Przestrzenno‑czasowe modelowanie wpływu liczby podmiotów gospodarczych w wybranych ośrodkach miejskich na bezrobocie w województwie kujawsko‑pomorskim

Abstrakt

Artykuł prezentuje analizę przestrzennych i czasowych tendencji i zależności dotyczących sytuacji na rynku pracy w województwie kujawsko‑pomorskim w układzie gmin w okresie 2004–2015. Celem badania jest sprawdzenie, czy – przy istniejących zależnościach – wzrost aktywności działalności gospodarczej przez zwiększenie liczby podmiotów gospodarczych w wybranych ośrodkach miejskich województwa, w których poziom bezrobocia jest wysoki, może obniżyć bezrobocie w całym województwie. Sytuacja na rynku pracy w poszczególnych gminach została oceniona na podstawie dwóch zmiennych, tj. udziału bezrobotnych zarejestrowanych w liczbie ludności w wieku produkcyjnym oraz liczby podmiotów gospodarczych na 10 tys. mieszkańców w wieku produkcyjnym. Z metodologicznego punktu widzenia wartości tych zmiennych traktuje się jako realizacje przestrzennych i przestrzenno‑czasowych procesów stochastycznych. Przestrzenne i przestrzenno‑czasowe tendencje i zależności zostały zbadane przy wykorzystaniu koncepcji trendu przestrzennego i przestrzenno‑czasowego oraz autokorelacji przestrzennej. Dodatkowo zostały oszacowane i zweryfikowane przestrzenne modele autoregresyjne poszczególnych procesów, a także przestrzenne modele zależności bezrobocia od liczby podmiotów gospodarczych w poszczególnych latach badanego okresu. Dokonano również specyfikacji przestrzenno‑czasowych modeli bezrobocia, w tym modelu uwzględniającego przesunięcia przestrzenne i opóźnienia czasowe rozważanej zależności. Modele te wykorzystano następnie do symulacji poziomu bezrobocia w województwie przy założeniu wzrostu liczby podmiotów gospodarczych w ustalonych ośrodkach miejskich.