CZYNNIK PSYCHOLOGICZNY W KSZTAŁTOWANIU OCZEKIWAŃ INWESTORÓW NA RYNKU KAPITAŁOWYM
DOI:
https://doi.org/10.18778/0208-6021.310.07Słowa kluczowe:
oczekiwania inwestorów, behawioralne modele rynku kapitałowego, skłonności poznawcze i motywacyjne inwestorówAbstrakt
Oczekiwania dotyczące przebiegu przyszłych procesów gospodarczych są jednymi z kluczowych czynników wpływających na decyzje inwestorów. Wydaje się, że specyficzna rola oczekiwań polega na tym, że jako zmienne nieobserwowalne wyjaśniają zjawiska ekonomiczne o charakterze obserwowalnym. Poznanie procesu kształtowania oczekiwań przez inwestorów ma podstawowe znaczenie dla opisu, interpretacji i prognozowania zmian wartości aktywów na rynkach finansowych, a zwłaszcza cen akcji na rynkach kapitałowych i co za tym idzie wartości notowanych na nich spółek. Celem niniejszego artykułu jest przedstawienie czynników psychologicznych kształtujących oczekiwania inwestorów, a tym samym wpływających na wartość rynkową przedsiębiorstw, czynników determinujących zarówno motywacyjne, jak i poznawcze skłonności inwestorów. Główne pytania, które powstają na tle prowadzonych rozważań to: 1. Czy wiedza o psychologicznych czynnikach kształtujących decyzje inwestycyjne daje przedsiębiorstwom możliwość świadomego kształtowania długookresowych oczekiwań inwestorów, powodując tym samym, niejako bardziej fundamentalną odpowiedź rynku kapita-łowego?; 2. Czy istnieje potencjał włączenia oczekiwań inwestorów do procesu zarządzania wartością przedsiębiorstwa i przejścia od zarządzania wartością do zarządzania oczekiwaniami?Pobrania
Bibliografia
Andreassen PB. (1987) , On the social psychology of the stock market: Aggregate attributional effects and the regressiveness of prediction. “Journal of Personality and Social Psychology”, Vol. 53 , p. 490-493
Google Scholar
Baker M., Wurgler J. (2007), Investor sentiment in the stock market, “Journal of Economic Perspectives”, Vol. 21(2), p. 129-151
Google Scholar
Barberis N., Shleifer A., Vishy R. (1998), A model of investor sentiment., “Journal of Financial Economics”, Vol. 49, p. 307-343.
Google Scholar
Blume, L., Easley D., O’Hara M, (1994), Market statistic and technical analysis: The role of volume., “Journal of Finance”, Vol. 49(1), p. 153-181.
Google Scholar
Brown PD., Jennings RH. (1989), On technical analysis, “The Review of Financial Studies”, Vol. 2/4, p. 527-551
Google Scholar
CF. Isen A M (2005) Pozytywny afekt a podejmowanie decyzji [in:] Lewis M, Haviland-Jones J. M. Psychologia emocji, GWP, Gdańsk,
Google Scholar
Chan L., Jeegadeesh N., Lakonishok J. (1996), Momentum strategies., “Journal of Finance”, Vol. 51(5), p. 1681–1713.
Google Scholar
Daniel KD., Hirshleifer D., Subrahmanyam A. (2001), Overconfidence, arbitrage, equilibrium, asset pricing, “The Journal of Finance”,Vol. 56(3), p. 1839–1885.
Google Scholar
De Long JB., Shleifer A., Summers L., Waldmann R. (1990), Positive feedback investment strategies and destabilizing rational speculation, “Journal of Finance”, Vol. 45(2), p. 703-738.
Google Scholar
DeLong JB, Shleifer A, Summers LH, Waldmann JL (1991), The Survival of Noise Traders in Financial Markets.” Journal of Business” Vol.64/1, p.1-19.
Google Scholar
Festinger L. (1957), A theory of cognitive dissonance, Stanford University Press, Stanford
Google Scholar
Grossman JS., Stiglitz JE. (1980), On the impossibility of information ally efficient markets., “The American Economic Review” Vol. 70(3), p. 393-408.
Google Scholar
Kahneman D., Tversky A. (1982), Availability: A heuristic for judging frequency and probability. In: Kahneman D, Slovic P, Tversky A (ed) judgment under uncertainty: heuristics and biases. Cambridge University Press: Cambridge.
Google Scholar
Kahneman D., Tversky A. (1984), Choices, values, and frames, “American Psychologist”, Vol. 39(4), p. 341–350.
Google Scholar
Kozielecki J. (1997), Psychologiczna teoria decyzji, PWN, Warsaw
Google Scholar
Lakonishok J., Shleifer A., Vishny RW. (1994), Contrarian investment, extrapolation, and risk., “The Journal of Finance”, Vol. 49(5), p. 1541-1578.
Google Scholar
Lee CMC., Shleifer A., Thaler RH. (1998), Investor sentiment and the closed-end fund puzzle, “ Journal of Finance”, Vol. 46, p. 76-110.
Google Scholar
Lee W., Jiang Ch., Indro D. (2002), Stock market volatility, excess returns, and the role of investor sentiment, “Journal of Banking & Finance”, Vol. 26(12), p. 2277-2299.
