Wierny i rzetelny obraz instrumentów pochodnych w sprawozdaniu finansowym według modelu rachunkowości zabezpieczeń w dobie MSSF 9
DOI:
https://doi.org/10.18778/0208-6018.339.11Słowa kluczowe:
instrumenty pochodne, rachunkowość zabezpieczeń, MSSF 9, MSR 39, efektywność zabezpieczeniaAbstrakt
Zasady rachunkowości instrumentów pochodnych zawarte w Międzynarodowym Standardzie Rachunkowości 39 (MSR 39) były przedmiotem krytyki z uwagi na stopień skomplikowania i niedopasowanie do rzeczywistości biznesowej. Zastąpienie MSR 39 Międzynarodowym Standardem Sprawozdawczości Finansowej 9 (MSSF 9) miało z jednej strony uprościć zasady rachunkowości zabezpieczeń i przyczynić się do jej szerszego stosowania, a z drugiej wyeliminować niedoskonałości poprzedniego standardu i poprawić jakość informacji na temat instrumentów pochodnych, przekazywanej w sprawozdaniu finansowym. MSSF 9 wprowadził wiele zmian w zakresie rachunkowości instrumentów pochodnych i dlatego też zasadna wydaje się dyskusja na temat ich konsekwencji i wpływu na rzetelność i wiarygodność informacji przekazywanej otoczeniu. Jest to niezwykle istotne, gdyż z instrumentami pochodnymi wiąże się znaczne ryzyko – ich nieumiejętne stosowanie niejednokrotnie prowadziło do znacznych problemów finansowych lub upadłości przedsiębiorstw i instytucji finansowych. Celem niniejszego artykułu jest przedstawienie najważniejszych zmian w rachunkowości instrumentów pochodnych zaimplementowanych w MSSF 9 oraz analiza ich wpływu na walory informacyjne sprawozdań finansowych jednostek gospodarczych, tj. wierne i rzetelne odzwierciedlenie ekonomicznych efektów stosowania derywatów.
Pobrania
Bibliografia
Andrzejewski M., Dunal P. (2016), The balance sheet under Polish regulations vs. IFRS, Anglo‑American University, Praga.
Google Scholar
Andrzejewski M., Grabiński K. (2016), Wpływ jakości systemu nadzoru właścicielskiego na sytuację finansową spółek giełdowych w czasach kryzysu finansowego – przegląd badań empirycznych, „Studia Ekonomiczne. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach”, nr 268, s. 9–19.
Google Scholar
Barczyk K. (2015), Rachunkowość zabezpieczeń grupy kapitałowej. Studium przypadku, „Studia Ekonomiczne. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach”, nr 225, s. 56–58.
Google Scholar
Beisland L. A., Frestad D. (2013), How fair‑value accounting can influence firm hedging, „Review of Derivatives Research”, t. 16(2), s. 193–217.
Google Scholar
Bera A. K., Garcia P., Roj J. S. (1973), Estimation of Time‑Varying Hedging Ratios for Corn and Soybeans: BGARCH and Random Coefficient Approaches, Sanklaya Series B, 59.
Google Scholar
Bernhardt T., Erlinger D., Unterreiner L. (2014), IFRS 9: the new rules for hedge accounting from the risk management perspective, „ACRN Journal of Finance and Risk Perspectives”, t. 3, nr 3, s. 53–66.
Google Scholar
Charnes J. M., Koch P., Berkman H. (2003), Measuring hedge effectiveness for FAS 133 compliance, „Journal of Applied Corporate Finance”, t. 15, nr 4, s. 8–16.
Google Scholar
Comiskey E. E., Mulford C. W. (2008), The non‑designation of derivatives as hedges for accounting purposes, „The Journal of Applied Research in Accounting and Finance”, t. 3, nr 2, s. 3–16.
Google Scholar
Conceptual Framework for Financial Reporting (2018), IASB, March.
Google Scholar
Corman L. (2006), Lost in the maze, CFO, 22, s. 66–70.
Google Scholar
DeMarzo P. M., Duffie D., (1995) Corporate incentives for hedging and hedge accounting, “The Review of Financial Studies”, t. 8, nr 3, s. 743–771.
Google Scholar
Dunal P., Kozik M. (2017), Problematyka pomiaru efektywności zabezpieczenia przed ryzykiem rynkowym w rachunkowości instrumentów pochodnych w świetle wprowadzenia MSSF 9, „Ekonomiczne Problemy Usług” nr 2(127), s. 110–120.
