Egzystencjalno-religijny model przywództwa biznesowego. Perspektywa holistyczna

Agnieszka Marek; Sylwia Kostrzewa

doi:10.18778/1899-2226.23.2.03

Authors

Agnieszka Marek John Paul II Catholic University of Lublin, Faculty of Social Sciences, Department of Employees Management in Organisation
Sylwia Kostrzewa John Paul II Catholic University of Lublin, Faculty of Social Sciences, Department of Employees Management in Organisation

DOI:

https://doi.org/10.18778/1899-2226.23.2.03

Keywords:

leadership theory, modes of existence, business ethics

Abstract

The main aim of the paper is to show an existential religious model of business leadership. We want to defend the thesis that leaders, who consider existing norms and regulations, have the greatest influence on how organisational aims are achieved. Thus, based on the concept of Kierkegaard’s modes of existence, we show that the individual values and motives of leaders’ behaviour influence the shape of the leadership itself as well as the management of an organisation. On the basis of a literature review, we propose the following connections: an aesthetic mode with instrumental motives which result in the shareholder perspective; an ethical mode of existence with normative motives which lead to the stakeholder perspective; and the spiritual mode of existence with transcendental motives which enable leaders to introduce a holistic perspective of management. However, we cannot link certain motives with a particular type of leadership, as leaders with different modes of existence might practice the same type of leadership (i.e., leadership based on values, authentic leadership) and combine various types of leadership in their actions. The paper might provide a theoretical basis for empirical research on leadership and managerial behaviour.

References

Adamik, A., & Nowicki, M. (2012). Etyka i społeczna odpowiedzialność biznesu. W: A. Zakrzewska-Bielawska (red.), Podstawy zarządzania (s. 492–534). Warszawa: Oficyna Wolters Kluwer.
Google Scholar

Aluchna, M., & Mikołajczyk, O. (2016). Akcjonariusze vs. Interesariusze. Przypadek raportowania zintegrowanego. Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, 436, 11–20.
Google Scholar

Antonakis, J., & House, R. J. (2014). Instrumental leadership: Measurement and extension of transformational–transactional leadership theory. The Leadership Quarterly, 25(4), 746–771. https://doi.org/10.1016/j.leaqua.2014.04.005
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1016/j.leaqua.2014.04.005

Blažeková, Z. (2012). Searching for Own Self: on the Boundary between the Ethical and Religious Stage. Argument: Biannual Philosophical Journal, 2(2), 347–361.
Google Scholar

Caldwell, C., Bischoff, S. J., & Karri, R. (2002). The four umpires: A paradigm for ethical leadership. Journal of Business Ethics, 36, 153–163.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1023/A:1014230002724

Carroll, A. B. (2016). Caroll’s pyramid of CSR: taking another look. International Journal of Corporate Social Responsibility, 1(3), 1–8.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1186/s40991-016-0004-6

Chappell, T. (2009). Ethics and Experience: Life beyond moral theory. Montreal: McGill-Queen’s University Press.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1017/UPO9781844654161

Chmielewski, P. (2011). Homo agens. Instytucjonalizm w naukach społecznych. Warszawa: Wydawnictwo Poltext.
Google Scholar

Dziadkiewicz, A. (2012). Znaczenie etyki biznesu w kształtowaniu współczesnych norm i wartości. Przedsiębiorczość – Edukacja, 8, 155–168.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.24917/20833296.8.13

Egel, E., & Fry, L. W. (2017). Spiritual Leadership as a Model for Islamic Leadership. Public Integrity, 19(1), 77–95. https://doi.org/10.1080/10999922.2016.1200411
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1080/10999922.2016.1200411

Fry, L. W. (2003). Towards a theory of spiritual leadership. The Leadership Quarterly, 14(6), 693–727. https://doi.org/10.1016/j.leaqua.2003.09.001
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1016/j.leaqua.2003.09.001

Fry, L., & Egel, E. (2017). Spiritual Leadership: Embedding Sustainability in the Triple Bottom Line. Graziadio Business Review, 20(3), 2–16.
Google Scholar

Gromczyński, W. (1979). Aktualność Kierkegaarda. Człowiek i Światopogląd, 2/3, 24–43.
Google Scholar

