Walory przyrodnicze i kulturowe gminy Szadek w edukacji geograficznej – projekt ścieżki dydaktycznej

Irena Dybska-Jakóbkiewicz

doi:10.18778/1643-0700.25.03

Autor

Irena Dybska-Jakóbkiewicz Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach, Wydział Nauk Ścisłych i Przyrodniczych, Instytut Geografii i Nauk o Środowisku https://orcid.org/0000-0002-8331-6320

DOI:

https://doi.org/10.18778/1643-0700.25.03

Słowa kluczowe:

edukacja terenowa, ścieżka dydaktyczna, Szadek, walory przyrodnicze, walory kulturowe, edukacja geograficzna

Abstrakt

Artykuł prezentuje projekt ścieżki dydaktycznej w gminie Szadek, integrującej walory przyrodnicze (np. rezerwat Jamno, dolina Pichny, torfowiska) i kulturowe (średniowieczny rynek, gotycki kościół, tradycyjna wieś, mogiła powstańców). Podkreśla rolę edukacji terenowej w rozwijaniu kompetencji kluczowych, postaw proekologicznych i tożsamości regionalnej uczniów. Proponowana trasa umożliwia praktyczne poznanie środowiska, obserwację zjawisk przyrodniczych i kulturowych oraz realizację podstawy programowej geografii. Artykuł wskazuje, że ścieżki dydaktyczne sprzyjają nauce przez doświadczenie, integrują różne dziedziny wiedzy i budują więź z regionem, a ich projektowanie może angażować nauczycieli i uczniów.

Bibliografia

Abramowicz D., Innowacyjny przykład wytyczania ścieżek dydaktycznych z udziałem społeczności lokalnej na przykładzie geograficznej i przyrodniczej ścieżki dydaktycznej na Szachtach w Poznaniu, [w:] A. Hibszer, E. Szkurłat (red.), Nauczyciel geografii wobec wyzwań reformowanej szkoły, Prace Komisji Edukacji Geograficznej PTG, Sosnowiec 2018, s. 219–231.
Google Scholar

Abramowicz D., Projektowanie geograficznych ścieżek dydaktycznych, „Geografia w Szkole” 2022, nr 6, s. 24–27.
Google Scholar

Andrysiak E., Szadek i ziemia szadkowska na łamach „Biuletynu Szadkowskiego”, „Biuletyn Szadkowski” 2012, t. 12, s. 181–201.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.18778/1643-0700.12.11

Angiel J., Jak realizować lekcje o własnym regionie?, „Geografia w Szkole” 1993, nr 5, s. 282–286.
Google Scholar

Angiel J., Hibszer A., Szkurłat E., Zajęcia terenowe w kształceniu geograficznym. Od teorii i idei dydaktycznych do praktyki szkolnej, Poznań 2020.
Google Scholar

Burchart J., Środowiskowe uwarunkowania rozwoju miasta i gminy Szadek, „Biuletyn Szadkowski” 2001, t. 1, s. 77–90.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.18778/1643-0700.01.07

Cechosz S., Holcer Ł., Średniowieczny kościół parafialny w Szadku i jego renesansowa kaplica, „Biuletyn Szadkowski” 2015, t. 15, s. 35–68.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.18778/1643-0700.15.02

Cichoń M., O kształceniu geograficznym w terenie. Koncepcja teoretyczna i jej praktyczne zastosowanie, Poznań 2023, s. 154.
Google Scholar

Cichoń M., Postrzeganie krajobrazu na geograficznych ścieżkach dydaktycznych, „Przegląd Geograficzny” 2008, nr 80 (3), s. 443–459.
Google Scholar

Ciszewska H., Ścieżka dydaktyczna, [w:] A. Dylikowa (red.), Dydaktyka geografii w szkole podstawowej, Warszawa 1990, s. 89–102.
Google Scholar

Gasek R., Ścieżka dydaktyczna jako forma poznania najbliższej przestrzeni geograficznej na przykładzie ścieżki dydaktycznej w miejscowości Zalas, „Annales Universitatis Pedagogicae Cracoviensis Studia Geographica” 2010, nr 1, s. 68–83.
Google Scholar

