Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego a kształtowanie ładu przestrzennego w obszarach wiejskich – studium przypadku
DOI:
https://doi.org/10.18778/1508-1117.28.06Słowa kluczowe:
Planowanie przestrzenne, kształtowanie i ochrona krajobrazu, ład przestrzenny, krajobraz kulturowy, obszary wiejskie, suburbanizacjaAbstrakt
W Polsce od kilkunastu lat obserwuje się silną ekspansję miast na tereny wiejskie. Tempo i skala tych zmian powoduje wiele konfliktów przestrzennych, tym samym kulturowy krajobraz obszarów wiejskich ulega nieodwracalnym przekształceniom. Obecnie większość decyzji dotyczących kształtowania i ochrony krajobrazu jest podejmowana w ramach gminnych dokumentów planistycznych. Celem opracowania jest rozpoznanie czynników integrujących i dezintegrujących przestrzeń jednorodzinnej zabudowy mieszkaniowej w strefie podmiejskiej miasta Poznania. Wyznaczony cel był realizowany poprzez analizę zapisów MPZP oraz weryfikację ich wykonania w oparciu o przypadek dwóch konkretnych zespołów mieszkaniowych.
Bibliografia
Barełkowski R., 2006, Integracja zamierzeń planistycznych i projektowych w kreacji przestrzeni wiejskiej, aspekty metodyczne i praktyczne, [w:] Czarnecki W., Karolczuk D. (red.), Odnowa polskiej wsi, Wydawnictwo Politechniki Białostockiej, Białystok.
Google Scholar
Bogdanowski J., 1976, Kompozycja i planowanie w architekturze krajobrazu, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk.
Google Scholar
Borcz Z., 2005, Zmiany w krajobrazie wsi na przełomie XX i XXI wieku, „Architektura Krajobrazu. Studia i Prezentacje”, 1–2: 4–9.
Google Scholar
Buczek G., 2011, Opracowania planistyczne jako narzędzia kształtowania ładu przestrzennego, Towarzystwo Urbanistów Polskich, 29 listopada 2016, http://www.tup.org.pl/index.php?option=com_content&view=article&id=478%3Aopracowania-planistyczne-jako-narzdzia-ksztatowania-adu-przestrzennego&Itemid=203&lang=pl.
Google Scholar
Cała A., Orzechowska I., 2007, Rola ogrodu przydomowego w kształtowaniu wizerunku wsi, [w:] Gawryszewska B.J., Herman K. (red.), Ogród za oknem. Współczesny ogród przydomowy w teorii architektury krajobrazu, Wydawnictwo Ideagrafia, Warszawa: 42–45.
Google Scholar
Chilnik P., 2008, Aby na wsi było lepiej, Wydawnictwo Fundacja Wspomagania Wsi, Warszawa: 9–74.
Google Scholar
Chmielewski T.J., 2012, Systemy krajobrazowe. Struktura – funkcjonowanie – planowanie, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Google Scholar
Chojnacka M., Wilkaniec A., 2011, Tradycyjny ogród wiejski – historia i współczesne inspiracje, [w:] Drozdek M.E. (red.), Zieleń miast i wsi współczesna i zabytkowa. Rośliny do zadań specjalnych, Oficyna Wydawnicza PSZ w Sulechowie, Sulechów–Kalsk: 193–206.
Google Scholar
Chylińska D., 2008, Harmonia i autentyzm krajobrazu widzianego a wykorzystanie architektury regionalnej i jej cech w turystyce, [w:] Zaręba A., Chylińska D. (red.), Studia krajobrazowe jako podstawa właściwego gospodarowania przestrzenią, Wrocławskie Towarzystwo Naukowe, Wrocław.
Google Scholar
Cymerman R., Falkowski J., Hopfer A., 1992, Krajobrazy wiejskie: klasyfikacja i kształtowanie, Wydawnictwo AR-T, Olsztyn: 116.
Google Scholar
Dąbrowska-Budziło K., 2001, Walory widokowe krajobrazu, [w:] Pawłowska K. (red.), Architektura krajobrazu a planowanie przestrzenne, Politechnika Krakowska, Kraków: 239–249.
Google Scholar
Forczek-Brataniec U., Zając E., 2014, Reklamy w krajobrazie Pienin, „Pieniny – Przyroda i Człowiek”, 13: 101–112.
Google Scholar
Fortuna-Antoszkiewicz B., Kimic K., 2007, Miejsce kapliczek i przydrożnych krzyży w krajobrazie terenów wiejskich Mazowsza, „Teka Komisji Architektury, Urbanistyki i Studiów Krajobrazowych”, 6: 35–47.
Google Scholar
Górka A., 2010, Przestrzeń publiczna osiedla wiejskiego, [w:] Lorens P., Martyniuk-Pęczek J. (red.), Problemy kształtowania przestrzeni publicznych, Wydawnictwo Urbanista, Gdańsk.
Google Scholar
Górnisiewicz B., 1999, Uwagi na temat zasad kształtowania architektury wiejskiej, Politechnika Krakowska, Kraków.
Google Scholar
Kachniarz T., 1990, Współczesna architektura wsi, „Człowiek i Środowisko”, 14 (2): 311–329.
