Socjologia praw pacjenta – wybrane uwagi, analizy i refleksje

Autor

  • Błażej Kmieciak Uniwersytet Medyczny w Łodzi, Zakład Prawa Medycznego

DOI:

https://doi.org/10.18778/0208-6069.79.03

Słowa kluczowe:

prawa pacjenta, prawo medyczne, socjologia prawa, godność człowieka, instytucja ochrony zdrowia

Abstrakt

Sytuacja prawna pacjenta stała się jednym z kluczowych elementów debaty na temat ochrony zdrowia. Odnosi się ona do szczególnej sytuacji. Pacjent w trakcie spotkania z ekspertem medycznym zmuszony jest często do przedstawienia intymnych informacji dotyczących swojego życia. Prawa pacjenta najczęściej analizowane są pod kątem legalnym, w aspekcie konkretnych ustaw lub rozporządzeń. Warto jednak zaznaczyć, że wspomniane uprawnienia pacjentów „żyją” przede wszystkim na terenie instytucji, takich jak szpitale czy poradnie. Ponadto, nie są one wyłącznie elementem szeroko rozumianego systemu prawa medycznego. Odwołują się do konkretnego spotkania, do jakiego dochodzi pomiędzy pacjentem a ekspertem medycznym. W jaki sposób, wspomnianą relację można odnieść do pojęcia praw pacjenta? Czy istnieją prawa, które w sposób szczególny dotyczą interakcji, do której dochodzi pomiędzy lekarzem a pacjentem? Czy formalna realizacja przepisów wystarczy, by uznać, iż dane prawa są w pełni respektowane? W prezentowanym artykule podjęta zostanie próba udzielenia odpowiedzi na te pytania.

Pobrania

Brak dostępnych danych do wyświetlenia.

Bibliografia

Bergoglio, Jorge, Abraham Skórka. 2013. W niebie i na ziemi. Kraków: Znak.
Google Scholar

Boratyńska, Maria, Przemysław Konieczniak. 2001. Prawa pacjenta. Warszawa: Difin.
Google Scholar

Bujny, Jędrzej. 2007. Prawa pacjenta. Między autonomią a paternalizmem. Warszawa: C.H. Beck.
Google Scholar

Cianciara, Dorota, Maria Miller. 2003. „Postawa lekarzy wobec edukacji pacjenta”. Przegląd Epidemiologiczny 3: 531–540.
Google Scholar

Czabała, Jan Cz. 2000. Czynniki leczące w psychoterapii. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Google Scholar

Doroszewska, Antonina. 2011. „Socjologiczne aspekty praw pacjenta – analiza wybranych problemów”. W Uwarunkowania prawne, ekonomiczne i socjologiczne funkcjonowania wybranych systemów ochrony zdrowia. Red. Teresa Mróz. 119–131. Białystok: Wydawnictwo Temida 2.
Google Scholar

Drozdowska, Urszula. 2007. Cywilnoprawna ochrona praw pacjenta. Warszawa: C.H. Beck.
Google Scholar

Frąckowiak, Monika. 2006. „Status społeczny osób chorych psychicznie w perspektywie socjologiczno-historycznej”. Zeszyty Naukowe Instytutu Socjologii UAM 0: 5–30.
Google Scholar

Frieske, Kazimierz. 2001. Socjologia prawa, Warszawa–Poznań: Iuris.
Google Scholar

Gąciarz, Barbara, Antonina Ostrowska, Włodzimierz Pańków. 2008. Integracja społeczna i aktywizacja zawodowa osób niepełnosprawnych zamieszkałych w małych miastach i na terenach wiejskich – uwarunkowania sukcesów i niepowodzeń. Raport z badań, Warszawa: Instytut Filozofii i Socjologii PAN.
Google Scholar

Goodman, Norman. 2001. Wstęp do socjologii. Poznań: Zysk i S-ka.
Google Scholar

Gromadecka-Sutkiewicz, Małgorzata. 2004. „Wybrane elementy relacji lekarz – pacjent w opinii pacjentów”. Nowiny Lekarskie 4: 301–303.
Google Scholar

Jezierska, Agnieszka. 2006. Prawa pacjenta. Medyczna encyklopedia prawa. Warszawa: Infor S.A. (wydanie elektroniczne).
Google Scholar

Karkowska, Dorota. 2004. Prawa pacjenta. Warszawa: Dom Wydawniczy ABC.
Google Scholar