Gümüsay, A. A. (2015). Entrepreneurship from an Islamic Perspective. Journal of Business Ethics, 130, 199–208. https://doi.org/10.1007/s10551-014-2223-7
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1007/s10551-014-2223-7

Han, P.-C. (2013). Confucian Leadership and the Rising Chinese Economy. Chinese Economy, 46(2), 107–127. https://doi.org/10.2753/CES1097-1475460205
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.2753/CES1097-1475460205

Harshman, C. L., & Harshman, E. F. (2008). The Gordian Knot of Ethics: Understanding Leadership Effectiveness and Ethical Behavior. Journal of Business Ethics, 78, 175–192. https://doi.org/10.1007/s10551‐006‐9318‐8
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1007/s10551-006-9318-8

Hatch, M. J., Kostera, M., & Koźmiński, A. (2006). The Three Faces of Leadership: Manager, Artist, Priest. Organizational Dynamics, 35(1), 49–68.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1016/j.orgdyn.2005.12.003

Izak, M. (2012). Duchowość w organizacji. W: B. Glinka, M. Kostera (red.), Nowe kierunki w organizacji i zarządzaniu (s. 323–339). Warszawa: Oficyna Wolters Kluwer.
Google Scholar

Jamali, D., Mohanna, N., & Panossian, H. (2017). Responsible Leadership in Times of Change. W: G. Eweje, R. Bathurst (red.), CSR, Sustainability, and Leadership (s. 31–53). New York: Routledge.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.4324/9781315525976-3

Jan Paweł II. (1991). Encyklika Centesimus annus. AAS, 83, 793–867.
Google Scholar

Kierkegaard, S. (1983). Kierkegaard’s Writings, VI, Volume 6: Fear and Trembling/Repetition. New Jersey: Princeton University Press.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1515/9781400846955

Klimek, J. (2014a). Etyka biznesu. Teoretyczne założenia, praktyka zastosowań. Warszawa: Difin.
Google Scholar

Klimek, J. (2014b). Etyka biznesu w warunkach silnej konkurencji. Studia Ekonomiczne. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach, 180(1), 94–105.
Google Scholar

Kociatkiewicz, J., & Kostera, M. (2013). Zarządzanie humanistyczne. Zarys programu. Problemy Zarządzania, 11(4(44)), 9–19. https://doi.org/10.7172/1644-9584.44.1
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.7172/1644-9584.44.1

Kostera, M., & Szeluga-Romańska, M. (2014). Komunikowanie a humanistyczne aspekty roli profesjonalnej menedżera: Studium etnograficzne. W: Ł. Sułkowski, A. Woźniak (red.), Przedsiębiorczość i Zarządzanie, t. XV, z. 11, cz. III. Łódź: Wydawnictwo Społecznej Akademii Nauk.
Google Scholar

Kostera, M., & Śliwa, M. (2012). Zarządzanie w XXI wieku. Jakość, twórczość, kultura. Warszawa: Oficyna Wolters Kluwer.
Google Scholar

Kozera, M. (2012). Sumienie biznesu. Etyczne decyzje gospodarcze. Poznań: Wydawnictwo Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu.
Google Scholar

Legięć, J. (2016). Czy współczesny człowiek może być etyczny w zarządzaniu biznesem? W: Ł. Burkiewicz, J. Kucharski (red.), Etyka w organizacji. Zarządzanie, kultura, polityka (s. 201–226). Kraków: Wydawnictwo Akademii Ignatianum, Wydawnictwo WAM.
Google Scholar

Lydiana, Y. F., & Bangun, Y. R. (2013). Capitalizing Human Capital: The Role of Instrumental Leadership. Sains Humanika, 64(2), 21–27.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.11113/jt.v64.2214

Marbun, D. S. (2013). Attributions and requirements of Islamic leadership. Mana-gement Research Review, 36(4), 379–387. https://doi.org/10.1108/01409171311314987
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1108/01409171311314987

Marek, A. (2015). Leadership in Catholic Social Teaching. Annales. Ethics in Economic Life, 18(4), 27–38. http://dx.doi.org/10.18778/1899-2226.18.4.02
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.18778/1899-2226.18.4.02

