Gossips, Misunderstandings and Conflicts Among the Ladies-in-waiting of King Sigismund Augustus’ Wives

Authors

DOI:

https://doi.org/10.18778/0208-6050.116.04

Keywords:

queen’s court, ladies-in-waiting, gossip, Elizabeth of Austria (1526–1545), Barbara Radziwiłł (1523–1551), Catherine of Austria (1533–1572), Sigismund II Augustus (1520–1572)

Abstract

Ladies-in-waiting environment which constituted the queen’s closest circle, is usually a group of a dozen or so women – matrons, ladies-in-waiting, servants and female servants. Source records relating to the everyday, less official life of this group occurring in women’s chambers are extremely sparse not only for the Middle Ages, but also for the 16th century. By its nature, information about it remained on the walls of women’s rooms – the women involved, including queens, did not usually leave written testimonies of everyday life of ladies-in-waiting environment. The issue of internal relations the ladies-in-waiting of King Sigismund Augustus’ wives is illuminated primarily because in the case of these women, we have invaluable sources, namely epistolary sources. The ladies-in-waitingwas the environment that was particularly associated with spreading rumors, and the conflicts there were primarily characterological and competence-based. An important source were also the unmet matrimonial expectations of queen’s ladies. Women’s misunderstandings and gossip – unlike those spread by men – were usually considered a natural and inevit-able element of courtly life, which should be disregarded and passed over in silence rather than given excessive importance.

Downloads

Download data is not yet available.

Author Biography

Agnieszka Januszek-Sieradzka, The John Paul II Catholic University of Lublin

Dr hab. Agnieszka Januszek-Sieradzka, prof. KUL – historyk, pracownik Katedry Historii Starożytnej, Bizantyńskiej i Średniowiecznej w Instytucie Historii KatolickiegoUniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II.
Zainteresowania naukowe: dynastia Jagiellonów w Polsce, dwór królewski i jego kultura, epistolografia staropolska, historia kobiet, historia dziecka i dzieciństwa, kultura material-na epoki jagiellońskiej.

References

Archiwum Główne Akt Dawnych w Warszawie, Archiwum Skarbu Królewskiego, Rachunki Królewskie 162a, 162b
Google Scholar

Dudithius A., Epistulae, pars 1 (1554–1567), eds. L. Szczucki, T. Szepessy, Budapest 1992.
Google Scholar

Jagiellonki polskie w XVI wieku, t. V (Uzupełnienia, rozprawy materyały głównie z Ces. tajnego Archiwum Wiedeńskiego czerpane przez Alexandra hr. Przezdzieckiego), wyd. J. Szujski, Kraków 1878.
Google Scholar

Kromer M., Polska, czyli o położeniu, ludności, obyczajach, urzędach i sprawach publicznych Królestwa Polskiego księgi dwie, przekł. S. Kazikowski, wstęp i oprac. R. Marchwiński, Olsztyn 1984, Literatura Warmii i Mazur w Dawnych Wiekach.
Google Scholar

Listy króla Zygmunta Augusta do Radziwiłłów, oprac., wstęp i komentarz I. Kaniewska, Kraków 1999.
Google Scholar

Listy polskie XVI wieku, red. K. Rymut, t. I (Listy z lat 1525–1548 ze zbiorów Władysława Pociechy, Witolda Taszyckiego i Adama Turasiewicza), Kraków 1998.
Google Scholar

Listy polskie XVI wieku, red. K. Rymut, t. II (Listy z lat 1548–1550 ze zbiorów Władysława Pociechy, Witolda Taszyckiego i Adama Turasiewicza), Kraków 2001.
Google Scholar

Boksa E., Kołodziejczyk J., Plotka z perspektywy interakcji językowej, „Studia Filologiczne” 2019, t. XXXII, s. 291–305.
Google Scholar

Cynarski S., Zygmunt August, wyd. 3, Warszawa 2004.
Google Scholar

Czwojdrak B., Fraucymer na dworach królowych w późnośredniowiecznej Polsce, „Studia z Dziejów Średniowiecza” 2016, t. XX, s. 17–28.
Google Scholar

Dvořáková D., Ženy ako obete dvorských intríg, [w:] Ženy a děti ve dvorské společnosti, eds. D. Dvořáčková-Malá, J. Zelenka a kol., Praha 2015, s. 67–77.
Google Scholar

Fabiani B., Warszawski dwór Ludwiki Marii, Warszawa 1976.
Google Scholar

Ferenc M., Kobiety w życiu króla Zygmunta Augusta, [w:] Kobiety i władza w czasach dawnych, red. B. Czwojdrak, A. A. Kluczek, Katowice 2014, s. 301–323.
Google Scholar

Gluckman M., Gossip and Scandal, „Current Anthropology” 1963, vol. IV, no. 3,s. 307–316. https://doi.org/10.1086/200378
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1086/200378

Grabarczyk T., Dwór królowej Katarzyny Habsburżanki w Wieluniu (1566), [w:] Tractu temporis. Ludzie, regiony, fakty. Księga dedykowana Profesorowi Tadeuszowi Nowakowi, red. T. Grabarczyk, A. Kowalska-Pietrzak, Łódź–Wieluń 2018, Biblioteka Wieluńskiego Towarzystwa Naukowego, t. XXV, s. 259–285.
Google Scholar

