Banki komercyjne w Polsce wobec zmian na rynku usług płatniczych
DOI:
https://doi.org/10.18778/0208-6018.324.11Słowa kluczowe:
banki, usługi płatnicze, rozliczenia pieniężneAbstrakt
Banki komercyjne stają obecnie przed jednym z największych wyzwań dotyczących prowadzenia działalności w obszarze detalicznych rozliczeń pieniężnych. Zmiany na rynku płatności spowodowały, że podmioty te muszą na nowo określić swoje miejsce w procesach realizacji usług płatniczych w skali krajowej i międzynarodowej. Nie ulega bowiem wątpliwości, że z jednej strony banki świadomie opierają świadczenie usług płatniczych na czynnościach realizowanych przez podmioty trzecie w ramach outsourcingu, z drugiej – stają w obliczu rosnącej konkurencji ze strony niebankowych instytucji płatniczych. Celem niniejszego artykułu jest ocena działań banków komercyjnych w Polsce w obliczu zmian zachodzących na rynku usług płatniczych. Podjęto w nim próbę weryfikacji hipotezy, iż skuteczność tych działań wymaga zaangażowania całego sektora bankowego. Artykuł został podzielony na kilka części. W pierwszej odniesiono się do roli banków komercyjnych w detalicznych rozliczeniach pieniężnych. Uwzględniono również znaczenie tego obszaru w działalności banków, między innymi w kontekście osiąganych przychodów. W drugiej części skoncentrowano uwagę na pozabankowym rynku usług płatniczych i zachodzących na nim zmianach świadczących o jego rozwoju. Część trzecia obejmuje krótką analizę realnych zagrożeń dla banków w realizacji funkcji rozliczeniowych. W części czwartej odniesiono się do przykładów działań banków komercyjnych w Polsce, które są odpowiedzią na zmiany w pośrednictwie w płatnościach i funkcjonowaniu rynku usług płatniczych. Rozważania zawarte w artykule prowadzą do wniosku, iż zachowanie przez banki funkcjonujące w Polsce kluczowej roli w płatnościach, w kontekście podejmowanych przez nie działań, będzie trudne w obszarze detalicznych usług płatniczych. W świetle procesów globalizacyjnych skuteczność działań wymaga zaangażowania i współpracy sektora bankowego nie tylko w skali krajowej, ale również ponadnarodowej.
Pobrania
Bibliografia
BCG (2014), Global Payments 2014 – Capturing the Next Level of Value, Boston Consulting Group, September.
Google Scholar
BIS (2012), Innovations in Retail Payments, Bank for International Settlements, “CPSS Publications” nr 102, May.
Google Scholar
Bradford T., Davies M., Weiner S. (2003), Nonbanks in the Payments System, Federal Reserve Bank of Kansas City.
Google Scholar
Bradford T., Hayashi F., Hung C., Rosati S., Sullivan R.J., Wang Z., Weiner S.E. (2009), Nonbanks and Risk in Retail Payments: EU and U.S., [w:] E.M. Johnson (red.), Managing Information Risk and the Economics of Security, Springer Publishing, s. 17–53.
Google Scholar
Capgemini (2011), World Payments Report.
Google Scholar
Capgemini (2014), World Payments Report.
Google Scholar
Capgemini, EFMA (2015), World Retail Banking Report.
Google Scholar
Chakravorti S., Jankowski, C. (2005), Innovations, Incentives, and Regulation: Forces Shaping the Payments Environment, The Federal Reserve Bank of Chicago, Chicago Fed Letter, no. 218a.
Google Scholar
ECB (2008), Payment Systems and Market Infrastructure Oversight Report, European Central Bank, July.
Google Scholar
Gorton G., Winton A. (2002), Financial Intermediation, National Bureau of Economic Research, Amsterdam.
Google Scholar
Gospodarowicz A. (2010), Sektor bankowy w Polsce do roku 2030, [w:] J. Szambelańczyk (red.), Polski sektor bankowy w perspektywie roku 2030, SGH, Warszawa, 2010, s. 93–100.