Kaźmierczak, Agnieszka. 2010. „Doświadczenie choroby przez pacjentów z perspektywy relacji z personelem medycznym”. W Doświadczanie choroby w perspektywie nauk humanistycznych, społecznych i medycznych. Red. Bożena Płonka-Syroka, Michał Skrzypek. 223–228. Wrocław: Akademia Medyczna im. Piastów Śląskich.
Google Scholar

Kirenko, Janusz. 1998. „Osoby z niesprawnością narządu ruchu z powodu uszkodzenia rdzenia kręgowego”. W Problem niepełnosprawności w poradnictwie zawodowym. Red. Barbara Szczepankowska, Antonina Ostrowska. 91–105. Warszawa: Krajowy Urząd Pracy.
Google Scholar

Kmieciak, Błażej. 2014. „Prawa pacjenta z perspektywy funkcjonalnej refleksji”. Filozofia Publiczna i Edukacja Demokratyczna 3 (1): 169–191.
Google Scholar

Kmieciak, Błażej. 2015a. „Prawa pacjenta – między relacją a interakcją”. W Opieka zdrowotna – wybrane zagadnienia. Red. Paulina Ucieklak-Jeż. 47–59. Częstochowa: Wydawnictwo im. Stanisława Podobińskiego Akademii im. Jana Długosza.
Google Scholar

Kmieciak, Błażej. 2015b. Prawa pacjenta i ich ochrona. Studium socjologiczne. Lublin: Wydawnictwo Naukowe KUL.
Google Scholar

Kmieciak, Błażej. 2016. Prawa pacjenta z rzecznikiem w tle. http://gosc.pl/doc/3589049.Prawa-pacjenta-z-rzecznikiem-w-tle [dostęp 30.12.2016].
Google Scholar

Kojder, Andrzej. 2006. „Z Czerniowców w szeroki świat… Eugen Ehrlich i narodziny idei socjologii prawa”. W Stawanie się społeczeństwa. Szkice ofiarowane Piotrowi Sztompce z okazji 40-lecia pracy naukowej. Red. Andrzej Flis. 19–40. Kraków: Universitas.
Google Scholar

Łasiczka, Cezary. 2013. O prawach pacjenta w kontekście bioetyki – rozmawiają dr Joanna Różyńska i prof. Paweł Łuków. Radio TOK FM, 3 kwietnia 2013 r. [archiwum autora].
Google Scholar

Łaska-Formejster, Alicja. 2015. Pacjent w sieci zależności. Społeczny kontekst praw i autonomii pacjenta. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Google Scholar

Merton, Robert. 2006. „Paradygmat analizy funkcjonalnej w socjologii”. W Współczesne teorie socjologiczne. Wybór i oprac. Aleksandra Jasińska-Kania, Lech M. Nijakowski, Jerzy Szacki, Marek Ziółkowski. 367–375. Warszawa: Scholar.
Google Scholar

Mielnik-Błaszczak, Maria, Anna Zioło, Ewa Kawiak-Jawor. 2011. „Relacja lekarz – pacjent. Od paternalizmu do partnerstwa”. Zdrowie Publiczne 121 (1): 95–98.
Google Scholar

Osiatyński, Wiktor. 2012. Wprowadzenie do praw człowieka. Warszawa: Helsińska Fundacja Praw Człowieka. http://www.hfhrpol.waw.pl/pliki/WOsiatynski_HistIFilo.pdf [dostęp 15.06.2012].
Google Scholar

Ostrowska, Antonina. 1975. Problemy zdrowia i opieki lekarskiej w opiniach społeczeństwa polskie-go. Warszawa–Wrocław–Kraków–Gdańsk: PAN.
Google Scholar

Ostrowska, Antonina. 1998. „Nierówności w sferze zdrowia”. Kultura i Społeczeństwo 42 (2): 151–163.
Google Scholar

Ostrowska, Antonina. 1999. Styl życia a zdrowie. Z zagadnień promocji zdrowia. Warszawa: Wydawnictwo Instytutu Filozofii i Socjologii PAN.
Google Scholar

Ostrowska, Antonina. 2002. Poverty as a Factor Influencing Doctor – Patient Partnerships: Case Poland (wyniki badań dra B. Moskalewicza przeprowadzanych w Instytucie Reumatologii, Warszawa 2002 r.). http://www.brown.edu/Departments/Sociology/faculty/hsilver/sirs/papers/ostrowska.pdf [dostęp 31.10.2016].
Google Scholar

Ostrowska, Antonina. 2006. „Kobiety i mężczyźni. Jak styl i warunki życia różnicują zdrowie?”. Rocznik Lubuski 32 (2): 113–129.
Google Scholar

