Srebrenica: miasto, gdzie wojna nie ma końca

Abstrakt

W Bośni i Hercegowinie, zmienionych zarówno przez wojnę 1992–1995, jak i narzucony z zewnątrz układ z Dayton, który sformalizował podział kraju oparty o przynależność narodowościową, kontrasty i problemy, które wybuchły podczas konfliktu są w dalszym ciągu nierozwiązane. Siły polityczne nadal opierają swoją władzę na kwestiach nacjonalistycznych, podczas gdy ludność straciła już wiarę w możliwość poprawy sytuacji gospodarczej. Dobrym przykładem omówionej sytuacji jest miasto Srebrenica i jego otoczenie, gdzie miało miejsce największe po II wojnie światowej ludobójstwo w Europie. Spoczywają tam tysiące muzułmanów zabitych w lipcu 1995 roku pod okiem sił zbrojnych ONZ. Cmentarz, namacalny symbol tragicznych wydarzeń, jakie miały tu miejsce pod koniec XX wieku – nie tak różny od nazistowskich obozów koncentracyjnych, zachowanych jako miejsca pamięci oraz przestroga dla przyszłych pokoleń – winien wyzwalać w ludziach szacunek. Niestety tak się nie dzieje. Obszar ten zamieszkały jest w większości przez Serbów i stale narażony na obelgi i nadużycia ze strony przechodniów. Dwadzieścia lat po ludobójstwie – które jest uznawane jedynie przez muzułmanów, nie zaś przez Serbów – prawdziwy pokój wydaje się nadal sprawą odległą, zaś grupy narodowościowe – byli wrogowie, ale ciągle rywale – uważają, że tylko ich zmarłym należy się pamięć i szacunek, uznając pozostałe ofiary za efekt rozgłosu medialnego. Jeśli trzecie tysiąclecie Europy naznaczają tak trudne do rozwiązania konflikty, warto podjąć dyskusję nad sytuacją i przyszłością tego kontynentu.