Google Scholar
Kamiński Z.J., 2008, Współczesne planowanie wsi w Polsce – zagadnienia ruralisty, Wydawnictwo Politechniki Śląskiej, Gliwice.
Google Scholar
Kowicki M., 2005, Wieś przyszłości – próba określenia jej kształtu planistyczno-przestrzennego i architektonicznego, [w:] Wilkin J. (red.), Polska wieś 2025 – wizja rozwoju. Fundusz współpracy, Fundusz Współpracy, Warszawa: 199–209.
Google Scholar
Kożan A., Balcerek K., 2005, Zasady kształtowania przestrzeni wiejskich – rozważania o wartościach wymiernych i kulturowych, „Architektura krajobrazu. Studia i prezentacje”, 1–2: 90–96.
Google Scholar
Kupidura A., Łuczewski M., Kupidura P., 2011, Wartość krajobrazu. Rozwój przestrzeni obszarów wiejskich, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Google Scholar
Loeger R., 2011, Przestrzeń publiczna – życie poza budynkiem, „Zeszyty Naukowe Politechniki Poznańskiej. Architektura i Urbanistyka”, 23: 15–19.
Google Scholar
Majdecka-Strzeżek A., 2009, Kształtowanie i ochrona krajobrazu miejscowości z uwzględnieniem specyfiki regionalnej dla potrzeb turystyki, „Nauka, Przyroda, Technologie”, 3 (1): 21–22.
Google Scholar
Marks E., Połucha I., Elkhatib A.O., 2012, Współczesne trendy zagospodarowania przestrzeni przydomowej obszarów wiejskich na wybranych przykładach, „Acta Scientiarium Polonorum. Administratio Locorum”, 11 (3): 185–199.
Google Scholar
Mazurski K.R., 2008, Problemy ochrony krajobrazu w gospodarce przestrzennej, [w:] Zaręba A., Chylińska D. (red.), Studia krajobrazowe jako podstawa właściwego gospodarowania przestrzenią, Wrocławskie Towarzystwo Naukowe, Wrocław.
Google Scholar
Mitkowska A., 2009, Ogród przydomowy jako odzwierciedlenie tradycji miejsca, [w:] Gawryszewska B.J., Rothimel B. (red.), Ogród za oknem. W poszukiwaniu formy, Wydawnictwo Sztuka Ogrodu Sztuka Krajobrazu, Warszawa: 67–78.
Google Scholar
Myczkowski Z., 2003, Krajobraz wyrazem tożsamości w wybranych obszarach chronionych w Polsce, Monografia, 285, wyd. II, Politechnika Krakowska, Kraków.
Google Scholar
Niedźwiecka-Filipiak I., 2005, Przemiany wizerunku wsi opolskiej pod wpływem odnowy wsi, „Architektura Krajobrazu. Studia i Prezentacje”, 1–2: 18–26.
Google Scholar
Niedźwiecka-Filipiak I., 2009, Wyróżniki krajobrazu i architektury wsi Polski południowo-zachodniej, Wydawnictwo Uniwersytetu Przyrodniczego, Wrocław.
Google Scholar
Pietrzak M., Angiel M., 2009, Tradycyjny ogród wiejski w krajobrazie Pogórzy Karpackich, [w:] Gawryszewska B.J., Rothimel B. (red.), Ogród za oknem. W poszukiwaniu formy, Wydawnictwo Sztuka Ogrodu Sztuka Krajobrazu, Warszawa: 67–78.
Google Scholar
Podciborski T., Jędrzejewska K., 2011, Ocena stanu ładu przestrzennego terenów zabudowy wsi warmińskiej, „Acta Scientiarium Polonorum. Administratio Locorum”, 10 (4): 63–80.
Google Scholar
Podhajska E., Sobota M., Zienowicz M., 2014, Być jak Las Vegas – czyli o percepcji polskiej wsi, „Architektura Krajobrazu”, 3: 108–119.
Google Scholar
Prus A., Antolak M., Bartoszczuk W., Barneciak A., Jopek D., Maciejewska A., Oleński M., Pijanowski J., Szumigała P., 2015, Problemy kształtowania ładu przestrzennego, Wydawnictwo Uniwersytetu Rolniczego w Krakowie, Kraków.
Google Scholar
Przestrzeń życia Polaków, 2014, Raport Stowarzyszenia Architektów RP.
Google Scholar
Raszeja E., 2002, Procedury i instrumenty kształtowania krajobrazu na obszarach wiejskich Wielkopolski w aspekcie integracji z Unią Europejską, Studioteka Zarysy, Poznań.
Google Scholar
Raszeja E., 2005, W poszukiwaniu ładu i autentyczności. Refleksje na temat kształtowania krajobrazu i architektury polskiej wsi, [w:] Wilkin J. (red.), Polska wieś 2025 – wizja rozwoju, Fundusz Współpracy, Warszawa: 191–197.
Google Scholar
Raszeja E., Wilkaniec A., de Mezer E., 2010, Krajobraz i dziedzictwo kulturowe wsi w aglomeracji poznańskiej, „Biblioteka Aglomeracji Poznańskiej”, 3, Wydawnictwo Naukowe Bogucki, Poznań.
