Patronat parafii w dekanacie szadkowskim w drugiej połowie XVIII w.

Autor

  • Ks. Mieczysław Różański Archiwum Archidiecezjalne w Łodzi

DOI:

https://doi.org/10.18778/1643-0700.10.05

Słowa kluczowe:

dekanat szadkowski

Abstrakt

The right of patronage in Church law was understood as a set of rights and responsibilities with regard to a benefice. As benefices were mostly located on the founder’s estate, it became customary that the owner (or owners) of the locality where the parish church was situated was the parish patron. A major visible element of exercising the right of patronage was presentation to the bishop of clergymen to be considered for granting vacant benefices. Of the 19 parishes existing in Szadek decanate in the first half of the 16th century, two churches had royal patronage, six – ecclesiastical, and the most of them (11) had noblemen as patrons. In the second half of the 18th century the number of parishes in the decanate reached 27 as a result of further foundations by members of the nobility. The article presents, on the basis of available sources, the patrons of the parishes as in the second half of the 18th century.

Bibliografia

Archiwum Diecezjalne we Włocławku (ADWł).
Google Scholar

Akta wizytacyjne Arcybiskupów Gnieźnieńskich (AAG).
Google Scholar

Sygnatury: wiz. 5, 41, 59, 72, 81, 115, 135. Archiwum Archidiecezjalne w Gnieźnie (AAG). Akta Konsystorza (A Cons).
Google Scholar

Sygnatury: E 24b.
Google Scholar

Długosz J., Historiae Poloniae libri XII, wyd. A. Przeźnicki, t. 3, Cracovia 1876. Długosz J, Roczniki czyli kroniki sławnego Królestwa Polskiego, ks. 9, Warszawa 1975. Dokumenty Soborów Powszechnych, oprac. A. Baran, H. Pietras, t. 4, Kraków 2005.
Google Scholar

Łaski J., Liber beneficiorum, t. 1, Gniesnae 1880.
Google Scholar

„Regestr Diecezjów” Franciszka Czaykowskiego czyli właściciele ziemscy w Koronie 1783–1784, oprac. S. Górzyński, Warszawa 2006.
Google Scholar

Piasecki P., Praxis episcopalis, Venetis 1611.
Google Scholar

Regesty z wybranych zapisek z akt działalności arcybiskupów gnieźnieńskich, wyd. H. Rybus, ABMK 1961, t. 3, z. 1–2, s. 111–404.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.31743/abmk.6227

Abraham W., Początki prawa patronatu w Polsce, Lwów 1889.
Google Scholar

Chachaj J., Powstanie i rozwój sieci parafialnej w dekanacie Zator do końca XVI wieku, „Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne” 1977, t. 68, s. 221–308.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.31743/abmk.8762

Ferraris L., Prompta bibliotheca canonica, iuridica, moralis, theologica, nec non ascetica, polemica, rubricistica, historica, t. 4, Paris 1860–1861.
Google Scholar

Korytkowski J., Prałaci i kanonicy katedry metropolitalnej gnieźnieńskiej, t. 1–4, Gniezno 1883.
Google Scholar

Litak S., Parafie w Rzeczpospolitej w XVI–XVIII wieku, Lublin 2004.
Google Scholar

Litak S., Formowanie sieci parafialnej w Łukowskiem do końca XVI w. Studium geograficzno-historyczne, „Roczniki Humanistyczne” 1964, t. 12, z. 2, s. 5–136.
Google Scholar

Litak S., Parafie w Rzeczypospolitej w XVI–XVIII wieku, Lublin 2004.
Google Scholar

Litak S., Kościół łaciński w Rzeczpospolitej około 1772 roku. Struktury administracyjne, Lublin 1996.
Google Scholar

Plöchl W. M., Geschichte des Kirchenrechts, Bd. 5, München 1969.
Google Scholar

Szady B., Prawo patronatu w Rzeczpospolitej w czasach nowoŜytnych, Lublin 2003.
Google Scholar

Tylus S., Fundacje kościołów parafialnych w średniowiecznej archidiecezji lwowskiej, Lublin 1999.
Google Scholar

Wiśniowski E., Rozwój organizacji parafialnej w Polsce do czasów reformacji, [w:] Kłoczkowski J. (red.), Kościół w Polsce, t. 1, Kraków 1966, s. 237–374.
Google Scholar

Wiśniowski E., Parafie w średniowiecznej Polsce, Lublin 2004.
Google Scholar

Wroniszewski J., Szlachta ziemi sandomierskiej w średniowieczu. Zagadnienia społeczne i gospodarcze, Poznań–Wrocław 2001.
Google Scholar

Zajączkowski S. M., Sieć parafialna na obszarze przedrozbiorowego powiatu orłowskiego do końca XVI wieku, Kutno 2001.
Google Scholar

Pobrania

Opublikowane

2010-12-30

Jak cytować

Różański, K. M. (2010). Patronat parafii w dekanacie szadkowskim w drugiej połowie XVIII w. Biuletyn Szadkowski, 10, 103–116. https://doi.org/10.18778/1643-0700.10.05

Numer

Dział

Articles