Wybrane aspekty współpracy przedsiębiorstw rodzinnych z bankami. Analiza porównawcza na przykładzie Polski i Austrii
DOI:
https://doi.org/10.18778/0208-6018.338.06Słowa kluczowe:
przedsiębiorstwa rodzinne, relacje bank–przedsiębiorstwo, bankowość relacyjna, liczba banków współpracujących, długość współpracy z bankamiAbstrakt
Przedsiębiorstwa rodzinne nastawione są na długookresowe istnienie i utrzymywanie opartych na zaufaniu więzi z otoczeniem. Nastawienie to przekłada się na wybór źródeł finansowania, a przede wszystkim na korzystanie w szerokim zakresie z obsługi bankowej. Celem badań było określenie zakresu i charakteru współpracy przedsiębiorstw rodzinnych z bankami, w szczególności w odniesieniu do takich elementów składowych bankowości relacyjnej, jak: liczba banków obsługujących przedsiębiorstwo, przesłanki ich wyboru, długość współpracy, charakter relacji, zakres wykorzystywanej oferty bankowej i przesłanki jej zmiany, nastawienie do współpracy w przypadku występowania problemów finansowych w przedsiębiorstwach i sektorze bankowym. W opracowaniu przedstawiono wyniki własnych badań ilościowych i jakościowych przeprowadzonych w latach 2014–2015 w Polsce i Austrii. Pozwoliły one na stwierdzenie, że przedsiębiorstwa rodzinne prowadzą długookresową współpracę ze stosunkowo nieliczną grupą banków. Polskie firmy dokonują wyboru banku, kierując się przede wszystkim ofertą asortymentową i warunkami cenowymi, podczas gdy austriackie cenią sobie głównie dobre relacje i bliskość banku (regionalność). Zakres wykorzystywanej obsługi finansowej jest w Austrii szerszy, ale jednocześnie przedsiębiorcy z tego kraju silniej odczuwają restrykcyjność regulacji nadzorczych w dostępie do finansowania kredytem.
Pobrania
Bibliografia
Becker W., Ulrich P., Botzkowski T. (2015), Finanzierung im Mittelstand, Springer, Wiesbaden.
Google Scholar
Berger A.N., Udell G.F. (1995), Relationship Lending and Lines of Credit in Small Firm Finance, „Journal of Business”, t. 68, s. 351–381.
Google Scholar
Berthold F. (2010), Familienunternehmen im Spannungsfeld zwischen Wachstum und Finanzierung, Josef Eul Verlag, Köln.
Google Scholar
Boot A.W.A. (2000), Relationship Banking: What Do We Know, „The Journal of Financial Intermediation”, t. 9, s. 7–25.
Google Scholar
Boot A.W.A., Thakor A.V. (2000), Can relationship Banking Survive Competition?, „The Journal of Finance”, t. 55, nr 2, s. 679–713.
Google Scholar
Degryse H., Van Cayseele P. (2000), Relationship lending within a bank‑based system: Evidence from European small business data, „Journal of Financial Intermediation”, t. 9, nr 1, s. 90–109.
Google Scholar
Detragiache E., Garella P., Guiso L. (2000), Multiple versus Single Banking Relationships: Theory and Evidence, „The Journal of Finance”, t. 55, nr 3, s. 1133–1161.
Google Scholar
Dziawgo L. (2008), Relationship banking. Refleksje na temat polskiego rynku Private Banking, [w:] L. Dziawgo (red.), Współczesne finanse. Stan i perspektywy rozwoju bankowości, Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń.
Google Scholar
Ferri G., Kalmi P., Kerola E. (2014), Does bank ownership affect lending behavior? Evidence from the Euro area, „Journal of Banking and Finance”, t. 48, s. 194–209.
Google Scholar
Gajewski K., Pawłowska M., Rogowski W. (2012), Relacje firm z bankami w Polsce w świetle danych ze sprawozdawczości bankowej, „Materiały i Studia”, nr 275, s. 1–70.
Google Scholar
Gischer H., Herz B., Menkhoff L. (2012), Geld, Kredit und Banken, Springer, Heidelberg.
