Literatur als Medium des Gedächtnisses: "Pojln" von Jehiel Isaiah Trunk

Magdalena Sitarz

doi:10.18778/2196-8403.2011.07

Autor

Magdalena Sitarz

DOI:

https://doi.org/10.18778/2196-8403.2011.07

Słowa kluczowe:

siedmiotomowe „Pojln”, Jehiel Isaiah Trunk, polscy Żydzi, pamięć zbiorowa, Khurbn, autobiografia, krytyka literacka

Abstrakt

Zabarwione autobiograficznie siedmiotomowe dzieło Jechiela Jeszaje Trunka, Pojln, oferuje szeroki obraz życia polskich Żydów od połowy XIX wieku aż do drugiej wojny światowej. Równocześnie można utwór Trunka traktować jako medium pamięci zbiorowej, którą to rolę w kulturze żydowskiej musiały po Zagładzie często przejąć właśnie dzieła literackie. Dodatkową zaletą utworu Trunka jest fakt, że autor, będący nie tylko pisarzem, lecz również krytykiem literackim, przekazuje we wstępach do pierwszego oraz do ostatniego tomu swoje refleksje na temat formy oraz zadania utworów autobiograficznych.

Bibliografia

ADAMCZYK-GARBOWSKA, MONIKA (ed.) (2006): Kazimierz vel Kuzmir. Miasteczko różnych snów [Kazimierz vel Kuzmir. Ein Städtchen der verschiedenartigen Träume]. Lublin.
Google Scholar

AŠ, ŠLUM (1923): Kduš xšm. [Ein Glaubensmatyrium]. Nju-Jork.
Google Scholar

CONNERTON, PAUL (1989): How Societies Remember. Cambridge.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1017/CBO9780511628061

ERLL, ASTRID (2005): Kollektives Gedächtnis und Erinnerungskulturen. Stuttgart.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1007/978-3-476-05007-6

ERLL, ASTRID / GYMNICH, MARION / NÜNNING, ANSGAR (eds.) (2003): Literatur – Erinnerung – Identität: Theoriekonzeptionen und Fallstudien.Trier.
Google Scholar

FUKS, XIIM-LEJB (1961): Trunk, Jxi-il-Jšeih. In: -OJERBAX, -FRIM / XARLAŠ, ICXK / ŠTARKMAN,MŠH (eds.): Leksikon fun der nayer jidišer literatur. Ferter band t-l. Nju-Jork, 121-128.
Google Scholar

GELLER, EWA / POLIT, MONIKA (eds.) (2008): Jidyszland – polskie przestrzenie [Jiddischland – polnische Dimensionen]. Warszawa.
Google Scholar

MATYWIECKI, PIOTR (2007): Twarz Tuwima. [Tuwims Gesicht]. Warszawa.
Google Scholar

PAWLUCZUK, ANDRZEJ W. (1998): Raj utracony. [Das verlorene Paradies]. In: Rzeczpospolita, 25.3.1998:XI.
Google Scholar

SHMERUK, CHONE (1986): Jews and Poles in Yiddish Literature in Poland between the Two World Wars. In: Polin 1:176-195.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.2307/j.ctv1rmj11.16

TRUNK, JXI-IL JŠEIH52 (1927): -idealizm -un naturalizm -in der jidišer literatur. [Idealismus und Naturalismus in der jiddischen Literatur]. Varše.
Google Scholar

TRUNK, JXI-IL JŠEIH52 (1930): Jidišizm -un jidiše gešixte. [Jiddischismus und jiddische Geschichte]. In: TRUNK, JXI-IL JŠEIH (1936): Noent -un fremd. Esejen. Varše, 125-178.
Google Scholar

TRUNK, JXI-IL JŠEIH52 (1944): Pojln. Zxrunus -un bilder. Eršt bux. [Polen. Erinnerungen und Bilder. Bd. 1]. Nju-Jork.
Google Scholar

TRUNK, JXI-IL JŠEIH52 (1946): Pojln. Zxrunus -un bilder. Cvejt bux. Kinder-jorn. [Polen. Erinnerungen und Bilder. Bd. 2: Kinderjahre]. Nju-Jork.
Google Scholar

TRUNK, JXI-IL JŠEIH52 (1946a): Pojln. Zxrunus -un bilder. Drit bux. Jugent. [Polen. Erinnerungen und Blder. Bd. 3: Jugend]. Nju-Jork.
Google Scholar

TRUNK, JXI-IL JŠEIH52 (1949): Pojln. Zxrunus -un bilder. Fert bux. Di Priveses. [Polen. Erinnerungen und Bilder. Bd. 4: Die Familie Prives]. Nju-Jork.
Google Scholar

TRUNK, JXI-IL JŠEIH52 (1949a): Pojln. Zxrunus -un bilder. Finft bux. Prc. [Polen. Erinnerungen und Bilder. Bd. 5: Perec]. Nju-Jork.
Google Scholar

TRUNK, JXI-IL JŠEIH52 (1951): Pojln. Zxrunus -un bilder. Zekst bux. Lodž cvišn bejde velt-mlxmus. [Polen. Erinnerungen und Bilder. Bd. 6: Lodz zwischen den beiden Weltkriegen]. Nju-Jork.
Google Scholar

TRUNK, JXI-IL JŠEIH52 (1953): Pojln. Zxrunus -un bilder. Zibete bux. Varše cvišn bejde velt-mlxmus. [Polen. Erinnerungen und Bilder. Bd. 7: Warschau zwischen den beiden Weltkriegen]. Nju-Jork.53
Google Scholar

TRUNK, JECHIEL JESZAJA (1997): Pojln. Obrazy i wspomnienia z Łodzi. Wybór, przekład i komentarz Anny Clarke. [Polen. Bilder und Erinnerungen aus Lodz, ausgewählt, übersetzt und kommentiert von Anna Clarke]. Łódź.
Google Scholar

TRUNK, JECHIEL JESZAJA (1997a): Moje życie wpisane w historię Żydów w Polsce. Tłum. Anna Clarke. [Mein Leben als Teil der Geschichte der Juden in Polen, übersetzt von Anna Clarke]. Warszawa.
Google Scholar

TRUNK, YEHIEL YESHAIA (2007): Poyln: my life within Jewish life in Poland, sketches and images. Transl. by Anna Clarke. Toronto.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.3138/9781442684713

TUWIM, JULIAN (1993): My, Żydzi Polscy…[Wir, polnische Juden ...]. Warszawa.
Google Scholar

WHITE, HAYDEN (1987): The Content of the Form. Baltimore/London.
Google Scholar

ZINGER, JSR-L JHUŠE (1946): Fun a velt vos iz ništo mer. [Von einer Welt, die nicht mehr ist]. Nju-Jork.
Google Scholar