Google Scholar
Górka J. (2014), Nożyce dywergencji w polskim systemie płatniczym, [w:] M. Gorynia, S. Rudolf (red.), Polska w Unii Europejskiej i globalnej gospodarce, Polskie Towarzystwo Ekonomiczne, IX Kongres Ekonomistów Polskich, Warszawa, 2014, s. 170–180.
Google Scholar
Harasim J. (2013a), Współczesny rynek płatności detalicznych – specyfika, regulacje, innowacje, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach, Katowice.
Google Scholar
Harasim J. (2013b), Znaczenie regulacji prawnych dla funkcjonowania rynku płatności, „Zarządzanie i Finanse” nr 1(2), s. 172–184.
Google Scholar
Hasan I., Schmiedel H., Song L. (2009), Return to Retail Banking and Payments, European Central Bank, Working Paper Series, Frankfurt.
Google Scholar
Iwańczuk-Kaliska A. (2014a), Przemiany systemów płatniczych i ich konsekwencje dla banków centralnych, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu, Poznań.
Google Scholar
Iwańczuk-Kaliska A. (2014b), Perspektywy zmian w organizacji banków w świetle koncepcji centrum usług płatniczych, „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Oeconomica” nr 1(299), s. 201–209.
Google Scholar
Khiaonarong T., Liebenen J. (2009), Banking on Innovation. Modernisation of Payment Systems, Physica-Verlag Heidelberg, Heidelberg.
Google Scholar
KIR (2011), Raport Krajowej Izby Rozliczeniowej.
Google Scholar
Kokkola, T. (2010), The Payment System. Payments, Securities and Derivatives, and the Role of the Eurosystem, European Central Bank, Working Paper Series, Frankfurt.
Google Scholar
Lacker J.M. (2005), Payment Economics and the Role of Central Banks, Bank of England, Payments Conference, May 20.
Google Scholar
Lacker J.M., Weinberg J.A. (2003), Payment Economics: Studying the Mechanics of Exchange, “Journal of Monetary Economics”, vol. 50, s. 381–387.
Google Scholar
McAndrews J., Roberds, W. (1999), Payment Intermediation and the Origins of Banking, Federal Reserve Bank of Atlanta, Working Paper nr 11.
Google Scholar
Millard S. (2006), The Foundations of Money, Payments and Central Banking: A Review Essay, Money Macro and Finance (MMF) Research Group Conference, nr 106.
Google Scholar
Nonbanks in the Payments System: European and U.S. Perspectives (2007), European Central Bank Division, Federal Reserve Bank of Kansas City, Working Papers, nr 1.
Google Scholar
Rochet, J.C. (2007), Some Economics of Horizontal Integration in the Payments Industry, Prepared for the conference “Nonbanks in the Payments System”, Santa Fe, May 2–4.
Google Scholar
Solarz J.K. (2010), Metodologiczne aspekty projekcji rozwoju sektora bankowego w Polsce do roku 2030, [w:] J. Szambelańczyk (red.), Polski sektor bankowy w perspektywie roku 2030, SGH, Warszawa, s. 13–26.
Google Scholar
Sullivan R.J., Wang Z. (2007), Nonbanks in the Payments System: Innovation, Competition, and Risk – A Conference Summary, Federal Reserve Bank of Kansas City, “Economic Review, Third Quarter”, s. 83–106.
Google Scholar
Szpringer W., Szpringer M. (2015), Innowacje w płatnościach elektronicznych – tendencje rozwojowe, „Problemy Zarządzania”, vol. 13, nr 3(54), s. 11–28.
Google Scholar
Tencza A., Jeruzalski T. (2015), Lokalny czy globalny. Kierunki rozwoju systemów płatności elektronicznych w Europie – wnioski dla Polski, „Problemy Zarządzania”, vol. 13, nr 3(54), s. 54–64.
Google Scholar