Starzenie się ludności na poziomie hiperlokalnym. Rola inicjatyw oddolnych w amerykańskim krajobrazie usług opiekuńczych dla seniorów na przykładzie „modelu wioski”
DOI:
https://doi.org/10.18778/0208-6018.344.06Słowa kluczowe:
polityka społeczna, polityka senioralna, państwo opiekuńcze, usługi społeczne, opieka długoterminowa, innowacja społecznaAbstrakt
Koncepcja starzenia się w społeczności (aging in community) jest w ostatnich latach promowana przez teoretyków i praktyków polityki społecznej, pracy socjalnej i gerontologii społecznej jako alternatywa dla zinstytucjonalizowanych, stacjonarnych form świadczenia usług opiekuńczych. Polega ona na umożliwieniu seniorom funkcjonowania we własnym otoczeniu i własnym gospodarstwie domowym tak długo, jak tylko to możliwe. Podstawową zaletą koncepcji jest zapewnienie osobom starszym, często borykającym się z problemem samotności lub ograniczeniami samodzielności, poczucia względnego bezpieczeństwa i dobrostanu. Niniejszy artykuł omawia nowatorski amerykański model opieki, zwany „modelem wioski” (village model), który wpisuje się w filozofię „starzenia się w miejscu zamieszkania” (aging in place), a jednocześnie stanowi ciekawą alternatywę dla podaży usług opiekuńczych świadczonych przez sektor publiczny. W syntetyczny sposób zestawia wady i zalety tego typu systemowych rozwiązań oraz poddaje pod dyskusję ideę zaadaptowania „modelu wioski” na gruncie polskim.
Pobrania
Bibliografia
American Association of Retired Persons (2017), Can You Afford to Age in Place?, https://www.aarp.org/money/budgeting-saving/info-2017/costs-of-aging-in-place.html [dostęp: 7.09.2018].
Google Scholar
Balcerczyk I. (2014), Zmiana paradygmatu, czyli Tocqueville’owskie spojrzenie na społeczeństwo amerykańskie, „Civitas Hominibus: Rocznik Filozoficzno‑Społeczny”, nr 9, s. 13–25.
Google Scholar
Dziennik Warto Wiedzieć (2012), Bank czasu – bankiem życzliwości. Warto brać przykład z Tczewa, http://wartowiedziec.pl/polityka‑spoleczna/12123‑bank‑czasu‑bankiem‑yczliwoci‑warto‑bra‑przykad‑z‑tczewa [dostęp: 28.10.2018].
Google Scholar
EUROFOUND (2004), Health and Care in an Enlarged Europe, Office for Official Publications of the European Communities, Luxembourg.
Google Scholar
Genworth (2018), Cost of Care Survey, Genworth Financial Inc., https://www.genworth.com/aging-and-you/finances/cost-of-care.html [dostęp: 24.04.2019].
Google Scholar
Główny Urząd Statystyczny (2014a), Sytuacja demograficzna osób starszych i konsekwencja starzenia się ludności Polski w świetle prognozy na lata 2014–2050, Warszawa.
Google Scholar
Główny Urząd Statystyczny (2014b), Prognoza ludności na lata 2014–2050, Warszawa.
Google Scholar
Houser A., Fox-Grage W., Ujvari K. (2012), Across the States. Profiles of Long‑Term Services and Supports, AARP Public Policy Institute, Washington.
Google Scholar
Love R. (2018), AARP’s 60th Anniversary, https://www.aarp.org/politics-society/history/info-2018/aarp-60th-anniversary.html [dostęp: 9.09.2018].
Google Scholar
OECD (2018), Key issues in long‑term care policy, http://www.oecd.org/els/health-systems/long-term-care.htm [dostęp: 28.10.2018].
Google Scholar
Partners in Care (2015), http://partincare.wpengine.com/ [dostęp: 28.10.2018].
Google Scholar
Podemski K. (2014), Społeczeństwo obywatelskie w Polsce 25 lat po wielkiej zmianie, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny”, nr 2, s. 89–108.
Google Scholar
Prohaska T.R., Anderson L.A., Binstock R.H. (2012), Public Health for an Aging Society, The John Hopkins University Press, Baltimore.
Google Scholar
Riesman D., Glazer N., Denney, R. (1961), The Lonely Crowd, Yale University Press, New Haven–London.
Google Scholar
Rosochacka‑Gmitrzak M. (2012), Starzenie się w miejscu zamieszkania – w stronę szerszego rozumienia koncepcji, [w:] W. Wilimska (red.), (Nie)czekając na starość. Wyzwania dla polityki społecznej w obliczu demograficznych przemian, Regionalny Ośrodek Polityki Społecznej, Kraków.
Google Scholar
Scharlach A., Graham C. L., Lehning A. (2012), The Village Model: A Consumer Driven Approach for Aging in Place, „The Gerontologist”, nr 52(3), s. 418–427.
Google Scholar
Schimanek T. (2013), Sposoby i formy aktywizacji społecznej, [w:] T. Schimanek, Z. Wejcman, Aktywni seniorzy. Inspirator dla organizacji, Instytut Spraw Publicznych, Warszawa.
Google Scholar
Urbaniak B. (2016), W kierunku „srebrnej gospodarki” – konieczność czy szansa na rozwój, „Studia Prawno‑Ekonomiczne”, t. XCVIII, s. 275–291.
Google Scholar
Vespa J., Armstrong D. M., Medina L. (2018), Demographic Turning Points for the United States: Population Projections for 2020 to 2060, United States Census Bureau, Washington.
Google Scholar
Village to Village Network (2018), https://vtvnetwork.clubexpress.com/ [dostęp: 28.10.2018].
Google Scholar
Wronka‑Pośpiech M. (2015), Innowacje społeczne – pojęcie i znaczenie, „Studia Ekonomiczne. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Naukowego w Katowicach”, nr 212, s. 124–136.
Google Scholar
Zapędowska‑Kling K. (2016), Polityka społeczna wobec starzenia się ludności w USA i w Szwecji.
Google Scholar
Wnioski dla Polski, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
Google Scholar