Janicki K., Wawel. Biografia, Kraków 2022.
Google Scholar

Januszek-Sieradzka A., Królowa Barbara Radziwiłłówna w dworskim mikroświecie, Lublin 2017.
Google Scholar

Kägler B., Rückzugsort oder Anlaufstelle? Das ›Frauenzimmer‹ als Institution und Handlungsraum am Münchner Hof der Frühen Neuzeit, [w:] Raumkonzepte – Raum-wahrnehmungen – Raumnutzungen (Mittelalter – Frühe Neuzeit) = Espaces: concepts – perceptions – usages (Moyen Âge – époque moderne). Discussions: Colloquien undTagungen des Deutschen Historischen Instituts Paris und seiner Partner, ed. S. Rau, Paris 2010, https://www.perspectivia.net/publikationen/discussions/5-2010/kaegler_frauenzimmer (dostęp: 30 XII 2023).
Google Scholar

Kolk C. zum, La naissance de la «cour des Dames»: la maison de la reine de France et son personnel féminin (Moyen Âge – XVIe siècle), [w:] Femmes à la cour de France. Charges et fonctions (XVe–XIXe siècle), dir. C. zum Kolk, K. Wilson-Chevalier, Villeneuve d’Ascq 2018, s. 23–47. https://doi.org/10.4000/books.septentrion.132809
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.4000/books.septentrion.132809

Krasiński W., Przyczynek do historyi dyplomacyi w Polsce 1566–1572, Kraków 1872.
Google Scholar

Kuchowicz Z., Barbara Radziwiłłówna, wyd. 4, Łódź 1976.
Google Scholar

Marchwińska A., Instrukcje Zygmunta Augusta około urządzenia dworu Katarzyny Habsburżanki z 1553 roli, [w:] Homo doctus in se semper divitas habet. Księga pamiątkowa ofiarowana Profesorowi Januszowi Małłkowi z okazji siedemdziesiątej rocznicy urodzin i pięćdziesiątej rocznicy rozpoczęcia pracy naukowej, red. W. Polak, Toruń 2008, s. 171–184.
Google Scholar

Marchwińska A., Królewskie dwory żon Zygmunta Augusta. Organizacja i składy osobowe, Toruń 2008, Roczniki Towarzystwa Naukowego w Toruniu, t. XCII, z. 1.
Google Scholar

Marchwińska A., Pogrzeb Barbary Radziwiłłówny i odprawa jej królewskiego dworu (1551), „Studia Waweliana” 2007, t. XIII, s. 105–113.
Google Scholar

Matarasso P., Queen’s Mate: Three Women of Power in France on the Eve of Renaissance, Farnham 2001.
Google Scholar

Merry S. E., Rethinking gossip and scandal, [w:] Toward a General Theory of SocialControl, ed. D. Black, New York 1984, s. 271–302. https://doi.org/10.1016/B978-0-12-102801-5.50016-9
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1016/B978-0-12-102801-5.50016-9

Mossakowski S., Rezydencja królewska na Wawelu w czasach Zygmunta Starego. Program użytkowy i ceremonialny, Warszawa 2013.
Google Scholar

Ragauskiene R., Barbora Radvilaite, Vilnius 1999.
Google Scholar

Ratajczak T., Podróże władcy i architektura. Przebudowa królewskich rezydencji za panowania Zygmunta Starego, „Artium Quaestiones” 2006, t. XVII, s. 5–37.
Google Scholar

Szczucki L., Ars dissimulandi (Andrzeja Dudycza rozstanie z Kościołem), [w:] Kultura polska a kultura europejska. Prace ofiarowane Januszowi Tazbirowi w sześćdziesiątą rocznicę urodzin, red. M. Bogucka, J. Kowecki, Warszawa 1987, s. 189–204.
Google Scholar

Thiele-Dohrmann K., Psychologia plotki, przekł. i wstęp A. Krzemiński, Warszawa 1980.
Google Scholar

Uniwersalny słownik języka polskiego, red. S. Dubisz, t. III, Warszawa 2003.
Google Scholar

Wagner A., Calomnier les saints: la rumeur mèdisante dans l’historiographie, [w:] La Rumeur au Moyen Âge. De mèpris á la manipulation (Ve–XVe siècle), dir. M. Billoré, M. Soria, Rennes 2011, s. 301–310. https://doi.org/10.4000/books.pur.119715
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.4000/books.pur.119715

Wickham Ch., Gossip and Renaissance Among the Medieval Peasantry, „Past and Present” 1998, vol. CLX, s. 3–24.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1093/past/1998.160.3

Woodacre E., Queens and Courtiers. Authority, networks and patronage, [w:] The Routledge History of Women in Early Modern Europe, London 2021, s. 219–237. https://doi.org/10.4324/9780429355783-10
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.4324/9780429355783-10

Published

2024-12-30

How to Cite

Januszek-Sieradzka, A. (2024). Gossips, Misunderstandings and Conflicts Among the Ladies-in-waiting of King Sigismund Augustus’ Wives. Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica, (116), 59–74. https://doi.org/10.18778/0208-6050.116.04

Funding data