Gorączko M., Gorączko A., Vernacular architecture and traditional rural landscape in new socio economic realities – a case study from Central Poland, „Bulletin of Geography. Socio economic Series” 2015, nr 30, s. 43–58.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1515/bog-2015-0034

Kobojek S., Granosik E., Uwarunkowania przyrodnicze lokalizacji elektrowni wiatrowych w gminie Szadek, „Biuletyn Szadkowski” 2021, t. 21, s. 109–125.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.18778/1643-0700.21.06

Kondracki J., Geografia regionalna Polski, Warszawa 2002.
Google Scholar

Kopacki R., Rynek w Szadku – uwarunkowania rozwoju, „Biuletyn Szadkowski” 2003, t. 3, s. 119–126.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.18778/1643-0700.03.08

Kowara S., Budownictwo drewniane w Szadku, „Biuletyn Szadkowski” 2009, t. 9, s. 135–153.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.18778/1643-0700.09.07

Kulesza M., Rozwój przestrzenny i współczesna struktura morfogenetyczna Szadku, „Biuletyn Szadkowski” 2003, t. 3, s. 55–71.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.18778/1643-0700.03.03

Nowak A., Zasoby a jakość wód powierzchniowych gminy Szadek, „Biuletyn Szadkowski” 2001, t. 1, s. 101–110.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.18778/1643-0700.01.09

Ruszkowski A., Szadek – jedno z najstarszych miast Polski, „Na Sieradzkich Szlakach” 1991, nr 1 (21), s. 29–31.
Google Scholar

Stefańska D., Tradycja powstańczych mogił w Szadku, „Biuletyn Szadkowski” 2009, t. 9, s. 177–185.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.18778/1643-0700.09.10

Stulczewski J., Żydzi w Szadku – rys historyczny, „Biuletyn Szadkowski” 2010, t. 10, s. 141–160.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.18778/1643-0700.10.08

Szymczak J., Kwerenda historyczna do kościoła parafialnego pw. Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny i św. Jakuba Apostoła w Szadku, „Biuletyn Szadkowski” 2015, t. 15, s. 5–33.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.18778/1643-0700.15.01

Woziwoda B., Rezerwat „Jamno” – cenny poligon badawczy łódzkich geobotaników, „Biuletyn Szadkowski” 2012, t. 12, s. 209–217.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.18778/1643-0700.12.13

Krakowiak I., Mokradła, bagna i torfowiska, https://izabelakrakowiak.pl/mokradla-bagna-i-torfowiska/ [dostęp: 4.05.2025].
Google Scholar

Masiota-Tomaszewska J., Karkowski A., Nabagło K., Green Key ‒ Prognoza oddziaływania na środowisko dotycząca projektu „Program Ochrony Środowiska dla Gminy i Miasta Szadek na lata 2020–2028 z perspektywą do roku 2032”, Poznań–Szadek 2020, http://szadek.biuletyn.net/fls/bip_pliki/2021_04/BIPF5C05330D3E714Z/11_prognoza_do_POS_Szadek_24.07.2020.pdf [dostęp: 4.05.2025].
Google Scholar

Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy i miasta Szadek, Uchwała Nr XXV/178/2012 Rady Gminy i Miasta Szadek z dnia 28 listopada 2012 r., https://mapa.inspirehub.pl/upload/public/gmina_szadek/REJESTR/XXV_178_2012_SUiKZP_tekst.pdf [dostęp: 4.05.2025].
Google Scholar

Urząd Gminy i Miasta Szadek, 2020, Program ochrony środowiska dla Gminy i Miasta Szadek na lata 2020–2028 z perspektywą do roku 2032, http://szadek.biuletyn.net/fls/bip_pliki/2021_04/BIPF5C05330C91970Z/09_POS_Szadek_24.07.2020.pdf [dostęp: 4.05.2025].
Google Scholar