Martin, G. (2012). A values framework for ethical business. Australian Journal of Professional and Applied Ethics, 14(1), 63–77.
Google Scholar

Mazurkiewicz, M. (2005). Jednostka a absolut w filozofii Sørena Kierkegaarda. Studia Redemptorystowskie, 3, 97–119.
Google Scholar

O’Sullivan, G. (2011). Przywództwo w dobie CSR i PR. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Przyrodniczo-Humanistycznego w Siedlcach. Administracja i Zarządzanie, 89, 47–64.
Google Scholar

Obinyan, V. E. (2014). Nature of human existence in Kierkegaard’s ethical philosophy: A step towards self-valuation and transformation in our contemporary world. International Journal of Philosophy, 2(1), 1–14.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.11648/j.ijp.20140201.11

Papież Franciszek. (2015). Encyklika Laudato si. AAS, 107, 848–945.
Google Scholar

Romar, E. J. (2002). Virtue is good business: Confucianism as a practical business ethic. Journal of Business Ethics, 38, 119–131.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1023/A:1015760710802

Rossel, R. R. (1970). Instrumetal and Expressive Leadership in Complex Organisations. Administrative Science Quarterly, 15(3), 306–316.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.2307/2391620

Rowold, J. (2014). Instrumental leadership: Extending the transformational-transactional leadership paradigm. Zeitschrift für Personalforschung, 28(3), 367–390. https://doi.org/10.1688/ZfP-2014-03-Rowold
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1177/239700221402800304

Samul, J. (2020). Spiritual Leadership: Meaning in the Sustainable Workplace. Sustainability, 12(1), 1–16. https://doi.org/10.3390/su12010267
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.3390/su12010267

Sikora, E. (2019). Społeczna odpowiedzialność biznesu jako element budowania przewagi konkurencyjnej przedsiębiorstwa. Zarządzanie i Finanse, 17(1), 49–59.
Google Scholar

Słomski, W. (2018). Dylematy etyczne w świecie biznesu. Warszawa: Instytut Studiów Międzynarodowych i Edukacji Humanum.
Google Scholar

Sokołowska, J. (2012). Duchowość w zarządzaniu – wybrane zagadnienia. Annales. Ethics in Economic Life, 15, 347–353.
Google Scholar

Storsletten, V. M. L., & Jakobsen, O. D. (2015). Development of Leadership Theory in the Perspective of Kierkegaard’s Philosophy. Journal of Business Ethics, 128(2), 337–349. https://doi.org/10.1007/s10551-014-2106-y
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1007/s10551-014-2106-y

Szromek, A. (2017). Zarządzanie ewangeliczne. Studium ewangelicznych postaw przedsiębiorczości i przywództwa chrześcijańskiego. Kraków: Wydawnictwo Księży Sercanów DEHON.
Google Scholar

Vocation of the Business Leader: A Reflection. (2012). Vatican: Pontifical Council of Justice and Peace.
Google Scholar

Weber, M. (1994). Etyka protestancka a duch kapitalizmu. Lublin: Wydawnictwo TEST.
Google Scholar

Wnuk-Lipińska, D. (2018). Coaching jako narzędzie rozwoju przywództwa. Perspektywa menedżerów. Coaching Review, 1(10), 121–142.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.7206/cr.2081-7029.62

Wong, K. L., & Rae, S. B. (2011). Business for the Common Good: A Christian Vision for the Marketplace. Downers Grove: IVP Academic.
Google Scholar

Zadroga, A. (2018). Katolicka myśl ekonomiczno-społeczna wobec fundamentalnych założeń ekonomii głównego nurtu. Lublin: Wydawnictwo KUL.
Google Scholar

Zboroń H. (2020). Economic Success or Social Well-Being. W: K. Bachnik, M. Kaźmierczak, M. Rojek-Nowosielska, M. Stefańska, J. Szumniak-Samolej (red.), CSR in Contemporary Poland. Institutional Perspectives and Stakeholder Experiences (s. 3–13). Cham: Palgrave Macmillan.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1007/978-3-030-42277-6_1

Zgoda, Z., Nowakowska, A., & Nowakowska, L. (2017). Etyczny wymiar przywództwa w organizacji. Studies & Proceedings of Polish Association for Knowledge Management, 85, 71–79.
Google Scholar