„Quidam de gregariis militibus…” Ordinary people as heroes of the Piast wars until the mid-13th century
DOI:
https://doi.org/10.18778/0208-6050.103.03Keywords:
Poland in the Middle Ages, Polish military between the 11th and 13th century, society in the Middle Ages, ordinary people in the Middle AgesAbstract
In the period of rule of the Piast dynasty, the ordinary people constituted a large part of the army, however the authors of the chronicles describing the war events did not pay any special attention to them. Therefore, any mentions of the people from lower social strata, who stood out due to their extraordinary bravery and courage during the military actions, are to be considered even more precious. Among their achievements such incidents like: saving the monarchs’ life during the battles, a spontaneous initiation of a battle, which ended with a total victory, regaining of a lost castle or a heroic defense of an own castle against attacking enemy, were recorded. People performing these feats were simple warriors with low position in a social hierarchy or even placed in the army as servants without any intention of their direct participation in battles. Chroniclers described with appreciation the achievements of those who were obliged to fight holding arms, highlighting their bravery and sacrifice for the rulers, who rewarded it very generously. On the other hand, the military achievements of people belonging to the class of servants, who were not obliged to participate in the military actions were considered by these authors in a different way: as a result of headiness or bravura.
Downloads
References
Anonim tzw. Gall, Kronika polska, tłum. R. Grodecki, przekład oprac., wstępem i przypisami opatrzył M. Plezia, wyd. 6, Wrocław 1989 (Biblioteka Narodowa, seria I, Nr 59).
Google Scholar
Galli Anonymi Cronica et gesta ducum sive principum Polonorum, wyd. K. Maleczyński, Kraków 1952 (Monumenta Poloniae Historica, seria II, t. II).
Google Scholar
Kronika halicko-wołyńska. Kronika Romanowiczów, tłum., wstęp i komentarze D. Dąbrowski, A. Jusupović, Kraków 2017 (Monumenta Poloniae Historica, seria II, t. XVI).
Google Scholar
Magistri Vincentii dicti Kadlubek Chronica Polonorum, wyd. M. Plezia, Kraków 1994 (Monumenta Poloniae Historica, seria II, t. XI).
Google Scholar
Mistrz Wincenty (tzw. Kadłubek), Kronika polska, tłum. i oprac. B. Kürbis, Wrocław 1992 (Biblioteka Narodowa, seria I, Nr 277).
Google Scholar
Banaszkiewicz J., Gall jako historyk poważny, czyli dlaczego dzieje i Bolesława Chrobrego, i Bolesława Krzywoustego są prawdziwe i niegroteskowe, „Przegląd Historyczny” 2008, t. XCIX, z. 3, s. 399–410.
Google Scholar
Banaszkiewicz J., Narrator w przebraniu, czyli mistrz Wincenty o bitwie mozgawskiej, [w:] Onus Athlanteum. Studia nad Kroniką biskupa Wincentego, red. A. Dąbrówka, W. Wojtowicz, Warszawa 2009, s. 423–434.
Google Scholar
Barnat R., Siły zbrojne Bolesława Chrobrego w świetle relacji Galla Anonima, „Przegląd Historyczny” 1997, t. LXXXVIII, s. 223–235.
Google Scholar
Bogucki A., Polskie nazwy rycerstwa w średniowieczu. Przyczynki do historii ustroju społecznego, Włocławek 2001.
Google Scholar
Bogucki A., Problem prawa rycerskiego w Polsce, [w:] Społeczeństwo Polski średniowiecznej, t. XI, red. S.K. Kuczyński, Warszawa 2007, s. 59–89.
Google Scholar
Buko A., Początki Sandomierza, Warszawa 1998.
Google Scholar
Cetwiński M., „Rex insulsus” i „parasitis exercitus”, czyli pycha Rusina ukarana (Gall, I, 10; Kadłubek, II, 12), [w:] Europa środkowo-wschodnia. Ideologia, historia, społeczeństwo, red. J. Dudek, D. Janiszewska, U. Świderska Włodarczyk, Zielona Góra 2005, s. 323–334.
Google Scholar
Chrzanowski M., Leszek Biały, książę krakowski sandomierski, princeps Poloniae (ok. 1184 – 23/24 listopada 1227), Kraków 2013.
Google Scholar
Ihnatowicz I., Mączak A., Zientara B., Żarnowski J., Społeczeństwo polskie od X do XX wieku, wyd. 2, Warszawa 1988.
Google Scholar
Kazańczuk M., Staropolskie legendy herbowe, Wrocław 1990.
Google Scholar
Kollinger K., Polityka wschodnia Bolesława Chrobrego (992–1025), Wrocław 2014.
Google Scholar
Labuda G., Przeobrażenia w organizacji polskich sił zbrojnych w XI wieku, [w:] Pax et bellum, red. K. Olejnik, Poznań 1993, s. 87–110.
Google Scholar
Łowmiański H., Początki Polski. Z dziejów Słowian w I tysiącleciu n.e., t. III, Warszawa 1967.
Google Scholar
Maleczyński K., Bolesław III Krzywousty, Wrocław 1975.
Google Scholar
Maroń J., Kilka uwag o realistycznym ujęciu średniowiecznej sztuki wojennej, [w:] Historicae viae. Studia dedykowane Profesorowi Lechowi A. Tyszkiewiczowi z okazji 55-lecia pracy naukowej, Wrocław 2012, s. 91–106.
Google Scholar
Modzelewski K., Chłopi w monarchii wczesnopiastowskiej, Wrocław 1987.
Google Scholar
Szymczak J., Sposoby zdobywania i obrony grodów w Polsce w okresie rozbicia dzielnicowego, „Studia i Materiały do Historii Wojskowości” 1979, t. XXII, s. 3–63.
Google Scholar
Wasilewski T., O służbie wojskowej ludności wiejskiej i składzie społecznym wojsk konnych i pieszych we wczesnym średniowieczu polskim, „Przegląd Historyczny” 1960, t. LI, nr 1, s. 1–23.
Google Scholar
Zajączkowski S.M., Służba wojskowa chłopów w Polsce do połowy XV wieku, Łódź 1958.
Google Scholar
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
![Creative Commons License](http://i.creativecommons.org/l/by-nc-nd/4.0/88x31.png)
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.