Google Scholar
Rydzewska A., Wilkaniec A., 2013, Kapliczki i krzyże w krajobrazie otwartym i zurbanizowanym wielkopolski, [w:] Obiekty religijne w krajobrazie, „Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego”, 21, Komisja Krajobrazu Kulturowego PTG, Sosnowiec: 89–102.
Google Scholar
Soszyński D., Bielak M., 2014, Zasady ochrony i kształtowania krajobrazu osiedli wiejskich w dokumentach planistycznych – na przykładzie gminy Godziszów (województwo lubelskie), „Studia Regionalne i Lokalne”, 1 (55).
Google Scholar
Szczepańska M., 2014, Zarządzanie zasobami krajobrazu obszarów wiejskich w procesie kształtowania przestrzeni i kierunków rozwoju, [w:] Jezierska-Thöle A., Biczkowski M. (red.), Zintegrowany rozwój obszarów wiejskich w świetle polityki Unii Europejskiej, Wydawnictwo Naukowe UMK, Toruń, 2: 209–232.
Google Scholar
Szczepańska M., Wilkaniec A., 2014, Przekształcenia krajobrazu kulturowego wybranych wsi strefy podmiejskiej Poznania, „Studia Obszarów Wiejskich”, 35, Warszawa: 45–60.
Google Scholar
Szczepańska M., Wilkaniec A., 2016a, Przekształcenia historycznych układów przestrzennych wsi w województwie wielkopolskim, „Studia KPZK”, 167: 123–141.
Google Scholar
Szczepańska M., Wilkaniec A., 2016b, Outdoor advertising in rural areas attractive for tourism, „Studia Obszarów Wiejskich”, 43: 85–98.
Google Scholar
Śleszyński P., Górczyńska M., Zielińska B., 2013, Szacunek prognozowanych i realizowanych wpływów i wydatków w Polsce wynikający z uchwalenia miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania PAN, Warszawa.
Google Scholar
Tarajko-Kowalska J., 2008, Projektowanie koloru zespołów architektoniczno-krajobrazowych, jako integralny składnik zarządzania krajobrazem kulturowym wsi polskiej, [w:] Zarządzanie krajobrazem kulturowym, Komisja Krajobrazu Kulturowego PTG, Sosnowiec: 267–273.
Google Scholar
Tarajko-Kowalska J., 2009, W poszukiwaniu inspiracji – kolor w tradycyjnej architekturze wsi polskiej, „Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego”, 12: 58–66.
Google Scholar
Uchwała nr XXX/248/2000 Rady Gminy Dopiewo z 27 XI 2000 roku w sprawie uchwalenia MPZP obszaru Dąbrówka w gminie Dopiewo.
Google Scholar
Uchwała nr XXXVI/277/2000 Rady Gminy Tarnowo Podgórne z dnia 27 czerwca 2000 roku w sprawie: uchwalenia MPZP terenów zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej w Przeźmierowie – działka nr 24/8 – Osiedle Akademii Rolniczej, część B.
Google Scholar
Uruszczak M., 2012., Przemiany przydomowych ogrodów wiejskich w Małopolsce na przykładzie Jury Krakowsko-Częstochowskiej, [w:] Infrastruktura i ekologia terenów wiejskich, Komisja Technicznej Infrastruktury Wsi, PAN, Kraków.
Google Scholar
Uruszczak M., Myga-Piątek U., Pijanowski J., Przegon W., Nita J., Szczepańska M., Kwoczyńska B., Dzudzińska A., Koziara Z., 2015, Planowanie krajobrazu a rozwój regionalny, Wydawnictwo Uniwersytetu Rolniczego w Krakowie, Kraków.
Google Scholar
Ustawa z dnia 24 kwietnia 2015 roku o zmianie niektórych ustaw w związku ze wzmocnieniem narzędzi ochrony krajobrazu (Dz.U. 2015, poz. 774).
Google Scholar
Ustawa z dnia 27 marca 2003 roku o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz.U. 2003, nr 80, poz. 717).
Google Scholar
Wójcik M., 2013, Przemiany społeczno-przestrzenne osiedli wiejskich. Studium przypadku Łódzkiego Obszaru Metropolitalnego, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
Google Scholar
Wspólna przestrzeń – wspólne dobro. Dobre praktyki w kształtowaniu ładu przestrzennego, 2014, Warszawa.
Google Scholar
Zobolewicz J., 1998, Metodyka opracowań studialnych dotyczących zasobów kulturowo-krajobrazowych dla potrzeb planów ochrony obszarów parków krajobrazowych na przykładzie Górznieńsko-Lidzbarskiego P.K., [w:] Jabłoński Z., Tomaszewski W. (red.), Ochrona wartości przyrodniczych i kulturowych – metodyka opracowań studialnych, Wydawnictwo Regionalnego Ośrodka Studiów i Ochrony Środowiska Kulturowego, Toruń.
Google Scholar
Żarska B., 2011, Ochrona krajobrazu, Wydawnictwo SGGW, Warszawa.
Google Scholar
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