Ostrowska, Antonina. 2008. „Rozprawa z czasem w chorobie przewlekłej”. W Socjologia i antropologia medycyny w działaniu. Red. Włodzimierz Piątkowski, Bożena Płonka-Syroka. Wrocław: Oficyna Wydawnicza Arboretum.
Google Scholar

Ostrowska, Antonina. 2010a. „Innowacje w opiece zdrowotnej”. Innowacyjna Medycyna 1 (12): 2.
Google Scholar

Ostrowska, Antonina. 2010b. Profilaktyka ginekologiczna dla kobiet zagrożonych wykluczeniem społecznym (na podstawie badania wykonanego na zlecenie Fundacji MSD dla Zdrowia Kobiet w 2010 roku). Warszawa: Instytut Filozofii i Socjologii PAN.
Google Scholar

Ostrowska, Antonina. 2011. „Socjologiczne i etyczne uwarunkowania relacji lekarzy z pacjentami”. W Etyczne aspekty decyzji medycznych. Red. Jan Hartman, Marcin Waligóra. 11–23. Warszawa: Lex a Wolters Kluwer business.
Google Scholar

PAP. 2014. Wyziębiony dwulatek wybudzony ze śpiączki. http://www.pap.pl/palio/html.run?_Instance=cms_www.pap.pl&_PageID=1&s=infopakiet&dz=kraj&idNewsComp=187302&filename=&idnews=190613&data=&status=biezace&_CheckSum=774081925 [dostęp 20.12.2016].
Google Scholar

Paszkowska, Małgorzata. 2002. Prawa pacjenta jako swoista kategoria praw człowieka (rozprawa doktorska obroniona w 2002 r. w Instytucie Socjologii UKSW). http://nauka-polska.pl/dhtml/raporty/praceBadawcze?rtype=opis&lang=pl&objectId=22389 [dostęp 20.12.2016].
Google Scholar

Perehubka Igor, Mariola Rębisz, Krzysztof Marczewski. 2012. „Wybrane czynniki ryzyka instytucjonalizacji poszpitalnej”. Zamojskie Studia i Materiały 1 (35): 85–89.
Google Scholar

Petrażycki, Leon. 1985. „O ideale społecznym i odrodzeniu prawa naturalnego”. W O nauce, prawie i moralności. Pisma wybrane. Warszawa: PWN.
Google Scholar

Pieniążek, Antoni, Magdalena Stefaniuk. 2010. Socjologia prawa – zarys wykładu. Kraków: Kantor Wydawniczy Zakamycze.
Google Scholar

Przemówienie papieża Franciszka do brazylijskich elit, piątek, 27 lipca. 2013. http://papiez.wiara.pl/doc/1643435 [dostęp 19.11.2016].
Google Scholar

Skalski, Janusz. 2015. Mam odwagę mówić o cudzie – rozmawia Joanna Bątkiewicz Brożek, Kraków: Znak.
Google Scholar

Skrzypek, Michał. 2011. Perspektywa chorego w socjologii choroby przewlekłej. Lublin: Wydawnictwo KUL.
Google Scholar

Skrzypek, Michał. 2012. „Geneza i ewolucja podstawowych kategorii analitycznych socjologii medycyny”. Medycyna Ogólna i Nauki o Zdrowiu 18 (4): 371–378.
Google Scholar

Sokołowska, Magdalena. 1986. Socjologia medycyny. Warszawa: Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich.
Google Scholar

Śliwka, Marcin. 2010. Prawa pacjenta w prawie polskim na tle prawnoporównawczym. Wyd. II. Toruń: Wydawnictwo TNOiK – Dom Organizatora.
Google Scholar

Tatur, Grażyna, Janina Książek, Piotr Tyszko. 2005. „Pacjent jako podmiot udzielanych świadczeń”. Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska 60 (16): 500–504.
Google Scholar

Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. Nr 78, poz. 483 ze zm.).
Google Scholar

Ustawa z dnia 5 grudnia 1996 r. o zawodach lekarza i lekarza dentysty (Dz. U. 2005, Nr 226, poz. 1943 ze zm.)
Google Scholar

Ustawa z dnia 6 listopada 2008 r. o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta (Dz. U. 2009, Nr 52, poz. 417).
Google Scholar

Pobrania

Opublikowane

2017-06-30

Jak cytować

Kmieciak, B. (2017). Socjologia praw pacjenta – wybrane uwagi, analizy i refleksje. Acta Universitatis Lodziensis. Folia Iuridica, 79, 21–37. https://doi.org/10.18778/0208-6069.79.03