.2017.2.15

Skóra W., Służba konsularna Drugiej Rzeczypospolitej. Organizacja, kadry i działalność, Toruń 2006.
Google Scholar

Zuziak J., Wojsko Polskie we Francji 1939–1940, Warszawa 2013.
Google Scholar

https://ipn.gov.pl/pl/historia-z-ipn/132784,Janusz-Wrobel-Odbudowa-Armii-Polskiej-u-boku-sojusznikow-19391940.html (dostęp: 4 IX 2021).
Google Scholar