Google Scholar
Greenbaum S., Kanatas G., Venezia I. (1989), Equilibrium Loan Pricing under the Bank‑Client Relationship, „Journal of Banking and Finance”, t. 13, s. 221–235.
Google Scholar
Guserl R., Pernsteiner H. (2011), Finanzmanagement, Gabler Verlag, Wiesbaden.
Google Scholar
Hasan I., Jackowicz K., Kowalewski O., Kozłowski Ł. (2017), The Economic Impact of Changes in the Local Bank Presence, IESEG Working Paper, Series 2017‑ACF–01.
Google Scholar
Heffernan S. (2007), Nowoczesna bankowość, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Google Scholar
Hernández‑Cánovas G., Martínez‑Solano P. (2010), Relationship lending and SME financing in the continental European bank‑based system, „Small Business Economics” t. 34, nr 4, s. 465–482.
Google Scholar
Klein S.B. (2010), Familienunternehmen. Theoretische und empirische Grundlagen, Josef Eul Verlag, Lohmar‑Köln.
Google Scholar
Lehmann E., Neuberger D. (2001), Do lending relationships matter? Evidence from bank survey data in Germany, „Journal of Economic Behavior and Organization”, t. 45, s. 339–359.
Google Scholar
Machauer A., Weber M. (2000), Number of Bank Relationships: An Indicator of Competition, Borrower Quality, or just Size?, CFS Working Paper, nr 06.
Google Scholar
Memmel C., Schmieder C., Stein I. (2007), Relationship Lending – Empirical Evidence for Germany, Discussion Paper, nr 14, Deutsche Bundesbank.
Google Scholar
Mittelstandbericht 2014 (2014), Bundesministerium fűr Wissenschaft, Forschung und Wirtschaft, Wien.
Google Scholar
NBP (2017), Rozwój systemu finansowego w Polsce w 2016 r., Warszawa.
Google Scholar
Nowak J. (2013), Asymetryczne relacje banku i przedsiębiorstwa wobec zagrożenia upadłością, Difin, Warszawa.
Google Scholar
Oesterreichische Nationalbank (2016), Statistiken – Daten & Analysen Q4/16, Wien.
Google Scholar
Ongena S., Smith D.C. (2000a), Bank relationships: A review, [in:] S.A. Zenios, P. Harker (eds.), Performance of Financial Institutions, Cambridge University Press, Cambridge.
Google Scholar
Ongena S., Smith D.C. (2000b), What Determines the Number of Bank Relationship? Cross‑Country Evidence, „Journal of Financial Intermediation”, t. 9, s. 26–56.
Google Scholar
Pernsteiner H., Węcławski J. (red.) (2016), Finansowanie i corporate governance w przedsiębiorstwach rodzinnych, Wydawnictwo C.H. Beck, Warszawa.
Google Scholar
Petersen M.A., Rajan R.G. (1994), The Benefits of Lending Relationships: Evidence from Small Business Data, „Journal of Finance”, t. 49, s. 3–37.
Google Scholar
Petersen M.A., Rajan R.G. (1995), The Effects of Credit Market Competition on Lending Relationship, „The Quarterly Journal of Economics”, t. 110, nr 2, s. 407–443.
Google Scholar
Presbitero A.F., Zazzaro A. (2010), Competition and Relationship Lending: Friends or Foes?, Working Paper, nr 3103, CESifo.
Google Scholar
Rumiński R. (2009), Relationship banking jako element konkurencji międzybankowej, [w:] K. Brzozowska, S. Flejterski (red.), Finanse 2009 – teoria i praktyka. Bankowość, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego”, nr 548, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, Szczecin.
Google Scholar
Sharpe S.A. (1990), Asymmetric Information, Bank Lending, and Implicit Contracts: A Stylized Model of Customer Relationships, „The Journal of Finance”, t. 45, s. 1069–1087.
Google Scholar
Zalega K. (2004), Relationship banking jako struktura pośrednictwa finansowego. Związki z konkurencyjnością banków i nadzorem korporacyjnym w sektorze, „Bank i Kredyt”, nr 6, s. 94–99.
Google Scholar