Google Scholar
Fabozzi J. F., Markowitz H. (2011), The theory and practice of instrument management, John Wiley & Sons, Hoboken.
Google Scholar
Finnerty J. D., Grant D. (2003), Testing Hedge Effectiveness Under SFAS 113, „The CPA Journal”, April, s. 11–17.
Google Scholar
Frendzel M. (2010), Rachunkowość instrumentów finansowych w świetle regulacji krajowych i międzynarodowych, Stowarzyszenie Księgowych w Polsce, Warszawa.
Google Scholar
Garstecki D. (2012), Metody pomiaru efektywności zabezpieczenia w rachunkowości, [w:] H. Buk, A. Kostur, Za i przeciw wartości godziwej w rachunkowości. Problemy stosowania i wykorzystania wartości godziwej, Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach, Katowice.
Google Scholar
Helin A., Drabikowska K., Sztuczyńska H. (2005), Rachunkowość instrumentów finansowych, ODiDK, Gdańsk.
Google Scholar
Howard C. T., D’Antonio L. J. (1987), A risk‑return measure of hedging effectiveness: a reply, „Journal of Finance and Quantitative Analysis”, t. 22, nr 3, s. 21–27.
Google Scholar
Ignatowski R. (2017), Rzetelny i jasny obraz w sprawozdaniach finansowych – badanie sondażowe w eksperymencie badawczym, „Zeszyty Teoretyczne Rachunkowości”, t. 92(148), s. 47–70.
Google Scholar
Kamela‑Sowińska A., Garstecki D. (2014), Rachunkowość instrumentów finansowych, Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu, Poznań.
Google Scholar
Mazurowska M. (2015), Rachunkowość zabezpieczeń a proces zarządzania ryzykiem w przedsiębiorstwie, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego” nr 873, „Finanse, Rynki Finansowe, Ubezpieczenia” nr 77, s. 385–392.
Google Scholar
Michelson S. E., Jordan‑Wagner J., Wootton C. W. (2000), The relationship between the smoothing of reported income and risk‑adjusted returns, „Journal of Economics and Finance”, t. 24, nr 2., s. 52–61.
Google Scholar
Międzynarodowy Standard Rachunkowości 39, Rozporządzenie Komisji (UE) Nr 1126/2008 z dnia 3 listopada 2008 r. przyjmujące określone międzynarodowe standardy rachunkowości zgodnie z rozporządzeniem (WE) nr 1606/2002 Parlamentu Europejskiego i Rady (Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej I. 320/1).
Google Scholar
Międzynarodowy Standard Sprawozdawczości Finansowej 9, Rozporządzenie Komisji (UE) 2016/2067 z dnia 22 listopada 2016 r. zmieniające rozporządzenie (WE) nr 1126/2008 przyjmujące określone międzynarodowe standardy rachunkowości zgodnie z rozporządzeniem (WE) nr 1606/2002 Parlamentu Europejskiego i Rady w odniesieniu do Międzynarodowego Standardu Sprawozdawczości Finansowej 9 (Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej I. 323/1).
Google Scholar
Ożga P. (2016), Rachunkowość instrumentów pochodnych, Wydawnictwo C. H. Beck, Warszawa.
Google Scholar
Ramirez J. (2007), Accounting for Derivatives: Advanced Hedging under IFRS, John Wiley & Sons, Chicester.
Google Scholar
Rashty J., O’Shaughnessy J. (2012), Foreign currency forward contracts and cash flow hedging, „The CPA Journal”, t. 82, nr 3, s. 22–27.
Google Scholar
Ring D. M. (19997), Risk‑shifting within a multinational corporation: the incoherence of the U. S. tax regime, „Boston Collage Law Review”, t. 38, nr 4, s. 75–79.
Google Scholar
Ryan S. G., Herz R. H., Iannaconni T. E., Maines L. A., Palepu K. G., Schrand C. M., Skinner D. J., Vincent L. (2002), Recommendations on hedge accounting and accounting for transfers of financial instruments, „Accounting Horizons”, t. 16, nr 1, s. 81–93.
Google Scholar
Ustawa z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (Dz.U. z 2018 r., poz. 395).
Google Scholar
Żebruń A. (2010), Instrumenty pochodne zabezpieczające w rachunkowości, Wydawnictwo Difin, Warszawa.
Google Scholar