The Haskalah community of Zgierz based on Sefer Zgierz, Mazkeretnetsach Le-Kehilayehudit Be-Polin

Authors

DOI:

https://doi.org/10.18778/1427-9665.17.06

Keywords:

The Haskalah, book of remembrance, Zgierz, “jewish Enlightenment”, maskil

Abstract

The Haskalah, as an intellectual movement among Jews, was a reformist trend of the late 18th century. In Zgierz, it only emerged in the 1860s. Its goal was to promote a new cultural ideal of the Jew as someone well-versed in the Torah while simultaneously integrating into the local community. Education, combating Jewish separatism, preserving identity, culture, and the Hebrew language, as well as the languages of local communities, were key tasks undertaken by the maskilim. Jewish Enlightenment was also manifested through active involvement in local government institutions, interactions with the Christian population, literary and journalistic activities. The following article attempts to outline the specific characteristics of this phenomenon in Zgierz, depicting its history, significance, and development.

References

Aronson I.M. (1990), Troubled Waters: Origins of the 1881 Anti-Jewish Pogroms in Russia. University of Pittsburgh Press.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.2307/jj.13316150

Bandurka M. (1976), Zgierz. Źródła do dziejów miasta w XIX i XX w.. Łódź: Towarzystwo Przyjaciół Zgierza i Urząd Miasta Zgierza.
Google Scholar

Encyklopedya Powszechna Kieszonkowa (1888), zeszyt X, Nakład druk i własność Noskowskiego, Warszawa.
Google Scholar

Jacobs J. (red.) (2009), Księga Pamięci Zgierza, Zgierz.
Google Scholar

Kowal J. (2013), Wileńska Haskala wobec głównych idei Oświecenia europejskiego, [w:] J. Ławski, A. Janicka, G. Kowalski, Ł. Zabielski, Pogranicze, Kresy, Wschód a idee Europy, Seria II: Wiktor Choriew in memoriam, układ i wstęp, Białystok, s. 351–361.
Google Scholar

Lewin S. (1989), Bet hasefer lerabanim be Warsza baszanim 1826–1863, „Gal Ed” 11, s. 35–58.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1007/BF02459127

Łastik S. (1961), Z dziejów Oświecenia żydowskiego. Ludzie i fakty. Warszawa: PIW.
Google Scholar

Maślak-Maciejewska A. (2016), Izaak Mieses (1802–1883) – zapomniana postać żydowskiej społeczności Torunia, „Rocznik Toruński”, t. 43, s. 293–308.
Google Scholar

Maślak-Maciejewska A. (2018), Modlili się w Templu. Krakowscy Żydzi postępowi w XIX wieku. Studium społeczno-religijne. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Google Scholar

Polonsky A. (2000), Warszawska Szkoła Rabinów: orędowniczka narodowej integracji w Królestwie Polskim, [w:] M. Galas, Duchowość żydowska w Polsce. Materiały z międzynarodowej konferencji dedykowanej pamięci Profesora Chone Shmentka. Kraków 26–28 kwietnia 1999, s. 287–307.
Google Scholar

Radziszewska K., Dekiert D., Wiatr E. (red.) (2017), Sztetl, szund, bunt i Palestyna: antologia twórczości literackiej Żydów w Łodzi (1905–1939), wyd. I. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.18778/8088-470-0

Rosin R. (red.) (1995), Zgierz. Dzieje miasta do 1988 r. Zarząd Miasta Zgierza. Oddział Polskiego Towarzystwa Historycznego w Łodzi. Towarzystwo Przyjaciół Zgierza. Łódź–Zgierz.
Google Scholar

Selavan Schwarcz I. Yizker Bikher as Preservers of Family and Comunity History.
Google Scholar

Spitzer S. (1886), Mojżesz Mendelssohn. Życiorys. Kraków: Wydawnictwo J. Fischer.
Google Scholar

Tugendhold J. (2008), [w:] The Yivo Encyclopedia of Jews in Eastern Europe, Yale University Press.
Google Scholar

Wodziński M. (2003), Oświecenie żydowskie w Królestwie Polskim wobec chasydyzmu. Dzieje pewnej idei. Warszawa: Wydawnictwo Cyklady.
Google Scholar

http://www.jewishgen.org/yizkor/ybinsights.html [dostęp: 19.03.2023]
Google Scholar

https://delet.jhi.pl/pl/psj/article/16060/kahan_jaakow_jakub [dostęp: 19.03.2023]
Google Scholar

https://delet.jhi.pl/pl/psj?articleId=19271 [dostęp: 19.03.2024]
Google Scholar

https://sztetl.org.pl/pl/biogramy/2368-centnerszwer-jakub [dostęp: 19.03.2024]
Google Scholar

https://sztetl.org.pl/pl/biogramy/2638-fryszman-dawid [dostęp: 19.03.2024]
Google Scholar

https://sztetl.org.pl/pl/biogramy/5149-kacenelson-icchak [dostęp: 19.03.2024]
Google Scholar

https://sztetl.org.pl/pl/miejscowosci/b/925-brody/99-historia-spolecznosci/137121-historia-spolecznosci [dostęp: 19.03.2024]
Google Scholar

https://web.archive.org/web/20191229051118/http://www.jhi.pl/psj/Buchner_Abraham [dostęp: 19.03.2023]
Google Scholar

https://www.jewishgen.org/yizkor/zgierz/zgierz.html [dostęp: 17.12.2023]
Google Scholar

https://www.jewishgen.org/yizkor/zgierz/zgip187.html [dostęp: 12.12.2023]
Google Scholar

https://www.jewishgen.org/yizkor/zgierz/zgip293.html [dostęp: 15.12.2023]
Google Scholar

https://www.jewishgen.org/yizkor/zgierz/zgip392.html [dostęp: 12.12.2023]
Google Scholar

https://yivoencyclopedia.org/article.aspx/Tugendhold_Jakob [dostęp: 19.03.2024]
Google Scholar

Published

2023-12-31

How to Cite

Kucner, M., & Gołaszewski, M. (2023). The Haskalah community of Zgierz based on Sefer Zgierz, Mazkeretnetsach Le-Kehilayehudit Be-Polin. Acta Universitatis Lodziensis. Folia Germanica, (17), 87–103. https://doi.org/10.18778/1427-9665.17.06