The Haskalah community of Zgierz based on Sefer Zgierz, Mazkeretnetsach Le-Kehilayehudit Be-Polin
DOI:
https://doi.org/10.18778/1427-9665.17.06Keywords:
The Haskalah, book of remembrance, Zgierz, “jewish Enlightenment”, maskilAbstract
The Haskalah, as an intellectual movement among Jews, was a reformist trend of the late 18th century. In Zgierz, it only emerged in the 1860s. Its goal was to promote a new cultural ideal of the Jew as someone well-versed in the Torah while simultaneously integrating into the local community. Education, combating Jewish separatism, preserving identity, culture, and the Hebrew language, as well as the languages of local communities, were key tasks undertaken by the maskilim. Jewish Enlightenment was also manifested through active involvement in local government institutions, interactions with the Christian population, literary and journalistic activities. The following article attempts to outline the specific characteristics of this phenomenon in Zgierz, depicting its history, significance, and development.
References
Aronson I.M. (1990), Troubled Waters: Origins of the 1881 Anti-Jewish Pogroms in Russia. University of Pittsburgh Press.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.2307/jj.13316150
Bandurka M. (1976), Zgierz. Źródła do dziejów miasta w XIX i XX w.. Łódź: Towarzystwo Przyjaciół Zgierza i Urząd Miasta Zgierza.
Google Scholar
Encyklopedya Powszechna Kieszonkowa (1888), zeszyt X, Nakład druk i własność Noskowskiego, Warszawa.
Google Scholar
Jacobs J. (red.) (2009), Księga Pamięci Zgierza, Zgierz.
Google Scholar
Kowal J. (2013), Wileńska Haskala wobec głównych idei Oświecenia europejskiego, [w:] J. Ławski, A. Janicka, G. Kowalski, Ł. Zabielski, Pogranicze, Kresy, Wschód a idee Europy, Seria II: Wiktor Choriew in memoriam, układ i wstęp, Białystok, s. 351–361.
Google Scholar
Lewin S. (1989), Bet hasefer lerabanim be Warsza baszanim 1826–1863, „Gal Ed” 11, s. 35–58.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1007/BF02459127
Łastik S. (1961), Z dziejów Oświecenia żydowskiego. Ludzie i fakty. Warszawa: PIW.
Google Scholar
Maślak-Maciejewska A. (2016), Izaak Mieses (1802–1883) – zapomniana postać żydowskiej społeczności Torunia, „Rocznik Toruński”, t. 43, s. 293–308.
Google Scholar
Maślak-Maciejewska A. (2018), Modlili się w Templu. Krakowscy Żydzi postępowi w XIX wieku. Studium społeczno-religijne. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Google Scholar
Polonsky A. (2000), Warszawska Szkoła Rabinów: orędowniczka narodowej integracji w Królestwie Polskim, [w:] M. Galas, Duchowość żydowska w Polsce. Materiały z międzynarodowej konferencji dedykowanej pamięci Profesora Chone Shmentka. Kraków 26–28 kwietnia 1999, s. 287–307.
Google Scholar
Radziszewska K., Dekiert D., Wiatr E. (red.) (2017), Sztetl, szund, bunt i Palestyna: antologia twórczości literackiej Żydów w Łodzi (1905–1939), wyd. I. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.18778/8088-470-0
Rosin R. (red.) (1995), Zgierz. Dzieje miasta do 1988 r. Zarząd Miasta Zgierza. Oddział Polskiego Towarzystwa Historycznego w Łodzi. Towarzystwo Przyjaciół Zgierza. Łódź–Zgierz.
Google Scholar
Selavan Schwarcz I. Yizker Bikher as Preservers of Family and Comunity History.
Google Scholar
Spitzer S. (1886), Mojżesz Mendelssohn. Życiorys. Kraków: Wydawnictwo J. Fischer.
Google Scholar
Tugendhold J. (2008), [w:] The Yivo Encyclopedia of Jews in Eastern Europe, Yale University Press.
Google Scholar
Wodziński M. (2003), Oświecenie żydowskie w Królestwie Polskim wobec chasydyzmu. Dzieje pewnej idei. Warszawa: Wydawnictwo Cyklady.
Google Scholar
http://www.jewishgen.org/yizkor/ybinsights.html [dostęp: 19.03.2023]
Google Scholar
https://delet.jhi.pl/pl/psj/article/16060/kahan_jaakow_jakub [dostęp: 19.03.2023]
Google Scholar
https://delet.jhi.pl/pl/psj?articleId=19271 [dostęp: 19.03.2024]
Google Scholar
https://sztetl.org.pl/pl/biogramy/2368-centnerszwer-jakub [dostęp: 19.03.2024]
Google Scholar
https://sztetl.org.pl/pl/biogramy/2638-fryszman-dawid [dostęp: 19.03.2024]
Google Scholar
https://sztetl.org.pl/pl/biogramy/5149-kacenelson-icchak [dostęp: 19.03.2024]
Google Scholar
https://sztetl.org.pl/pl/miejscowosci/b/925-brody/99-historia-spolecznosci/137121-historia-spolecznosci [dostęp: 19.03.2024]
Google Scholar
https://web.archive.org/web/20191229051118/http://www.jhi.pl/psj/Buchner_Abraham [dostęp: 19.03.2023]
Google Scholar
https://www.jewishgen.org/yizkor/zgierz/zgierz.html [dostęp: 17.12.2023]
Google Scholar
https://www.jewishgen.org/yizkor/zgierz/zgip187.html [dostęp: 12.12.2023]
Google Scholar
https://www.jewishgen.org/yizkor/zgierz/zgip293.html [dostęp: 15.12.2023]
Google Scholar
https://www.jewishgen.org/yizkor/zgierz/zgip392.html [dostęp: 12.12.2023]
Google Scholar
https://yivoencyclopedia.org/article.aspx/Tugendhold_Jakob [dostęp: 19.03.2024]
Google Scholar
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.