Google Scholar
Lo W. (1999), The three P’s of total risk management, “Financial Analysts Journal”, Vol. 1, p. 13-26
Google Scholar
Loewenstein G. and Lerner J S. (2003), The role of affect in decision-making [in:] Davidson R, Goldsmith H, Scherer K, Handbook of Affective Science, Oxford University Press, Oxford,
Google Scholar
Loewenstein G., Weber EU., Hsee CK., Welch ES. (2001), Risk as feelings. “Psychological Bulletin”, Vol. 127 p. 138-156.
Google Scholar
Lux H. (1988), Extreme finance, “Institutional Investor”, Vol. 32, p. 45-50.
Google Scholar
Neal R., Wheatley SM. (1998), Do measures of investor sentiment predict returns? “Journal of Finance and Quantitative Analysis” Vol. 33(4), p. 523-535.
Google Scholar
Odean T., Barber B. (1999), The courage of misguided convictions: the trading behaviour of individual investors, “Financial Analyst Journal”, November/December 1999, p. 41-55.
Google Scholar
Pietrzak M. (2009), Badania nad heterogenicznością oczekiwań inflacyjnych. Podejście ekonomii eksperymentalnej, ”Materiały i studia”, No. 232, Narodowy Bank Polski, p. 1-50.
Google Scholar
Presson P., Benazzi V. (1996), Illusion of control: a meta-analytic review. “Journal of Social Behavior and Personality”, Vol. 11, p. 493-510.
Google Scholar
Przybyłowski K., Hartley SW., Kerin RA., Rudelius W. (1998), Marketing. Dom Wydawniczy ABC, Warsaw
Google Scholar
Rick S., Loewenstein G. (2008) The role of emotion in economic behavior [in:] Lewis M., Haviland-Jones J., The Handbook of Emotion, Guilforg, New York,
Google Scholar
Samuelson W., Zeckhauser R. (1988), Status-quo bias in decision making, “ Journal of Risk and Uncertainty”, Vol. 1, p. 1-59.
Google Scholar
Shefrin H. (2007), Risk and return in behavioral SDF-based asset pricing models. Working paper .
Google Scholar
Shefrin H., Statman M. (2000), Behavioral portfolio theory, “Journal of Financial and Quantitative Analysis”, Vol. 35(5), p. 127-151.
Google Scholar
Shiv B., Fedorikhin A., Nowlis S. (2005) Interplay of the heart and mind in decision-making [in: ] Ratneshwar R., Mick D., Inside Consumption: Frontiers of Research on Consumers Motives, Goals and Desire, Routledge, New York,
Google Scholar
Slovic P., Finucane M., Peters E., MacGregor D, (2002), Rational Actors or Rational Fools: Implication of the Affect Heuristic for Behavioral Economy, “Journal of Socio-Economics”, Vol 31/2002 , p. 329-342
Google Scholar
Solt ME., Statman M. (1989), Good Companies, Bad Stocks, “Journal of Portfolio Management” Vol. 5, p. 39-45.
Google Scholar
Stephan E. (1999), Die Rolle von Ulterilsheuristiken bei Finanzentscheidungen. In: Fischer L., Kutsch T., Stephan E. (ed) Finanzpsychologie. Munchen.
Google Scholar
Törngren G., Montogomery H. (2004), Worse than chance? Performance and confidence among professionals and lay-people in the stock market, “Journal of Behavioural Finance”, Vol. 5, p. 246-251.
Google Scholar
Treynor JL, Ferguson R. (1985), In defense of technical analysis.,“The Journal of Finance” Vol. 40(3), p. 757-773,'
Google Scholar
Papers and Proceedings of the Forty-Third Annual Meeting American Finance Association, Dallas, Texas, 28-30 December 1984
Google Scholar
Tyszka T. (1986), Analiza decyzyjna i psychologia decyzji. PWN, Warsaw
Google Scholar
Tyszka T. (1997), Psychologia zachowań ekonomicznych. PWN, Warsaw
Google Scholar
Vohs K.D., Baumeister R.F., Loewenstein G. (2007) Do Emotion Help or Hurt decision-making? A Hedgefoxian Perspective, Russell Sage Foundation Press, New York,
Google Scholar
Welch I., Qiu I. (2004), Investor sentiment measure, . NBER working paper.
Google Scholar
Working H. (1953), Futures trading and hedging., “American Economic Review”, Vol. 43, p. 314-340.
Google Scholar
Working H. (1962), New concepts concerning futures markets and prices, “American Economic Review”, Vol. 52, p. 432-459
Google Scholar
Zaleśkiewicz T., Radomski J. (2001), Investors’ risk attitudes and their behaviour on the stock market. In: Scott AJ. (ed) Environment and wellbeing. Proceedings of the IAREP 2001 Conference. University of Bath , p. 337-340
Google Scholar
Zaleśkiewicz T. (2001) , Beyond Risk Seeking and Risk Aversion: Personality and Dual Nature of Economic Risk Taking, “European journal of Personality”, Vol. 15/ 2001, p. 105-122.
Google Scholar
Zielonka P. (2003) Czym są finanse behawioralne, czyli krótkie wprowadzenie do psychologii rynków finansowych. , „Materiały i Studia” No 158. NBP, Warsaw
Google Scholar
Zielonka P. (2011), Giełda i psychologia. Behawioralne aspekty inwestowania narybku papierów wartościowych. Expanded 3rd edition. CeDeWu, Warsaw.
Google Scholar
Zouaoui M., Nouyrigat GJM., Beer F, (2010)., How does investor sentiment affect stock market crises? Evidence from panel data. Recherche, No. 46 .
Google Scholar